Sioleta redaktary «NN» nazvali čałaviekam hoda staršyniu Nacyjanalnaha banka Paŭła Kałaŭra i jahonuju kamandu — za stabilizacyju rubla i viartańnie davieru da nacyjanalnaj valuty.
Letaś «Naša Niva» nazvała čałaviekam hoda stvaralnicu «Imionaŭ» Kaciarynu Siniuk — za arhanizacyju novych formaŭ dabračynnaści. U 2015 hodzie — Śviatłanu Aleksijevič, pieršuju biełarusku, jakaja atrymała Nobieleŭskuju premiju.
Vybar hetaha hoda — nie zvyčajny. Zvyčajna pra čynoŭnikaŭ uspaminajuć, kali treba paviesić adkaznaść za niaŭdačy. Pravały kidajucca ŭ vočy, a voś pośpiechi, narmalnaść — jany časta niezaŭvažnyja. Tak chutka my zvyklisia i sa stabilnaściu finansaŭ. Čas idzie, a našy hrošy kaštujuć stolki ž, kolki kaštavali. Dva hady nazad skieptyki prahnazavali, što manietki chutka stanuć nikomu nie patrebnyja. Ažno nie — za dalar jak davali dva rubli, tak i dajuć.
Upieršyniu za ŭsie hady niezaležnaści inflacyja składaje ŭsiaho 6%. Staŭka pa rublovych kredytach apuściłasia nižej za 10%. Stabilnaść valuty viartaje ludziam bazavy davier da dziaržavy.
Pry Kałaŭru była vypracavana prahrama hrašova-kredytnaj palityki pry abmiežavanym pavyšeńni hrašovaj masy — kažučy pa-prostamu, ustanoŭleny limit na druk hrošaj. Za 11 miesiacaŭ 2017 hoda, naprykład, rost šyrokaj hrašovaj masy ŭ ekanomicy skłaŭ kala 8%, chacia raniej byvała i pa 100%, i pa 200%.
Staŭka refinansavańnia ŭ 2017-m panižałasia 8 razoŭ i ciapier składaje 11% proci 25% u 2015 hodzie.
U pravilnaści takoj palityki Kałaŭr pierakanaŭ Alaksandra Łukašenku.
Rola kamandy
Novy ekanamičny kurs adstojvaje cełaja hrupa dziaržaŭnych dziejačaŭ, siarod jakich i premjer-ministr Andrej Kabiakoŭ, i vice-premjer Vasil Maciušeŭski, i namieśnik kiraŭnika Administracyi prezidenta Mikałaj Snapkoŭ, i kiraŭnik novaha fłahmana biełaruskaj ekanomiki, Parka vysokich technałohij, Usievaład Jančeŭski. Ale kankretna stabilnaść valuty zaŭsiody ŭvasablaje kiraŭnik Nacyjanalnaha banka.
U Biełarusi hetuju pasadu zajmaje Pavieł Kałaŭr. Jaho nie ŭsie viedajuć. Zatoje Piatra Prakapoviča viedali ŭsie.
«U čym zasłuha Kałaŭra? U tym, što čałaviek pačaŭ paśladoŭnuju pracu pa stabilizacyi rubla i viartańni davieru, — raskazvaje ekanamist Alaksandr Čubryk. — Pry Prakapoviču havaryłasia adno, a pa vyniku my mieli niešta kaśmičnaje. Raniej Nacbank uvohule nie ŭsprymaŭsia jak arhanizacyja, jakaja maje niejkuju vahu ahułam».
Alaksandr Čubryk sa spasyłkaj na insajdy kaža, što Kałaŭru daviałosia vielmi ciažka ŭ razvaročvańni sistemy.
«Jakaja łohika panavała da Kałaŭra? «Nam treba hrošy — dajcie nam hrošy». I Nacbank davaŭ tym, davaŭ hetym, stratnym. A tut pryjšoŭ Kałaŭr, i jamu daviałosia supraćstajać usim hetym viedamasnym pamknieńniam. Nacbank uvioŭ manietarnaje tarhietavańnie, što značyć rost hrašovaj masy ŭ vyznačanym kalidory.
Faktyčna, jon pieršy ŭziaŭ na siabie adkaznaść za takuju palityku, uvajšoŭ u kanfrantacyju i trymaje svaju liniju», — kaža Čubryk.
Pośpiech palityki «stabilnaha rubla» zaležaŭ ad zdolnaści technakrataŭ pierakonvać Alaksandra Łukašenku. Praŭda, Kałaŭru pašancavała i z kantekstam, u jakim jamu daviałosia dziejničać.
«Rola dziaržaŭnych pradpryjemstvaŭ u ekanomicy źmianšajecca, pryvatnyja pradpryjemstvy, kali adniać «Biełkalij» i naftu, užo płaciać padatkaŭ chiba nie bolš. I źmianšeńnie hetaj roli aznačaje i źmianšeńnie cisku na Nacbank, — tłumačyć Čubryk. — Ciapier nichto nie choča ŭžo vysokaj inflacyi, bo ad jaje ŭ pieršuju čarhu cierpić elektarat — najbiadniejšyja słai nasielnictva. Heta stała kaštoŭnaściu, jak i pradkazalny valutny rynak — taksama kaštoŭnaść, ad jakoj nie chočacca admaŭlacca. Bo kali dać słabinu i viarnuć staryja mietady kiravańnia, to viernucca i staryja prablemy. I Minfin padtrymlivaje Nacbank. Heta ž vidavočna, što kali pavysicca inflacyja, to źnizicca VUP u dalarach, vyraście nacyjanalny doŭh i hetak dalej».
Što ž ciapier najbolšaja pahroza finansavaj stabilnaści? Pavyšeńnie zarobkaŭ, nie padmacavanaje rostam prybytkaŭ, ličyć Čubryk.
Z Paleśsia
Pavieł Kałaŭr naradziŭsia ŭ 1962 hodzie ŭ vioscy Biełavuša, na Paleśsi. Dahetul tam žyvuć jahonyja maci, siastra i brat.
Ź vioski Kałaŭr vybiŭsia ŭ pinski technikum, adtul — u minski Narhas (siońnia— Biełaruski dziaržaŭny ekanamičny ŭniviersitet). Tam ža paznajomiŭsia z budučaj žonkaj, u ich dvoje synoŭ— małodšy ciapier robić analitykam u banku «BiełVEB», starejšy ž — analityk, ale ŭ EPAM, najbolšym pradpryjemstvie IT-siektara.
Cikava, što kandydackuju dysiertacyju Kałaŭr abaraniaŭ pa temie manietarnaha sajuza Biełarusi i Rasii, kankretniej — pra pierśpiektyvy supolnaj valuty. U rabocie Kałaŭr pryjšoŭ da vysnovy, što heta mahčyma tolki ŭ razie, «kali vykanany ŭsie ŭmovy i dasiahnutaja poŭnaja ekanamičnaja intehracyja».
Pracavać Kałaŭr pačaŭ jašče za Savietami ŭ sistemie Dziaržbanka, niezaležnaść sustreŭ u Vałožynie, u Biełahraprambanku. A na rabotu ŭ Nacbank jaho ŭ 1993-m zaprasiŭ tahačasny staršynia Bahdankievič. U hetaj sistemie Kałaŭr adrabiŭ 17 hadoŭ, paśla čaho, u 2010-m, staŭ staršynioj banka «BiełVEB», ale praz čatyry hady znoŭ viarnuŭsia ŭ Nacbank užo ŭ jakaści bosa.
Što viadoma pra Kałaŭra?
Na pracu jon pryjazdžaje nie paźniej za 7:30. U toj ža čas da nočy siadzieć nie lubić — sychodzić svoječasova, kab pabyć ź siamjoj abo zaniacca sportam: Kałaŭr — vialiki amatar łyžaŭ i vialikaha tenisu, jakim zajmajecca nie radziej za dva razy na tydzień.
Łyžami zajmajucca i jahonyja syny.
Žyvie jon u Viaśnincy, u «pasiołku bankiraŭ». U 2007 hodzie Minharvykankam vydzieliŭ ziamlu na vulicy Vilejskaj siemiarym dziaržaŭnym słužačym. Tahačasnamu staršyni Nacbanka Piatru Prakapoviču — 0,15 ha. A ŭsie jahonyja namieśniki — Pavieł Kałaŭr, Juryj Ałymaŭ, Mikałaj Łuzhin, Uładzimir Siańko, Mikałaj Kaduška i Vasil Maciušeŭski — atrymali pa 0,11 ha.
Kałaŭra nazyvajuć čałaviekam, jaki ŭmieje słuchać i prysłuchoŭvacca — da namieśnikaŭ, daradcaŭ i ekśpiertaŭ.
Spyniŭsia stanok
Vysoka aceńvaje rabotu Kałaŭra były staršynia Nacbanka prafiesar Stanisłaŭ Bahdankievič, jaki niekali i ŭziaŭ Kałaŭra na rabotu.
«Dziejańni jaho papiarednikaŭ viali da inflacyi. Stvarałasia bačnaść rostu zarobkaŭ biez rostu vytvorčaści, panavaŭ valuntaryzm u hrašovaj śfiery. Sapraŭdy, kali kazać prostaj movaj, to pry Kałaŭru spyniŭsia stanok. Pryjšło razumieńnie, što rost zarobkaŭ maje być pryviazany da rostu pradukcyjnaści pracy. Rola Kałaŭra ŭ tym, što jon uzhadniŭ z Łukašenkam takuju palityku, danios hety pryncyp, što nie treba davać hrošy ŭsim prahnym: pramysłovaści, sielskaj haspadarcy… Chaj jany sami zarablajuć! Nie treba kredytami pakryvać ichnija pravały. Pry takoj palitycy pradpryjemstvy nie mohuć vydavać niezaroblenyja hrošy, skłałasia harmonija ŭ roście zarobkaŭ i roście VUP».
Bahdankievič kaža, što nie bačyć vidavočnych minusaŭ u rabocie Kałaŭra.
«Hetyja minusy jość, ale jany bolš źviazanyja sa stanam rečaŭ u ekanomicy i adsutnaściu rynku, a nie z asobaj staršyni Nacbanka ci jaho kamandaj: nielha tolki z dapamohaj Nacbanka stabilizavać ekanamičnyja pracesy. VUP vyras na 2%, a hrašovaja masa raście chutčej, u hetym jość prablema. Niamała dziaržaŭnych kampanij dapuskajuć vializnyja vydatki, jakija pakryvajucca ź biudžetu. Heta viadzie da ryzyki pavieličeńnia inflacyi», — papiaredžvaje Bahdankievič.
Čytajcie taksama: Asoby hoda: Šydłoŭskaja, Makiej, Sapieha, Kim…
Apytanka
***
Kamientary