Vaŭki, ułada i ludzi: bałotnaja kazka Jevy Viežnaviec. Novaje VIDEA na jutub-kanale Andreja Chadanoviča
Aŭtar raspaviadaje pra sučasnuju biełaruskuju piśmieńnicu Jevu Viežnaviec i najlepšuju knihu Biełarusi apošnich hadoŭ «Pa što idzieš, voŭča?». Hety raman — daśledavańnie fienomiena biełaruskaj ułady i žorstkaja dyjahnostyka biełarusaŭ.
Siońnia paet raskazvaje:
- jakija paraleli jość pamiž knihami Viežnaviec i Markiesa;
- čamu raman «Pa što idzieš, voŭča?» nie padobny na knihi Karatkieviča;
- prykazki, prymaŭki i smačnyja mastackija vobrazy ŭ ramanie — u čym fienomien;
- jak u knizie apisvajucca žachlivyja karciny jaŭrejskich pahromaŭ, pra jakija havaryć i čytać nievynosna, ale maŭčać niemahčyma;
- čamu raman Viežnaviec — vydatnaja partyzanskaja škoła žyvoj biełaruskaj movy;
- jak pieradać reč z hetaha śvietu na toj — mahičny realizm tvora «Pa što idzieš, voŭča?»;
- čamu niamiecki traktar — adziny pazityŭny piersanaž u knizie.
Voś niekalki dumak ź videa:
Zrazumieła, dzie ŭłada, tam sacyjalnaja niespraviadlivaść. Bo tamu, chto maje, dasca jašče bolej, a chto maje vobmal, u taho zabiaruć i apošniaje. I sam raman, pa-pieršaje, heta daśledavańnie fienomiena našaj ułady, usich uładaŭ, jakija redka byvali svaimi, a zbolšaha čužymi, i redka byvali čałaviečymi, naŭprost kažučy, nikoli imi nie byvali.
Dzieviać uładaŭ, apisanych u knizie, namiakajuć i na siońniašniuju, kryvavuju i nielihitymnuju, ale nielha skazać, što vypadkovuju, bo pryroda hetaj ułady vynikaje z usich papiarednich.
«Ci vaŭki, ci ŭłaści» pišucca ŭ aŭtarki praz kosku. Heta nie sinonimy, heta nie idyličny śviet Uładzimira Karatkieviča, dzie dobryja ludzi asobna, a kiepskaja ŭłada asobna. Niešta vaŭčynaje hłyboka prysutničaje ŭ našaj ułasnaj pryrodzie, tamu kniha Jevy Viežnaviec — heta žorstkaje daśledavańnie biełarusaŭ, jakija ŭ roznych pakaleńniach u roznyja časy zmahajucca sami z saboj i źniščajuć adno adnaho.
Vytrymlivajem vaŭčyny pozirk siońniašniaj biełaruskaj ułady, nie advodzim svaje sumlennyja vočy i razam kročym da pieramohi. Hladzim novaje videa Andreja Chadanoviča, stavim padabajki, kamientujem i dzielimsia ź siabrami i siabroŭkam.
Kamientary