Kradzienyja ajfony z usiaho śvietu traplajuć na adzin skład u Kitai
Žurnalisty Financial Times praviali rasśledavańnie ab «domie skradzienych iPhone» u kitajskim Šeńčženie.

Vykradańnie mabilnych telefonaŭ stała hłabalnaj prablemaj, jakaja padsiłkoŭvaje cieniavy rynak vykarystanaj elektroniki. U bujnych haradach, takich jak Łondan, Paryž i Ńju-Jork, vypadki kradziažoŭ pačaścilisia.
Pavodle danych łondanskaj palicyi, u 2025 hodzie hety vid złačynstvaŭ u brytanskaj stalicy pieratvaryŭsia ŭ industryju z abarotam £50 miljonaŭ u hod. Tolki za adzin tydzień palicyja kanfiskavała 1000 skradzienych pryład i aryštavała 230 čałaviek. Achviary kradziažoŭ niaredka vyjaŭlajuć, što ich telefony traplajuć na rynki dalokich krain, takich jak Kitaj, dzie kvitnieje handal vykarystanymi pryładami.
Na videa — zatrymańnie łondanskaj palicyjaj złačyncy na elektraviełasipiedzie, jaki na praciahu dnia ŭ 24 čałaviek skraŭ telefony.
U jakaści prykładu «padarožža» skradzienaj techniki z adnaho punkta śvietu ŭ inšy Financial Times pryvodzić vypadak brytanskaha pradprymalnika Sema Amrani — łondanskaha biznesmiena i zasnavalnika kampanii pass_by, jakaja zajmajecca hieaprastoravym analizam dla rytejłu.
Adnojčy viečaram u Kiensinhtonie (Łondan) dvoje mužčyn na elektraviełasipiedach vyrvali z ruk Amrani iPhone 15 Pro, jakomu było ŭsiaho čatyry miesiacy. Sem vyrašyŭ prasačyć šlach telefona: spačatku pryłada apynułasia ŭ ramontnaj majsterni za vakzałam Merylebon, zatym pieramiaščałasia pa Łondanie. Praz tydzień sihnał ad telefona źjaviŭsia ŭ Koŭłunie (Honkonh), a nieŭzabavie jon «asieŭ» u rajonie Chuacianbej u Šeńčženie.
«Heta było chutka, arhanizavana i metanakiravana», — adznačyŭ Amrani. Paśla publikacyi svajoj historyi ŭ LinkedIn jon daviedaŭsia, što padobnyja vypadki zdarajucca z tryvožnaj rehularnaściu.
Rynak Chuacianbej: što pradajuć i chto pakupniki
U rajonie Chuacianbej u horadzie Šeńčžeń, na płoščy ŭ 3 kvadratnyja kiłamietry, raźmieščany sotni nievialikich kramaŭ i niekalki handlovych centraŭ, što śpiecyjalizujucca na elektronicy.
Siarod ich — Feiyang Times Tower, ścipły šera-karyčnievy budynak z prapahandysckimi banierami, jaki karystalniki Reddit, X i śpiecyjalizavanych forumaŭ nazyvajuć «The stolen iPhone building» — «budynak skradzienych ajfonaŭ».
Tut pradajuć jak zakonnyja trade-in pryłady, zdadzienyja ŭ kramach na Zachadzie, tak i telefony, jakija, vierahodna, byli skradzienyja. Handlary z rajona Chuacianbej kažuć, što mohuć znajści pakupnika na lubuju častku pryłady.
Na miascovych rynkach zapatrabavana ŭsio — ad ekranaŭ i mikraschiem da miednych elemientaŭ i drukavanych płat. Bolš za toje, navat płastyk ad karpusoŭ nie prapadaje darma — jaho achvotna skuplajuć dla pierapłaŭki i nastupnaha vykarystańnia, naprykład, pry vytvorčaści płastykavych butelek.
Feiyang Times vyłučajecca akcentam na zamiežnyja madeli iPhone. Jany majuć dva hałoŭnyja pieravahi pierad kitajskimi iPhone: dostup da suśvietnych kramaŭ prykładańniaŭ i, u vypadku amierykanskich madelaŭ, abmiežavanych vykarystańniem SIM-kart peŭnych sietak, nižejšyja ceny.
Uviečary handlovyja šerahi ažyvajuć: pakupniki z Kitaja i inšych krain hłabalnaha Poŭdnia handlujucca za aptovyja partyi.
Pradaŭcy prapanujuć «usie vidy telefonaŭ», uklučajučy zabłakavanyja, jakija, pavodle ich słoŭ, majuć svaju «rynačnuju canu», choć ab pachodžańni pryład jany kažuć nieachvotna.
Naprykład, Biłał Chan z Pakistana śpiecyjalna šukaŭ 300 SIM-locked iPhone, kab pradać ich u svajoj krainie, dzie takija telefony vykarystoŭvajuć dla zdymkaŭ fota i videa, padklučeńnia da Wi-Fi i hulniaŭ. Takija telefony, pryviazanyja da apierataraŭ ZŠA, abkładajucca ŭ Pakistanie nižejšymi impartnymi pošlinami. Munir ź Livii płanavaŭ kupić ad 100 da 200 iPhone 13 Pro Max, kab zarabić kala $70 na kožnym pry pieraprodažy.
Jak telefony traplajuć u Šeńčžeń
Skradzienyja telefony ź Jeŭropy i ZŠA traplajuć u Šeńčžeń praz naładžanuju sistemu pastavak. Pieršym źvianom źjaŭlajecca Hankonh — port svabodnaha handlu biez padatkaŭ na impart i ekspart.
U rajonie Kvun Tonh, u budynku pa adrasie 1 Hung To Road, pracujuć sotni aptavikoŭ, što handlujuć vykarystanymi telefonami. Tut pryłady, uklučajučy zabłakiravanyja iCloud, sartujuć, adznačajuć jak «Has ID» (z błakiroŭkaj) abo «No ID» (biez błakiroŭki) i pradajuć na aŭkcyjonach praz WhatsApp i inšyja płatformy.
Handlary z Šeńčženia jeździać tudy, kab ahledzieć partyi telefonaŭ, a zatym kuplajuć ich na anłajn-aŭkcyjonach. Hankonh, jak port svabodnaha handlu, adyhryvaje klučavuju rolu, dazvalajučy paźbiahać vysokich pošlin u macierykovym Kitai.
Žurnalisty Financial Times parazmaŭlali z Kievinam Li, pradaŭcom telefonaŭ z Šeńčženia, jaki naviedaŭ budynak u Kvun Tonhu i paprasiŭ nazyvać jaho anhlijskim imiem.
Jon patłumačyŭ, što prybytak ad telefonaŭ z iCloud-błakiroŭkaj (aznačanych jak «Has ID») zaležyć ad ich kupli pa nizkaj canie — prykładna na 70% tańniej, čym razbłakiravanyja pryłady. Takija telefony raźbirajuć na častki i pradajuć u Šeńčženie ź nievialikim prybytkam.
«Telefony z ID, vierahodna, skradzienyja abo vychaplenyja z ruk uładalnika ŭ ZŠA. Ich pradajuć u Hankonh, a potym u inšyja krainy, uklučajučy Blizki Uschod», — skazaŭ Li.
Nievialikija partyi pieravoziać praź miažu ŭ ručnoj pakłažy, a dla bujnych partyj patrabujucca «śpiecyjalizavanyja łahistyčnyja kampanii». Inšyja sposaby abychodu kitajskich padatkaŭ na elektroniku ŭklučajuć chavańnie pryład u aŭtamabilach abo supracoŭnictva z kantrabandystami, ab čym śviedčać abviestki ŭ kitajskich sacyjalnych sietkach.
Li nastojvaŭ, što pradaŭcy nie mohuć uzłamać telefony, abaronienyja parolami. Ale paviedamleńni ŭ zachodnich sacsietkach śviedčać, što mnohija, u kaho skrali telefony, atrymlivajuć paviedamleńni ad ludziej z Šeńčženia z prośbami abo pahrozami vydalić danyja z pryład i adklučyć ich ad Find My iPhone.
«Dla telefonaŭ z ID mała rynkaŭ zbytu, — skazaŭ Li. — Ale ŭ Šeńčženie jość popyt… Heta vielizarny rynak».
Kamientary