U siejm Polščy ŭnieśli zakonaprajekt, jaki ŭskładniaje atrymańnie hramadzianstva. Jon moža zakranuć mnohich biełarusaŭ
Zakonaprajekt z papraŭkaj da zakona ab hramadzianstvie prapanavaŭ deputat ad apazicyjnaj partyi «Prava i spraviadlivaść». Ciapier jaho vynieśli na hramadskaje abmierkavańnie, u jakim mohuć paŭdzielničać i biełarusy, što žyvuć u Polščy.

Deputat ad apazicyjnaj partyi «Prava i spraviadlivaść» Michał Maskal unios u siejm Polščy zakonaprajekt, jaki moža surjozna ŭskładnić praces atrymańnia polskaha hramadzianstva.
Pavodle prapanavanaj papraŭki, pašpart Polščy možna budzie atrymać tolki paśla dziesiaci hadoŭ pražyvańnia pa pastajannym dazvole na žycharstva. Zamiest troch hadoŭ, jak heta pracuje ciapier.
Papraŭka nie zakranaje zamiežnikaŭ z paćvierdžanym polskim pachodžańniem, tych, chto pabraŭsia šlubam z palakam, a taksama ludziej, jakija atrymali status uciekača ŭ Polščy. Dla ich aŭtary prajekta nie prapanujuć ničoha mianiać.
Zakonaprajekt vyklikaŭ šyroki rezanans siarod biełaruskich i ŭkrainskich imihrantaŭ. Šerah polskich ekśpiertaŭ taksama nazvali jaho dziŭnym i navat razburalnym. U zakonie źmiaščajecca tolki adna papraŭka, ale jana sfarmulavana tak, nibyta aŭtary nie viedajuć, jak pracuje ciapierašni zakon ab hramadzianstvie. Abo, što bolš vierahodna, prosta manipulujuć i śpiekulujuć na haračaj temie.
Pavodle dziejučych praviłaŭ, šlach zamiežnika biez polskich karanioŭ i inšych asablivych abstavinaŭ da pašparta vyhladaje nastupnym čynam: spačatku treba pražyć u Polščy lehalna nie mienš za piać hadoŭ, paśla čaho atrymać kartu pastajannaha rezidenta Jeŭrasajuza, zdaŭšy polskuju movu na ŭzrovień V1, a zatym pražyć jašče jak minimum try hady. Pry hetym zamiežnik pavinien mieć stabilny lehalny dachod u Polščy.
Inšymi słovami, samy chutki scenar dla zamiežnika, jaki nie ažaniŭsia z polkaj i nie atrymaŭ statusu uciekača, — heta vosiem hadoŭ. Na praktycy praces atrymańnia pašparta zajmaje jašče bolš času.
Adnak palityki z «PiS», tłumačačy nieabchodnaść uniasieńnia papravak, akcentujuć uvahu mienavita na troch hadach pražyvańnia z PMŽ. Pry hetym jany «zabyvajucca», što pierad atrymańniem PMŽ zamiežniku nieabchodna prajści jak minimum piacihadovy šlach. Bolš za toje, papraŭka čamuści nie zakranaje normu, zhodna ź jakoj padacca na hramadzianstva možna paśla dziesiaci hadoŭ lehalnaha pražyvańnia i atrymańnia PMŽ. Takim čynam, u adnym i tym ža zakonie buduć suisnavać normy pra minimum 15 hadoŭ da hramadzianstva i 10 hadoŭ — u susiednim punkcie taho ž artykuła.
Čamu źjaviłasia takaja ideja i čamu mienavita ciapier? Šmat što śviedčyć pra toje, što heta adzin ź pieradvybarčych krokaŭ «PiS». Zakonaprajekt byŭ pradstaŭleny za dva tydni da pieršaha tura prezidenckich vybaraŭ. A adnoj z centralnych tem kampanii stała mienavita tema mihrantaŭ i biaśpieki.
Ideja deputataŭ ad «PiS» takaja: zamiežniki pavinny intehravacca, a taksama musić być mahčymaść departavać ich za ździejśnienyja złačynstvy. Na dumku aŭtaraŭ prajekta, troch hadoŭ niedastatkova dla intehracyi i vyvučeńnia polskaj movy na patrebnym uzroŭni.
Ale i tut jany «zabyvajuć», što dla atrymańnia karty rezidenta ŭžo nieabchodna zdać ekzamien pa polskaj movie. Bieź jaho zamiežnik biez polskich karanioŭ nie atrymaje PMŽ.
Nahadajem, što «PiS» — heta partyja parłamienckaj apazicyi. I adna z zadač papraŭki — a z ulikam źmiestu zakonaprajekta, mahčyma, hałoŭnaja — heta krytyka ŭrada Donalda Tuska, jaki, maŭlaŭ, adkryŭ miažu dla mihrantaŭ. Nasamreč heta niapraŭda: jakraz pry papiarednim uradzie «PiS» pracavała schiema prodažu polskich viz u krainach Azii i Afryki — tak zvanaja vizavaja afiera.
Darečy, z ulikam papularnaści mihranckaj temy siarod vybarcaŭ i ŭrad Tuska pačaŭ zaciahvać hajki. Jon pryniaŭ mihracyjnuju stratehiju, jakaja taksama praduhledžvaje ŭzmacnieńnie praviłaŭ atrymańnia hramadzianstva. Było prypyniena pryniaćcie zajavaŭ na prytułak na miažy ź Biełaruśsiu. Akramia taho, urad płanuje istotna pavysić pošlinu za padaču zajavy na hramadzianstva i prapanavać svoj zakonaprajekt ab hramadzianstvie — jaho anansujuć vosieńniu, paśla kansultacyj z novym prezidentam. Što budzie ŭ hetym zakonaprajekcie, pakul nieviadoma.
Tak ci inačaj, niahledziačy na pieradvybarčy kantekst i dziŭnyja arhumienty, prajekt «PiS» — niepryjemny sihnał dla mnohich biełarusaŭ, jakija vymušana apynulisia ŭ Polščy. Tak, dla tych, chto maje polskija karani, ničoha nie źmianiajecca: jany mohuć adrazu padavacca na PMŽ, a praz hod — i na pašpart. Karaciejšy šlach jość i ŭ zamiežnikaŭ, chto atrymaŭ status uciekača — na hramadzianstva možna padavacca praź siem hadoŭ: piać pa časovym dazvole na žycharstva i dva pa pastajannym. Heta datyčycca vyklučna tych, chto staŭ mienavita ŭciekačom. Praktyka ž pakazvaje, što absalutnaj bolšaści biełarusaŭ, jakija ratavalisia ŭ Polščy ad pieraśledu, dajuć nie status uciekača, a dadatkovuju abaronu. Jana nijakich prefierencyj dla hramadzianstva nie daje.
Dla ŭsich astatnich adkryvajecca pierśpiektyva dziesiacihadovaha, a to i piatnaccacihadovaha čakańnia. Heta asabliva sumna na fonie prablem ź biełaruskimi pašpartami, jakija pamianiać za miažoj ciapier niemahčyma.
Kožny biełarus, jaki žyvie ŭ Polščy, moža pakinuć kamientar da zakonaprajekta. Dla hetaha treba pierajści ŭ śpis prajektaŭ u sistemie Siejma, znajści prajekt pad numaram RPW/15086/2025, zapoŭnić ankietu na polskaj movie i vykazać svajo staŭleńnie. Kab zajści na sajt, patrebny «profil zaufany».
Kamientary