«U vas jość usiaho niekalki chvilin». Što rabić, kali navalnica, urahan abo śmierč zastali na pryrodzie
Siońnia ŭ Biełarusi, jak i papiarednija dni, abvieščany aranžavy ŭzrovień niebiaśpieki. Na bolšaj častcy terytoryi daždžy, navalnicy. Pa paŭnočnym zachadzie — mocnyja daždžy. Viecier pry navalnicach paryvisty, škvalisty da 20 m/s.
Zdajecca, što moža zdarycca — zvyčajny letni adpačynak na pryrodzie: voziera, pałatka, kampanija siabroŭ abo vychodny ź siamjoj. Ale varta raptam nalacieć navalnicy ci ŭrahanu — i biaźvinnaja prahułka moža skončycca trahiedyjaj. Jak pavodzić siabie pry ŭrahanie na plažy: niebiaśpiečnyja pamyłki, jakija mohuć kaštavać žyćcia, piša Onliner.by.
— Škvalistym ličycca luby viecier, chutkaść jakoha składaje bolš za 20 mietraŭ u siekundu. Taki viecier ujaŭlaje pahrozu pierš za ŭsio z-za taho, što moža vyklikać padzieńnie kanstrukcyj na čałavieka, što pryvodzić da traŭmavańnia abo navat śmierci, — kaža Maksim Kłačko, načalnik centra ŭzajemadziejańnia z hramadskaściu i ŚMI pry MNS.
— Tamu, kali adčuvajecie ŭzmacnieńnie vietru, heta surjoznaje napaminańnie pra toje, što treba sychodzić.
Na haradskich vulicach ad škvalistaha vietru možna schavacca ŭ lubym handlovym centry, aptecy abo padjeździe žyłoha doma.
A što rabić, kali štorm zaśpieŭ na plažy, kali vakoł tolki altanki, ležaki i drevy? Jak, naprykład, na Minskim mory, dzie dva hady tamu padčas urahanu zahinuła dziaŭčyna.
— Idealny sposab — sabrać rečy, sieści ŭ mašynu i jak maha chutčej pakinuć hetaje miesca.
Ale ludzi niaredka siadziać da apošniaha i sychodziać, kali viecier stanovicca ŭžo vielmi mocnym. U takim vypadku treba adyści ad dreŭ, mietaličnych kanstrukcyj i vyjści na adkrytuju miascovaść. U našym vypadku — pobač ź piatym plažam — varta adyści padalej ad pałatak, šatroŭ, altanak i ležakoŭ. Usio heta patencyjna moža nanieści paškodžańni.
Zrazumieła, univiersalnaj formuły pavodzin tut niama. Ale treba imknucca adekvatna aceńvać situacyju.
Čaściej za ŭsio ludzi adčuvajuć strach i pačynajuć panikavać. Naprykład, lezuć u pałatku, dumajučy, što jana ich abaronić. Ale heta pamyłka. Nam viadomy vypadki, kali čałaviek chavaŭsia ad vietru i daždžu ŭ pałatcy, ale ŭdaryła małanka, upała dreva, i čałaviek zahinuŭ.
A kali schavacca ad daždžu i vietru ŭ altancy?
— Heta budzie pamyłkaj. Siedziačy ŭ joj, ty prosta nie zmožaš praanalizavać toje, što adbyvajecca vakoł ciabie. Akramia taho, jana moža być drenna zamacavanaja. Chacia, kali altanka zabietanavanaja na mietr u hłybiniu, ničoha adbycca nie pavinna.
Ź cikavaści my vyrašyli pravieryć ustojlivaść adnoj z altanak. Tolki ŭzialisia za apory, jak jana zadryžała.
— Zusim słabaja, lepš tut padčas vietru nie siadzieć. Nie vyklučana, što pry mocnych paryvach jaje składzie, — reziumuje pradstaŭnik MNS.
Što rabić pry śmierčy: jak uciakać i dzie schavacca, kab vyžyć
Bolš prablem moža prynieści śmierč. Heta atmaśfierny vichor, jaki ŭźnikaje ŭ navalničnym vobłaku i ŭ vyhladzie słupa raspaŭsiudžvajecca da ziamli. Na svaim šlachu śmierč znosić drevy, niestabilnyja pabudovy, padymaje ŭ pavietra pradmiety i moža pazbavić čałavieka žyćcia.
— U dziacinstvie mnie daviałosia nazirać śmierč. Mahutnaja źjava, — uzhadvaje Maksim. — Adbyłosia heta ŭ 1998 hodzie ŭ pasiołku Łahišyn Pinskaha rajona. Śmierč tady zryvaŭ dachi damoŭ. Na susiednim učastku stajała zdarovaja tapola. Jaje pavaliła na chleŭ. Žyvioła, jakaja była ŭ im, zahinuła.
Ratavalnik raić pieračakać śmierč u luboj bližejšaj budyninie, ale tolki nie pobač ź linijami elektrapieradačy i nie na prypynku: pry mocnych paryvach vietru jany časta padajuć i ledź nie ŭźlatajuć.
— Kali ž pabudoŭ pobač niama, treba apynucca na adkrytaj miascovaści i zhrupavacca, prysieŭšy na kukiški. U takim vypadku płošča sutyknieńnia vietru ź ciełam stanie mienšaj, atrymać paškodžańni budzie ciažej. U internecie možna ŭbačyć kadry, jak čałavieka, jaki idzie nasustrač śmierču, znosić viecier. Kali b jon prysieŭ — hetaha b nie adbyłosia.
Kali ž śmierč zaśpieŭ vas u lesie, ad jaho treba ŭciakać. Ale nie pa napramku ruchu słupa (jon chutki i dahonić), a pa dyjahanali.
Jak pravilna zhrupavacca?
Treba prysieści jak maha nižej, apuściŭšy pry hetym hałavu — prykładna voś tak:
A što rabić, kali śmierč nakryje na Minskim mory, dzie šmat dreŭ i mała adkrytych prastoraŭ?
— U takim vypadku ja b pajšoŭ da aŭtamabila i adjechaŭ na biaśpiečnuju adlehłaść. Znachodzicca ŭ mašynie ŭ lesie pobač sa śmierčam — ideja nie vielmi: na aŭtamabili niaredka padajuć drevy.
Navalnica i małanka: jak raspaznać niebiaśpieku i dzie šukać biaśpiečnaje schovišča
Čałavieka moža atakavać i małanka. Vyžyć u takich abstavinach składana. Čaściej za ŭsio paciarpieły ŭpadaje ŭ šokavaje stanovišča i pamiraje ad prypynku serca. Na žal, vypadki, kali čałaviek hinie z-za razradu małanki, fiksujuć amal štohod. Chtości chavaŭsia ad daždžu pad drevam, u jakoje trapiŭ razrad, a chtości prosta zatrymaŭsia ŭ siabie na harodzie. Adzin z apošnich vypadkaŭ adbyŭsia pad Miorami ŭ červieni 2024 hoda: padčas udaru małanki 82-hadovy mužčyna prosta kaciŭ rovar.
— Byli vypadki, kali małanka biła ŭ vadajom, i čałaviek, jaki znachodziŭsia ŭ im, taksama hinuŭ. Inšy prykład: mužčyna jechaŭ pa poli na rovary i, vidać, razmaŭlaŭ pa telefonie. U vyniku jon taksama zahinuŭ, a pobač ź ciełam znajšli mabilny, — kaža Maksim.
Jak abaranić siabie ŭ takoj situacyi?
Ekśpiert ličyć, što sustreču z małankaj možna papiaredzić. Dla hetaha, prynamsi, varta vykarystoŭvać śpiecyjalnyja anłajn-servisy, jakija adlustroŭvajuć nadvorje.
Nu a kali vy apynulisia na plažy, možna pasprabavać padličyć, nakolki daloka ad vas bje małanka. Dla hetaha adrazu paśla ŭspyški treba adličyć u siekundach čas da raskatu hromu. Trochsiekundny intervał pryblizna roŭny adnamu kiłamietru.
Kali čas pamiž uspyškaj i hromam składzie mienš za 10 siekund, varta jak maha chutčej znajści schovišča.
— Pradstaŭcie, što ŭ takoj situacyi my znachodzimsia na plažy. Vam treba apieratyŭna ahledziecca. Małanka bje ŭ samyja vysokija kropki na pavierchni, tamu lubyja drevy (asabliva tyja, što stajać asobna), słupy, ščyty i mietaličnyja hrybki — heta zona ryzyki. U vadzie taksama znachodzicca nielha: jana vydatny pravadnik toku. Tamu ja b pabieh u mašynu. Nu a kali vy pryjechali da vadajoma nie na transparcie, chavajciesia ŭ kafe. Adklučycie mabilny telefon.
Šaravaja małanka — jašče adna niepryjemnaja źjava, ź jakoj časam sutykajecca čałaviek. Praŭda, pra jaje havorać čaściej, čym bačać. Uspomnicie: u dziacinstvie mnohija raskazvali strašyłki i ŭjaŭlali, jak zichatlivy šar zalataje ŭ fortku i padarožničaje pa pakoi, a potym vybuchaje.
Bajki bajkami, ale šaravaja małanka sapraŭdy isnuje, i ŭ 2013 hodzie jaje siłu adčuli na sabie niekalki rabotnikaŭ fiermierskaj haspadarki ŭ Rečyckim rajonie.
Vidavočca tady raskazvaŭ, što razam z tavaryšami zaŭvažyŭ zichatlivy šaryk pamieram z tenisny miač. Paśla hetaha razdaŭsia raskat hromu, i šar vybuchnuŭ. Mužčyny vyžyli, ale atrymali roznyja paškodžańni.
— Heta sapraŭdy redkaja źjava. Jak praviła, šaravaja małanka ŭjaŭlaje niebiaśpieku dla pryvatnych damoŭ, — kaža Maksim Kłačko. — Usio ž taki sučasnyja šmatkvaternyja damy abstalavanyja hromaadvodami i małankaprymalnikami. Padčas navalnicy varta vyklučyć prybory z razietak i zakryć fortki. Kali ž vy ŭsio ž sutyknulisia z šaravoj małankaj, nie rabicie paśpiešlivych ruchaŭ.
Patokam pavietra vy možacie pryciahnuć da siabie ŭvahu. Žyvie jana niadoŭha — ad niekalkich siekund da chviliny, a potym abo vybuchaje, abo źnikaje.
Dzie samaje biaśpiečnaje miesca na Minskim mory?
Plaž №1. Mienavita na jaho ŭ 2023 hodzie abrynuŭsia ŭrahan. U vyniku miesca amal całkam ačyścili ad dreŭ, pieratvaryŭšy ŭ piasčanuju zonu.
Jak ličyć ekśpiert, pry mocnym vietry čałaviek tut pavinien adčuvać siabie adnosna kamfortna. Padajučyja drevy jamu dakładna nie pahražajuć.
Jak abaranicca ad hradu: što rabić na vulicy i ŭ poli
Paškodzić moža i zvyčajny hrad, ź jakim my sutykajemsia štohod.
— Ad jaho, viadoma, lepš za ŭsio schavacca ŭ jakim-niebudź pamiaškańni abo ŭ aŭto. Ale kali vy apynulisia ŭ poli, a hrad bujny, lepš za ŭsio prysieści na kukiški, nakryć siabie parasonam abo zrabić kazyrok z kurtki ci kofty. Takim čynam my zmožam, prynamsi, źmienšyć siłu ŭdaru.
Hałoŭnaje — nikudy nie biehčy i nie śpiašacca: takim čynam my tolki pavialičym udarnuju płošču.
Vyhladaje hetaje stanovišča prykładna tak:
Jak ličyć surazmoŭca, usich pieraličanych vyšej prablem možna paźbiehnuć, kali sačyć za prahnozam nadvorja ad Biełhidramieta i papiaredžańniami pra niebiaśpieku ad MNS (u pryvatnaści — u telehram-kanale viedamstva).
Polšča pryznała Alaksandra Mašenskaha niepažadanaj asobaj27
Kamientary
U hetaj fobii / haradskoj lehiendy niama fizičnych tłumačeńniaŭ.