Były advakat Trampa i halivudski pradziusar biaruć pad kantrol izrailskaha vytvorcu špijonskaj prahramy Pegasus

Jak paviedamlaje The Wall Street Journal, hrupa inviestaraŭ na čale z halivudskim pradziusaram Robiertam Sajmandsam (Robert Simonds) nabyła kantrolny pakiet akcyj izrailskaj kampanii NSO Group. Kiraŭnikom pryznačany były pasoł ZŠA ŭ Izraili i były advakat Trampa Devid Frydman (David Friedman).

Frydman zajaviŭ, što maje namier vykarystać svaje suviazi z administracyjaj Trampa, kab adnavić pazicyi NSO na amierykanskim rynku. Pa słovach byłoha pasła ZŠA ŭ Izraili, jon i Sajmands bačać misiju kampanii ŭ tym, kab «stvaryć bolš biaśpiečny śviet» z dapamohaj technałohij sačeńnia i prasłuchoŭvańnia.

Špijonski instrumient Pegasus

Asnoŭny pradukt NSO — prahramnaje zabieśpiačeńnie (PZ) Pegasus — zdolnaje pranikać u smartfony praz WhatsApp bieź dziejańniaŭ karystalnika. Paśla zaražeńnia jon atrymlivaje dostup da fajłaŭ, paviedamleńniaŭ, mikrafona i kamiery, pieratvarajučy telefon u niabačny instrumient nazirańnia.

Hetaja technałohija vyklikała mižnarodny skandał paśla taho, jak vyśvietliłasia, što Pegasus vykarystoŭvaŭsia dla sačeńnia za žurnalistami, pravaabaroncami, dysidentami i navat čynoŭnikami ZŠA.

U 2021 hodzie administracyja Bajdena ŭklučyła NSO ŭ čorny śpis ekspartnych abmiežavańniaŭ, što pazbaviła kampaniju dostupu da amierykanskich technałohij. A ŭ 2023‑m Bajden padpisaŭ ukaz, jaki zabaraniaje dziaržaŭnym viedamstvam vykarystoŭvać kamiercyjnaje špijonskaje PZ, kali jano pahražaje nacyjanalnaj biaśpiecy abo było vykarystana dla parušeńnia pravoŭ čałavieka.

U vyniku NSO straciła dziaržaŭnych klijentaŭ u ZŠA, sutyknułasia ź finansavymi ciažkaściami i niekalki razoŭ mianiała ŭładalnikaŭ. Kampanija razhladała mahčymaść admovicca ad špijonskaha biźniesu, ale ŭ vyniku viarnułasia da svajoj asnoŭnaj pradukcyi.

Sproba viartańnia na amierykanski rynak

Frydman zajaviŭ, što choča zrabić NSO partnioram amierykanskich pravaachoŭnych i raźviedvalnych struktur, uklučajučy miascovuju palicyju. Na jaho dumku, pradukty NSO mohuć dapaŭniać technałohii, jakija ŭžo vykarystoŭvajucca ŭ ZŠA.

NSO śćviardžaje, što jaje pradukty mohuć vykarystoŭvacca dziaržaŭnymi ŭstanovami dla baraćby z teraryzmam i złačynnaściu, bo jany mohuć atrymać dostup da zašyfravanych sistem abmienu paviedamleńniami, takich jak WhatsApp.

Kampanija zajaŭlaje, što nie viedaje, na kaho aryjentujucca jaje klijenty z Pegasus. Ale jana paviedamiła, što skasoŭvaje kantrakty, kali daviedvajecca pra złoŭžyvańni, i prymaje miery dla spynieńnia złoŭžyvańniaŭ i pravierki patencyjalnych klijentaŭ.

Adnak praciŭniki kampanii ličać takuju pierśpiektyvu niebiaśpiečnaj. Daśledčyk Citizen Lab Džon Skot-Rejłtan (John Scott-Railton) papiaredžvaje:

«Mahutnaść Pegasus stvaraje nievynosnuju spakusu dla złoŭžyvańnia. Niama ničoha bolš žachlivaha dla asnoŭnych pravoŭ i svabod amierykancaŭ, čym situacyja, kali niejki palicejski učastak atrymlivaje dostup da ŭsiaho vašaha žyćcia i vykładvaje heta pierad saboj na stoł».

Niahledziačy na abiacańni NSO pra kantrol i pravierku klijentaŭ, vypadki złoŭžyvańniaŭ praciahvajuć adbyvacca. Pavodle Amnesty International, niadaŭna žurnalisty z Bałkan atrymali infikavanyja spasyłki na miesiendžary Viber.

Z 2020 pa 2024 hod NSO vydatkavała $7,6 miljona na łabiravańnie svaich intaresaŭ u Vašynhtonie. Adnak pośpiechu heta nie pryniesła. Jak adznačaje analityk Karnehi Fondu Styŭ Fełdstajn (Steve Feldstein), vykarystańnie Pegasus suprać amierykanskich čynoŭnikaŭ stvaryła vorahaŭ NSO siarod pradstaŭnikoŭ abiedźviuch partyj.

NSO dahetul sutykajecca sa značnymi jurydyčnymi pieraškodami. U 2019 hodzie kampanija Facebook (ciapier Meta), uładalnica miesiendžara WhatsApp, padała ŭ sud na NSO, abvinavaciŭšy jaje ŭ uzłomie siervieraŭ i ŭstalavańni škodnaha PZ na telefony karystalnikaŭ.

Praz šeść hadoŭ, u lipieni 2025 hoda, kalehija prysiažnych u fiederalnym sudzie ZŠA ŭ Kalifornii pastanaviła, što NSO pavinna vypłacić Meta $168 miljonaŭ. U kastryčniku sud źmienšyŭ sumu štrafu da $4 miljonaŭ, ale zabaraniŭ kampanii vykarystoŭvać Pegasus suprać WhatsApp. NSO ličyć heta rašeńnie pahrozaj svajmu isnavańniu i padaje apielacyju.

Adnak novyja ŭładalniki nie hublajuć nadziei pieratvaryć skandalnuju kampaniju ŭ pavažanaha hulca ŭ śfiery kibierbiaśpieki. Frydman zapeŭnivaje, što NSO zrabiła vysnovy i ciapier pracuje značna aściarožniej:

«Siońniašniaja NSO — našmat bolš adkaznaja i ŭvažlivaja da taho, kamu jana licenzuje svaje technałohii, čym piać-šeść hadoŭ tamu».

• 0
• 1
• 0
• 2
• 0
• 0
• 2
• 0