Navukoŭcy vyjavili, što vałodańnie niekalkimi movami zapavolvaje bijałahičnaje stareńnie

Navukoŭcy daŭno padazravali, što viedańnie niekalkich moŭ stanoŭča ŭpłyvaje na mozh. Heta źviazana z kancepcyjaj kahnityŭnaha reziervu — zdolnaści mozhu kampiensavać uzrostavyja źmieny ci navat nastupstvy takich chvarob, jak demiencyja. Ličycca, što hety rezierv farmujecca, kali mozh rehularna atrymlivaje intelektualnyja vykliki, u tym liku praz štodzionnaje vykarystańnie niekalkich moŭ.

Papiarednija daśledavańni pakazvali na takuju suviaź, ale časta mieli abmiežavańni: małyja vybarki ŭdzielnikaŭ, niapeŭnyja kryteryi šmatmoŭja, ihnaravańnie inšych faktaraŭ. Novaja praca, ab vynikach jakoj piša Fitbook.de, pabudavanaja na šyrokaj bazie danych i staviła za metu bolš dakładna acanić, ci sapraŭdy šmatmoŭje źviazanaje z bolš pavolnym stareńniem.

Zamiest taho, kab abapiracca tolki na dyjahnazy, daśledčyki vyličvali bijałahičny ŭzrost kožnaha čałavieka. Hety pakazčyk adlustroŭvaje realny stan arhanizma, u adroźnieńnie ad kalandarnaha ŭzrostu ŭ pašparcie.

Kalandarny ŭzrost — heta prosta kolkaść hadoŭ, jakija vy pražyli. Bijałahičny ŭzrost — heta pakazčyk taho, nakolki znošany arhanizm. Jon zaležyć ad ładu žyćcia, hienietyki, najaŭnaści chraničnych zachvorvańniaŭ i razumovaj aktyŭnaści. Tak, 70‑hadovy čałaviek moža mieć bijałahičny ŭzrost 60-hadovaha, i naadvarot.

Navukoŭcy vyličvali roźnicu pamiž hetymi dvuma ŭzrostami (tak zvany «biobehavioral age gap», abo BAG). Čym mienšaja hetaja roźnica ci čym maładziejšy bijałahičny ŭzrost u paraŭnańni z realnym, tym bolš zdarovym ličycca praces stareńnia. Mienavita tut i vyjaviłasia cikavaja tendencyja.

Vyniki, jakija ŭražvajuć

Daśledavańnie achapiła dadzienyja bolš za 86 000 ludziej va ŭzroście ad 51 da 90 hadoŭ z 27 krain Jeŭropy. Dla acenki bijałahičnaha ŭzrostu vykarystoŭvaŭsia kompleksny ałharytm, jaki ŭličvaŭ: kahnityŭnyja zdolnaści (pamiać, uvaha); uzrovień fizičnaj aktyŭnaści; adukacyju; najaŭnaść chraničnych chvarob; jakaść snu i štodzionnyja zvyčki.

Šmatmoŭje razhladałasia jak asobny faktar. Kab paźbiehnuć skažeńniaŭ, daśledčyki kantralavali ŭpłyŭ źniešnich umoŭ — mihracyi, uzroŭniu zabrudžvańnia pavietra, sacyjalnaj niaroŭnaści, palityčnaj stabilnaści. Akramia taho, analizavaŭsia nie tolki stan udzielnikaŭ na momant apytańnia, ale i tempy ich stareńnia ź ciaham času.

Vyniki pakazali: ludzi, jakija razmaŭlali tolki na adnoj movie (monalinhvy), čaściej demanstravali paskoranaje bijałahičnaje stareńnie. Ich arhanizm byŭ u siarednim starejšy za pašpartny ŭzrost.

Šmatmoŭnyja ludzi (bilinhvy i palihłoty) ŭ siarednim stareli pavolniej. Ich bijałahičny ŭzrost čaściakom byŭ nižejšy za kalandarny.

Cikava, što nazirałasia niepasrednaja zaležnaść: čym bolš moŭ viedaŭ čałaviek, tym maładziejšym akazvaŭsia jaho bijałahičny ŭzrost u paraŭnańni z pašpartnym. Pry hetym vynik zachoŭvaŭsia navat pry vielmi hrubym uliku moŭnych navykaŭ, što śviedčyć pra nadziejnaść suviazi.

Navat paśla ŭliku inšych faktaraŭ — adukacyi, fizičnaj aktyŭnaści, chraničnych chvarob — šmatmoŭje zastavałasia samastojnym achoŭnym faktaram. U krainach z vysokaj mihracyjaj abo značnymi hiendarnymi dyspraporcyjami suviaź była krychu słabiejšaj, ale ŭsio ž vyraznaj.

Vysnovy daśledavańnia dazvalajuć razhladać vałodańnie movami jak dastupny i efiektyŭny sposab padtrymki zdaroŭja ŭ stałym uzroście, naroŭni z pravilnym charčavańniem, sportam i sacyjalnaj aktyŭnaściu. Pryčym važna nie tolki vyvučeńnie movy, ale i jaje aktyŭnaje vykarystańnie ŭ paŭsiadzionnym žyćci.

Heta moža stać vydatnym sposabam treniroŭki dla mozhu, dastupnym dla ludziej niezaležna ad ich pachodžańnia abo ŭzroŭniu adukacyi.

Pavialičyć

Abmiežavańni vysnovaŭ

Niahledziačy na pierakanaŭčyja vyniki, važna razumieć abmiežavańni. Daśledavańnie fiksavała tolki fakt vałodańnia movami, ale nie ŭdakładniała, u jakim uzroście jany byli vyvučanyja i jak časta vykarystoŭvalisia. A mienavita hetyja detali mohuć być vyrašalnymi.

Akramia taho, daśledavańnie pakazvaje suviaź, a nie niepasrednuju pryčynu. Mahčyma, ludzi, jakija vyvučajuć movy, u cełym viaduć bolš aktyŭny i zdarovy ład žyćcia. Kab kančatkova paćvierdzić pryčynna-vynikovuju suviaź, nieabchodny dadatkovyja daśledavańni, u jakich navukoŭcy buduć nazirać za ludźmi, jakija pačynajuć vyvučać novuju movu ŭžo ŭ darosłym uzroście.

Tym nie mienš, vysnovy vidavočnyja: navat pry ŭliku ŭsich niuansaŭ suviaź pamiž šmatmoŭjem i zapavolenym bijałahičnym stareńniem vyhladaje vielmi tryvałaj. Tak što kali vy šukali pryčynu, kab narešcie pačać vučyć novuju movu, to voś jana. Heta nie tolki cikava, ale i, mahčyma, adna z najlepšych inviestycyj u vaša zdarovaje daŭhalećcie.

• 0
• 0
• 0
• 0
• 0
• 0
• 0
• 0