«Madura zastaŭsia zusim adzin». Ci pryjduć na dapamohu Vieniesuele jaje šmathadovyja sajuźniki?

Na praciahu mnohich hadoŭ abiedźvie krainy akazvali sacyjalistyčnamu ŭradu Vieniesueły padtrymku ŭ palityčnaj, finansavaj i vajskovaj halinach. Hetyja adnosiny pačalisia pry byłym prezidencie Uha Čaviesie, nastaŭniku i papiaredniku Madura.

Ale ekśpierty ličać, što ciapier hetaja padtrymka nosić u asnoŭnym simvaličny charaktar i prajaŭlajecca ŭ zajavach, a nie ŭ kankretnaj vajskovaj abo finansavaj dapamozie.

Hety zruch adbyŭsia paśla taho, jak ZŠA razharnuli ŭ Karybskim basiejnie vajskova-pavietranyja i vajskova-marskija siły, uklučajučy atamnuju padvodnuju łodku, raźviedvalnyja samaloty i amal 15 000 vajskoŭcaŭ, a prezident ZŠA Donald Tramp u adnabakovym paradku abviaściŭ pavietranuju prastoru Vieniesueły «całkam zakrytaj». Tramp nastojvaje, što heta apieracyja suprać narkatrafiku, ale mnohija ekśpierty, jak i sam Madura, ličać, što sapraŭdnaja meta Vašynhtona — źmiena režymu.

Što źmianiłasia ŭ hety ciažki čas dla prezidenta Vieniesueły?

Mocnyja sajuźniki

Kali Čavies pryjšoŭ da ŭłady ŭ 1999 hodzie, jon pačaŭ vybudoŭvać stratehičnyja aljansy z Kitajem i Rasijaj u ramkach svaich namahańniaŭ pa stvareńni šmatpalarnaha śvietu i supraćdziejańni ŭpłyvu ZŠA.

Hetyja suviazi akazalisia vyrašalnymi ŭ 2019 hodzie, kali paśla vybaraŭ, adznačanych abvinavačvańniami ŭ falsifikacyjach, lehitymnaść Madura apynułasia pad pahrozaj. I Piekin, i Maskva admovilisia pryznać lidara apazicyi Chuana Huajdo, jaki abviaściŭ siabie časovym prezidentam, i praciahnuli akazvać ekanamičnuju i vajskovuju padtrymku režymu.

Ciapier, kali Madura sutyknuŭsia z novym i jašče bolš surjoznym kryzisam, ni Kitaj, ni Rasija jakoj-niebudź kankretnaj padtrymki nie prademanstravali. Adnak, pavodle źviestak Washington Post, u kancy kastryčnika vieniesuelski lidar sapraŭdy źviarnuŭsia da abiedźviuch krain z prośbaj ab vajskovaj dapamozie.

Unutranyja dakumienty ŭrada ZŠA, jakija trapili ŭ ruki žurnalistaŭ, kažuć pra toje, što Vieniesueła paprasiła ŭ Rasii dapamohu ŭ ramoncie źniščalnikaŭ, madernizacyi radyjołakacyjnych sistem i nabyćci rakiet. Ale dahetul Maskva nie dała nijakaj materyjalnaj dapamohi, abmiežavaŭšysia tolki zajavami.

Pavodle infarmacyi rasijskaha dziaržaŭnaha ahienctva TASS, u pačatku listapada pres-sakratar Kramla Dźmitryj Piaskoŭ zajaviŭ, što Rasija padtrymlivaje «pastajannyja pracoŭnyja kantakty» ź Vieniesuełaj, ale admoviŭsia ad dalejšych kamientaroŭ. Prykładna ŭ toj ža čas aficyjnaja pradstaŭnica MZS Rasii Maryja Zacharava zajaviła na pres-bryfinhu, što «lubaja eskałacyja pryvodzić tolki da jašče bolšych prablem».

Paźniej TASS pracytavaŭ namieśnika ministra zamiežnych spraŭ Rasii Siarhieja Rabkova, jaki zajaviŭ, što Rasija staić «plačom da plača» ź Vieniesuełaj. «My padtrymlivajem Vieniesuełu, jak jana padtrymlivaje nas, u mnohich halinach», — skazaŭ jon, zaklikaŭšy administracyju Trampa nie dapuskać eskałacyi kryzisu.

Hetyja zajavy kantrastujuć ź dziejańniami Maskvy ŭ 2018 hodzie: paśla taho, jak ZŠA nie pryznali vyniki vybaraŭ, abvieščanyja kantralavanym uradam Madura Nacyjanalnaj vybarčaj radaj, Rasija, kab prademanstravać siłu, nakiravała ŭ Vieniesuełu bolš za 100 piłotaŭ i vajskoŭcaŭ, a taksama dva bambaviki Tu-160, zdolnych nieści jadziernuju zbroju.

A što Kitaj?

Washington Post taksama paviedamiła, što Madura nakiravaŭ list staršyni KNR Si Czińpinu z prośbaj «pašyryć vajskovaje supracoŭnictva» dla supraćdziejańnia «eskałacyi pamiž ZŠA i Vieniesuełaj». Jon paprasiŭ Piekin paskoryć vytvorčaść i pastaŭku ŭ Vieniesuełu kitajskich radyjołakacyjnych sistem.

Kitajskaje finansavańnie kaliści adyhryvała centralnuju rolu ŭ raźvićci Vieniesueły: pavodle danych Kitajska-łacinaamierykanskaj finansavaj bazy danych, z 2005 pa 2022 hod kraina była najbujniejšym u Łacinskaj Amierycy atrymalnikam kitajskich kredytaŭ.

Amierykanskaja Rada pa mižnarodnych adnosinach aceńvaje, što za hety pieryjad Karakas atrymaŭ da 60 miljardaŭ dalaraŭ — bolš za 40% ad ahulnaha abjomu kredytaŭ, vydadzienych Kitajem rehijonu. Kitaj taksama staŭ asnoŭnym rynkam zbytu vieniesuelskaj nafty.

Ale, jak i Maskva, Piekin nie prademanstravaŭ nijakich prykmiet taho, što hatovy abaraniać Vieniesuełu vajskovymi srodkami, zamiest hetaha asudziŭšy «vonkavaje ŭmiašańnie» i zaklikaŭšy da strymanaści, robiačy akcent na tym, što Łacinskaja Amieryka pavinna zastavacca «zonaj miru».

Zruch u pryjarytetach

Dyrektar Centra kitajskich daśledavańniaŭ Univiersiteta Andresa Bielja ŭ Čyli prafiesar Fiernanda Rejes Mata śćviardžaje, što Vieniesueła apuściłasia ŭ śpisie pryjarytetaŭ Piekina i Maskvy, asabliva paśla viartańnia Trampa ŭ Bieły dom.

«Siońnia ni ŭ Rasii, ni ŭ Kitaja niama pryčyn iści va-bank u abaronu Vieniesueły, uličvajučy inšyja ich prablemy, takija jak vajna Rasii va Ukrainie i sproby Kitaja suisnavać na mižnarodnaj arenie z prezidentam Trampam», — kaža jon.

Z momantu poŭnamaštabnaha ŭvarvańnia Rasii va Ukrainu ŭ 2022 hodzie Maskva ŭkłała vielizarnyja resursy ŭ hety kanflikt, što vyklikała značnaje napružańnie jak u finansavaj, tak i ŭ vajskovaj śfierach. Akramia taho, kraina abkładzienaja zachodnimi sankcyjami.

U vyniku ŭ sajuźnikaŭ, jakija raniej karystalisia padtrymkaj Kramla, zastałosia mienš resursaŭ, kaža prafiesar Uładzimir Ruvinski, dyrektar łabaratoryi palityki i mižnarodnych adnosin univiersiteta Isiesi ŭ Kałumbii.

Siryja i Iran, daŭnija sajuźniki Maskvy na Blizkim Uschodzie, sutyknulisia z padobnaj prablemaj.

«Rasija nie ryzyknie padvierhnucca jašče bolšym sankcyjam, čym užo padviarhajecca, a Kitaj nie ryzyknie trapić pad novyja taryfy za abaronu Madura», — dadaje jon.

Ekśpierty taksama kažuć, što dla Kitaja abarona Madura niasie dadatkovyja ryzyki, jakija mohuć pastavić pad pahrozu niadaŭnija dypłamatyčnyja dasiahnieńni ŭ adnosinach Piekina z Vašynhtonam, nie niesučy pry hetym nijakaj vyhady, akramia ideałahičnaha zbližeńnia.

Adnosiny pamiž ZŠA i Kitajem zastajucca napružanymi, pakolki Tramp uvioŭ taryfy na tavary ź niekalkich krain. Adnak sustreča Trampa i Si ŭ Paŭdniovaj Karei ŭ kancy kastryčnika, jakuju abodva baki acharaktaryzavali jak pazityŭnuju, adkryła šlach da novych pahadnieńniaŭ.

Paźniej ZŠA pahadzilisia źnizić pošliny na niekatoryja kitajskija pradukty z 20% da 10%, choć bolšaść inšych pošlin pa-raniejšamu zastajecca ŭ sile.

Na dumku ekśpiertaŭ, ekanamičny kałaps Vieniesueły i razvał jaje naftavaj pramysłovaści jašče bolš asłabili padtrymku z boku Kitaja. U apošnija hady Piekin skaraciŭ abjom novych kredytaŭ i ŭ ciapierašni čas zaniaty ŭ asnoŭnym spahnańniem płaty za minułyja.

«Ja dumaju, što Kitaj hatovy vieści pieramovy ź lubym uradam, jaki ŭ vyniku źmienić Madura, i miarkuje, što zanadta mocnaja padtrymka Madura ciapier moža pryvieści da niehatyŭnych nastupstvaŭ, kali režym ruchnie», — skazaŭ prafiesar Ruvinski.

«Madura zastaŭsia adzin»

Abodva ekśpierty źviartajuć uvahu jašče na adzin faktar — unutranuju situacyju ŭ Vieniesuele.

«Ja nie dumaju, što jakaja-niebudź z hetych dźviuch krain hatovaja padtrymlivać režym, jaki maje takuju niaznačnuju ŭnutranuju padtrymku. Bolš za toje, i Rasija, i Kitaj viedajuć, što apošnija prezidenckija vybary mieli vidavočnyja prykmiety falsifikacyi», — skazaŭ prafiesar Rejes Mata.

Vybary ŭ lipieni 2024 hoda supravadžalisia surjoznymi abvinavačvańniami ŭ falsifikacyjach. Nacyjanalnaja vybarčaja rada, u jakoj daminujuć sajuźniki ŭrada, abviaściła Madura pieramožcam, ale, u adroźnieńnie ad papiarednich vybaraŭ, nie apublikavała ich padrabiaznych vynikaŭ.

Apazycyja, jakuju ŭznačalvaje sioletniaja łaŭreatka Nobieleŭskaj premii Maryja Karyna Mačada, jakoj davodzicca chavacca, apublikavała vybarčyja pratakoły, jakija śviedčać pra toje, što nasamreč pieramoh kandydat ad apazicyi Edmunda Hansales.

«Hetym razam Madura zastaŭsia zusim adzin», — kaža prafiesar Ruvinski.

Jon miarkuje, što čas Madura minaje:

«Rasija i Kitaj mohuć praciahvać krytykavać umiašańnie ZŠA, ale jany nie hatovyja pajści dalej. Padtrymka, jakoj jon karystaŭsia ŭ minułym, bolš nie isnuje ŭ realnaści, za vyklučeńniem niekatorych rytaryčnych zajaŭ».

• 2
• 0
• 2
• 0
• 0
• 1
• 0
• 0