Imaviernaść psavańnia słychu praźmiernaj vibracyjaj u vašaj hałavie nastolki surjoznaja, što ŭ 2022 hodzie Suśvietnaja arhanizacyja achovy zdaroŭja (SAAZ) vypuściła rekamiendacyi pa abmiežavańni času słuchańnia muzyki ŭ navušnikach, kab praduchilić stratu słychu.

Usim viadoma, jakuju niezvarotnuju škodu akazvaje na hałaŭny mozh słuchańnie «tvorčaści» siaścior Hruździevych. Ale voś što jašče vy pavinny viedać pra toje, jak štodzionnaje słuchańnie muzyki (navat dobraj) uździejničaje na našy barabannyja pieraponki. Kliničny aŭdyjołah Uił Stoł u kamientary dla Inverse raspaviadaje, što adbyvajecca, kali my słuchajem muzyku ŭvieś dzień, kožny dzień, a taksama pra dastupnyja alternatyvy.
Jak my čujem muzyku?
Muzyka — heta hukavyja chvali, jakija pryvodziać da vibracyi ŭ pavietry. Hukavyja chvali traplajuć praz pavietra ŭ słychavy prachod, jaki viadzie ad vonkavaha vucha da siaredniaha, a zatym da barabannaj pieraponki. Apošniaja ŭjaŭlaje saboj tonkuju pruhkuju miembranu, što abaraniaje siaredniaje vucha ad vonkavaha. Takim čynam hukavyja chvali vyklikajuć vibracyju barabannaj pieraponki.
Dalej hetyja vibracyi dachodziać da troch maleńkich kostak siaredniaha vucha, jakija nazyvajucca słychavymi kostkami. Narešcie, hetyja kostki ŭzmacniajuć i pieradajuć vibracyi va ŭnutranaje vucha da śpiralepadobnaha adździeła, jaki zaviecca vušnoj ulitkaj. Vadkaść u hetaj ulitcy kałychajecca ad vibracyj, stymulujučy tysiačy maleńkich vałasinak.
Hetyja mikraskapičnyja vałasinki pieraŭtvarajuć vibracyju ŭ elektryčnyja sihnały, jakija dachodziać da słychavoha nierva, jaki i pieradaje hetyja elektryčnyja sihnały ŭ mozh, u vyniku čaho my čujem pryjemnuju (a časam i nie vielmi) muzyku. Kali my pavialičvajem abo pamianšajem hučnaść, to adčuvajem źmianieńnie hetych vibracyj i stymulacyju słychavych niervaŭ, jakija iduć da mozha.
Z časam hučnyja huki mohuć paškodzić sensarnyja vałaskovyja kletki, jakija źjaŭlajucca adnoj z častak vucha. U toj čas jak strata słychu moža być prosta častkaj pracesu stareńnia, na raźvićcio hetaha niepažadanaha stanu mohuć upłyvać taksama i ahulny stan zdaroŭja, i ład žyćcia, i navakolnaje asiarodździe. Naprykład, cukrovy dyjabiet, vysoki kryviany cisk i siamiejnaja historyja straty słychu — usio heta moža značna ŭpłyvać na praces.
Dyk na jakoj ža hučnaści trymać navušniki?
Spadar Stoł padkreślivaje, što niama strohich praviłaŭ biaśpiečnaha vykarystańnia navušnikaŭ. Ale ŭ jaho jość rekamiendacyja, jakaja moža rasčaravać niekatorych prychilnikaŭ muzyki. Tak, pavodle jaho słoŭ, «biaśpiečnaha» ŭzroŭniu hučnaści nie isnuje, ale, kali heta mahčyma, jon rekamienduje prytrymlivacca praviła 60/60: ustalujcie hučnaść na 60% ad maksimalnaha ŭzroŭniu i słuchajcie maksimum 60 chvilin za raz.
Naładžvańnie hučnaści mocna varjirujecca ŭ zaležnaści ad taho, nakolki cichaja muzyka, jakuju vy słuchajecie, jaje jakaści i ŭvohule ad taho, nakolki vy chočacie być zamknionymi ŭ svajoj hałavie. Adnak davoli vysoki huk moža paškodzić vałaskovyja kletki ŭnutranaha vucha i słychavy nierv. U dadatak da praviła 60/60 rekamiendujecca rabić pierapynki ŭ prasłuchoŭvańni, što dazvolić vam daŭžej atrymlivać asałodu ad lubimaj muzyki. Takija simptomy, jak šum ci zvon u vušach, mohuć być papieradžalnym znakam paškodžańnia vušej, kali varta pamienšyć hučnaść.
Što biaśpiečniej — nakładnyja abo navušniki-ŭkładyšy
Taksama jość roźnica pamiž nakładnymi navušnikami i navušnikami-ŭkładyšami. Układyšy zakryvajuć słychavy prachod ad pabočnaha huku, što pavinna aznačać, što słuchaču nie patrebnaja vielmi vysokaja hučnaść. Stoł prapanuje maleńki ekśpierymient, kab daviedacca, jak hiermietyzacyja słychavoha prachoda źmianiaje rezanansnyja ŭłaścivaści, što pryvodzić da bolšaj reakcyi na nizkija častoty (nižej za 1000 Hc). Kali vy pakładziacie palcy ŭ vušy, vy «pačujecie hetyja nizkija hałosnyja huki našmat hučniej pry zakrytym kanale».
Jość taksama decybieły (dB), jakija vymiarajuć amplitudu. Kali hiercy (Hc) vyznačajuć, hruba kažučy, toje, kolki času patrabujecca dla zaviaršeńnia adnoj hukavoj chvali, to decybieły pakazvajuć, nakolki vysoka abo nizka hetyja chvali siahajuć. Cichaje dychańnie roŭnaje 10 dB, u toj čas jak pietardy mohuć uzryvacca na ŭzroŭni 150 dB. Kłasičnyja navušniki i ŭkładyšy mohuć dasiahać uzroŭniu 100 dB i bolš.
Viadoma, pryłady dla słuchańnia pryznačanyja nie tolki dla muzyki. Stoł kaža, što padkasty, naprykład, utrymlivajuć mienš «pastajannaj hukavoj enierhii», čym muzyčnyja zapisy. Naturalnyja paŭzy i rytm razmovy ŭ padkaście nie takija ciažkija dla słychu, jak niekalki piesień u styli błek-mietał. Ale heta pavinna ŭpłyvać nie stolki na toje, što my słuchajem, kolki na toje, jak my słuchajem. «Niahledziačy na hetuju nievialikuju roźnicu, ahulny abjom — heta toje, što my pavinny ŭličvać bolš za ŭsio», — kaža Stoł.
Cana praźmiernaha vajbu pakul nieviadomaja
Stoł śćviardžaje, što ekśpierymientalna daśledavać zvyčki darosłych słuchać što-niebudź pry dapamozie navušnikaŭ na praciahu peŭnaha času davoli składana. Ale daśledavańni pa ŭłasnych acenkach (jakija, viadoma, nie takija dakładnyja i nadziejnyja, jak kantralavanyja kliničnyja daśledavańni) demanstrujuć suviaź miž indyvidualnymi zvyčkami słuchańnia i strataj słychu, asabliva kali słuchańnie adbyvajecca na samych vysokich častotach.
Kamientary