Archieołahi vyjavili samy staražytny ź viadomych učastkaŭ Vialikaj Kitajskaj ściany, budaŭnictva jakoha pačałosia na 300 hadoŭ raniej, čym ličyłasia da hetaha času. Znachodka, jakaja była zroblena ŭ rajonie Čancyn horada Czinań u pravincyi Šańdun, adnosicca da pieryjadu poźniaj dynastyi Zachodniaja Čžou (1046 — 771 da našaj ery) i rańniaha pieryjadu Viosnaŭ i Vosieniaŭ (770 — 476 da našaj ery), piša Euronews.
Jak paviedamlaje vydańnie Archaeology News, raskopki, jakija pravodzilisia Instytutam kulturnych relikvij i archieałohii pravincyi Šańdun z maja pa śniežań 2024 hoda, prachodzili na terytoryi płoščaj kala 1100 kvadratnych mietraŭ u paŭnočnaj častcy vioski Huanli.
Heta pieršyja poŭnamaštabnyja raskopki Vialikaj ściany dziaržavy Cy paśla niekalkich hadoŭ papiarednich daśledavańniaŭ.
Kitajskaja dziaržaŭnaja hazieta Global Times apublikavała na płatformie X paviedamleńnie ab znachodcy. Vialikaja ściana, ci papiarednica znakamitaj ściany dynastyi Min, była ŭźviedzienaja ŭ pieryjad Vajujučych carstvaŭ (475-221 hh. da n. e.). Jaje pabudavali na tysiačahodździe raniej dla abarony dziaržavy ad uvarvańniaŭ, u pryvatnaści ad dziaržavy Ču. Ściana praciahnułasia bolš čym na 600 kiłamietraŭ pa ŭsioj terytoryi Šańdun.
Daśledčaja hrupa, vykarystoŭvajučy spałučeńnie tradycyjnaha analizu artefaktaŭ i pieradavych mietadaŭ, takich jak aptyčna stymulavanaja luminiescencyja (OSL) i datavańnie pa vuhlarodzie-14, vyjaviła śviedčańni ŭžyvańnia pieradavych na toj čas inžyniernych technałohij. Ściana, pabudavanaja z utrambavanaj ziamli, kamienia i inšych materyjałaŭ, demanstruje vajskovuju vynachodlivaść dziaržavy Cy zadoŭha da abjadnańnia Kitaja pad uładaj dynastyi Cyń.
Kamanda archieołahaŭ taksama vyjaviła staražytnaje pasielišča Pinjiń, raźmieščanaje prykładna za 1,5 kiłamietrach na poŭnač ad Vialikaj ściany Ci. U histaryčnych tekstach, takich jak «Czo čžuań» i «Kamientaryj da kanonu vodnych šlachoŭ», Pinjiń apisvajecca jak najvažniejšy aporny punkt dziaržavy Cy. Horad adyhryvaŭ klučavuju rolu ŭ achovie transpartnych šlachoŭ i harantavańni biaśpieki miežaŭ.
Kamientary