Aktyvistka Nasta Bazar paprasiła ŭ siabroŭ hrošy na žyćcio. Mierkavańni radykalna padzialilisia
Pad dopisam sotni łajkaŭ, dziasiatki repostaŭ i promniaŭ padtrymki aktyvistcy ŭ składanaj situacyi. Ale nabiehli i skieptyki, jakija pavučajuć: a ci etyčna prasić u ludziej hrošy na arendu čatyrochpakajovaj kvatery ŭ Varšavie?

Nasta Bazar — viadomaja fiem– i kvir-aktyvistka. U minułym hodzie biełaruskija pravaabarončyja arhanizacyi pryznali jaje Pravaabaroncaj hoda — 2024.
Ciapier Nasta, jak i šmat chto z aktyvistaŭ, trapiła ŭ składanuju finansavuju situacyju.
«Dva z pałovaj miesiacy ja sprabavała ŭsie mahčymyja varyjanty padpracovak i pošuku pracy, ale heta nie vyratavała situacyju i zaraz nam vielmi patrebna dapamoha. Napieradzie jość płany, praca i pierśpiektyvy, ale zakryć finansavuju dzirku mahčymaści niama. Nastolki, što nam pahražaje vysialeńnie z arendnaj kvatery plus nie zakrytyja bazavyja patreby jak darosłych, tak i dziaciej. Tamu — biez čakańniaŭ, ale z nadziejaj, siońnia ja prašu ŭ vas finansavaj dapamohi. Kolki mahčyma, budu ŭdziačnaja luboj sumie», — napisała jana ŭ sacsietkach.
«Naša Niva» raspytała Nastu pra toje, što pryviało da takoj situacyju.
Aktyvistka adznačaje, što, z adnaho boku, jaje padkasili źniešnija faktary — toje, što ZŠA niečakana prypynili finansavuju dapamohu roznym krainam i inicyjatyvam.
«U mianie jość IP, ja pracuju fryłansierkaj. U asnoŭnym ja pracavała ź inšymi arhanizacyjami — mianie zaprašali jak ekśpiertku abo ja prapanoŭvała svaje pasłuhi jak ekśpiertka», — tłumačyć jana. Ciapier takija arhanizacyi ŭ kryzisie — bo ŭ ich u samich skončyłasia finansavańnie.
Ź inšaha boku, Nasta pryznaje, što prablemy ŭ jaje pačalisia i praz asabisty faktar:
«Ja vielmi šmat čaho rablu biaspłatna. U siektar NDA šmat ludziej iduć pa asabistych pryčynach, bolšaść ź jakich možna akreślić jak «nie mahu nie rabić», «nie mahu nie dapamahać», «nie mahu prajści mima taho, što niechta va ŭraźlivym stanie». Dla mianie heta pra niespraviadlivaść. Ja razumieju, što spraviadlivaści ŭ śviecie niama jak takoj. Ale ja liču, što kali jość niejkija resursy, to varta imi dzialicca».
Aktyvistka raspaviadaje, što da jaje jak da publičnaj i bačnaj u miedyjnaj prastory asoby ludzi časta źviartajucca ŭ sacyjalnych sietkach pa dapamohu. I nie pracavać z takimi zapytami jana nie moža:
«Vialikaja chvala takich zapytaŭ źjaviłasia hod tamu, kali ja zapuściła chešteh #chopićhvałcić. Tady tolki za viasnu ŭ mianie było kala 100 zapytaŭ ad žančyn na temu chatniaha hvałtu, seksualizavanaha hvałtu, charasmientu. Z taho pačałosia i daśledavańnie na temu charasmientu ŭ biełaruskim hramadskim asiarodździ ŭ emihracyi. Zapyty praciahvajucca, ja nie składaju niejki śpis, ale razumieju, što za apošnija dni minimum piać roznych zapytaŭ da mianie prylacieła — i heta vielmi roznyja zapyty. Ludziam treba viedać, što jany nie adnyja».
Voś takuju pracu biez apłaty, a taksama toje, što jana niedastatkova ŭvahi źviartała na manietyzacyju svajoj dziejnaści, Nasta nazyvaje pryčynaj ułasnaha finansavaha kałapsu. Ale kaža, što płan vychadu ź jaho jość:
«U mianie jość płany na budučyniu: supracoŭnictva z polskaj arhanizacyj, a taksama ja płanuju pradavać svaje pasłuhi. U mianie jość adukacyja koŭčynhu, jość šmat hatovych treninhaŭ i lekcyj. Taksama ja baču, što ŭ mihracyi jość sapraŭdy žachlivaja situacyja z adzinotaj. Tamu ja płanuju svaje treninhi pryśviacić kamunikacyi, znajomstvam, kab ludzi nie adčuvali siabie adzinokimi, kab jany razumieli, čaho jany chočuć ad kamunikacyi. Dla čaho im kamunikacyja? Dzie heta šukać?»
Ale pakul Nasta Bazar źviarnułasia pa finansavuju dapamohu da svaich siabroŭ. Zrabić heta aktyvistcy było składana. Jana ličyć heta typovaj rysaj biełarusaŭ — imknucca vyrašyć usio samastojna:
«Pieršy raz pryznałasia, što maju patrebu ŭ dapamozie, kali apynułasia ŭ Kijevie. Heta byŭ kaniec 2020 hoda, i stała zrazumieła, što my nie vierniemsia ŭ Biełaruś chutka. Tady mnie achviaravali navat bolš, čym było nieabchodna. I my na zališnija hrošy kupili dla biełaruskaj siamji jalinku, upryhožyli jaje i padaryli. Siamji, jakaja tolki pryjechała va Ukrainu. Heta było pierad śviatami, u ich nie było ni mahčymaści, ni času jechać pa jalinku, a ŭ ich byli dzieci».
Nasta razvažaje, što idealna było b mieć pracu, jakaja nie zaležyć ad fondaŭ, i mieć mahčymaść pryśviačać častku času aktyvizmu:
«Mahčyma, ciapier nadychodzić pierałomny momant, kali my ŭśviadomim, što treba manietyzavać častku svajoj dziejnaści. Tamu što nie ŭsio ŭ NDA-siektary možna pieratvaryć u płatnuju pasłuhu. Ja, naprykład, mahu pradavać treninhi, lekcyi pa kamunikacyi, emacyjnym intelekcie i inšych temach. Ale, naprykład, lekcyi pra toje, jak paźbiehnuć chatniaha hvałtu, — heta nie toje, što pavinna pradavacca. Ja vieru, što my znoŭ i znoŭ, jak ptuška Fieniks, adrodzimsia i budziem šukać mahčymaści dla samastojnaha finansavańnia i padtrymki adno adnaho».

Nasta paćviardžaje, što joj sapraŭdy pahražaje vysialeńnie z kvatery — i heta dla jaje asabliva soramny momant, bo jość adčuvańnie «nie spraviłasia». Nasta razam z partniorkaj i dvuma dziećmi aranduje kvateru ŭ Varšavie.
«Ja maju płany na pracu i na zarobki ŭžo da kanca sakavika, ale ŭsio roŭna jość dzirka, jakuju my namahalisia zakryć samastojna. Sprabavali ŭziać kredyt, ale nie ŭdałosia. My majem pazyki — i dziakuj vialiki tym ludziam, jakija nam dapamahali — u nas kožny miesiac raśpisany, kamu i kolki addavać. Nie chočacca paharšać situacyju. Časam treba pryznać svaju słabaść. Nie zaŭsiody ŭsio zaležyć ad nas. Ja davoli krytyčna i patrabavalna staŭlusia da siabie i razumieju, što prykłała hetyja miesiacy dastatkova namahańniaŭ».
U kamientarach da dopisu aktyvistki źviartajuć uvahu na toje, što jaje arendnaje žyllo nie tannaje. Byli parada źmianić čatyrochpakajovuju kvateru na tańniejšy varyjant — źmienšyć płanku pa mietražy, ramoncie i pašukać u biudžetnym rajonie.
Nasta na heta adkazvaje, što pierajezd u inšuju kvateru dla jaje siamji na hety momant niemahčymy, bo ŭ lubym vypadku treba zakryć zapazyčanaść u staroj plus apłacić zastavu ŭ novaj kvatery, a taksama pieravoz rečaŭ. To-bok razava treba značna bolš hrošaj.
Raniej siamja ŭžo nieadnarazova pierajazdžała. Apošni raz — z Krakava ŭ Varšavu. Nasta tłumačyć, što banalna stamiłasia rehularna jeździć u stalicu pa pracy i na važnyja sustrečy.
«Ja nie baču zaraz sensu zdymać dvuchpakajovuju kvateru na čatyroch čałaviek, prosta tamu, što heta nie pryniasie ničoha dobraha ni mnie, ni majoj siamji, ni majoj dziejnaści», — tłumačyć jana.
Aktyvistka adznačaje, što, kaniečnie, možna było b pajści pracavać va ŭmoŭnuju «Biadronku» — polski «Jeŭraopt». Ale jana ličyć, što zarobkaŭ tam dakładna nie chopić na zakryćcio bazavych patreb siamji ź dziećmi:
«Ja skažu toje, što šmat kamu nie spadabajecca. Dźvie žančyny nie majuć takich mahčymaściaŭ zarablać, jak mužčyna i žančyna. To-bok adnapoły šlub usio roŭna nie maje takich dasiahnieńniaŭ, jak hieterašlub. Ja nie kažu, što kamuści lohka: viedaju vialikuju kolkaść ludziej, jakim ciažka — i mužčynam, i žančynam».
Partniorka aktyvistki pracuje i taksama prykładaje šmat namahańniaŭ, kab zakryć finansavuju dzirku.
A voś tata dačok Nasty žyvie ŭ Biełarusi i, pa jaje słovach, finansava nie dapamahaje dzieciam z 2020 hoda.
Žančyna raspaviadaje, što raźviałasia z byłym mužam u 2018 hodzie. Pieršapačatkova para damoviłasia pra sumiesnaje baćkoŭstva. Piśmova heta nie fiksavali, ale było rašeńnie, što dzieci pa čarzie žyvuć u adnaho z baćkoŭ: tydzień z maci — tydzień z tatam. Ale praź niedzie paŭhoda baćka dziaŭčynak prapanavaŭ, kab dzieci ŭvieś čas žyli z maci, a jon ź imi pieryjadyčna bačyŭsia.
Pieršy čas były muž davaŭ niejkuju sumu na dziaciej, ale ŭ 2020 hodzie pierastaŭ heta rabić.
«Razvod — heta pakul što dla našaha hramadstva zaŭsiody hora i kryŭdy, prynamsi z adnaho boka. Ja ščyra chacieła b zastacca ŭ ciopłych stasunkach paśla razvodu, ale maich namahańniaŭ nie chapiła. Jon kamunikuje ź dziećmi i jon jość u ich žyćci. Hetamu ja nikoli nie budu pieraškadžać. Ale, na žal, jaho niama ŭ maim žyćci — ni jak siabra, ni jak partniora pa baćkoŭstvu.
Hod tamu ja pierastała pra heta ź im kamunikavać, bo čuła ŭ svoj bok tolki abvinavačvańni — navat u tym, što ja była nadta aktyŭnaja i mnie pryjšłosia źjechać ź Biełarusi. Ja ŭžo nie kažu pra hamafobiju.
Ja ščyra žadaju jamu ščaścia, ale našy darohi razyšlisia. A toje, što finansava jon nie ŭdzielničaje ŭ žyćci dziaciej, jak i pa-inšamu taksama (ja prapanoŭvała jamu pierajechać u horad, u jakim žyvuć dzieci) — heta jaho vybar».
Aficyjna na alimienty Nasta nie padaje, bo razumieje, nakolki ciažka budzie vyrašyć takoje pytańnie, kali adzin z baćkoŭ u Biełarusi, a druhi ŭ Polščy, i kolki hrošaŭ spatrebicca na advakata.
Da tych, chto nie dapamahaje, a tolki krytykuje, Nasta stavicca spakojna:
«Ja liču, što heta vybar kožnaha čałavieka. Chtości moža skazać: «Mnie nie treba toje, što ty robiš». Ale vialikaja kolkaść ludziej viedaje, što ja rablu, bačyć heta i hatovaja padtrymać — za što ja im vielmi ŭdziačnaja. I ja prosta praciahnu rabić toje, u što vieru. Ale, biezumoŭna, z akcentam na toje, jak manietyzavać svaju ekśpiertyzu i jak zarablać na joj. Pry hetym praciahvajučy niejak dapamahać».
Kamientary