Historyja99

Navukoŭcy zmahli vyznačyć mahčymych svajačak Jefrasińni Połackaj dziakujučy hienietyčnamu analizu

Na padstavie daśledavańnia pareštkaŭ, vyjaŭlenych na terytoryi Spasa-Praabraženskaj carkvy ŭ Połacku, vyznačanyja žančyny, jakija, z vysokaj dolaj imaviernaści, byli blizkimi svajačkami biełaruskaj śviatoj. 

Antrapołah Volha Jemialjančyk. Fota: novaya.by

Da značnaha navukovaha adkryćcia ŭ halinie histaryčnaj hienietyki i antrapałohii pryviało supracoŭnictva biełaruskich i rasijskich navukoŭcaŭ, paviedamlaje «SB Biełaruś siehodnia».

Supracoŭnictva pamiž Połackim dziaržaŭnym univiersitetam i Instytutam etnahrafii i antrapałohii imia Mikłucha-Makłaja Rasijskaj akademii navuk pačałosia ŭ 2020 hodzie. U miežach sumiesnaha prajekta była stvorana mižnarodnaja łabaratoryja antrapałahičnych daśledavańniaŭ, jakaja dazvoliła pravodzić składanyja izatopnyja i hienietyčnyja analizy kaścianych astankaŭ.

Padčas archieałahičnych rabot na terytoryi Spasa-Jefrasińnieŭskaha žanočaha manastyra byli znojdzieny sarkafahi ź niekalkimi žanočymi čarapami. Marfałahičnyja asablivaści hetych čerapaŭ adroźnivalisia ad pachavańniaŭ XVII—XVIII stahodździaŭ, što vyklikała zdahadku pra ich značna raniejšaje pachodžańnie.

Vyjaŭleny ŭ 2020 hodzie sarkafah. Fota: novaya.by

U 2020 hodzie daśledčyki vyjavili zakryty sarkafah XII stahodździa z dobra zachavanym žanočym škiletam. Hetaja znachodka dała mahčymaść pravieści paraŭnalny hienietyčny analiz.

Rasijskija śpiecyjalisty z łabaratoryi histaryčnaj hienietyki praviali daśledavańnie DNK. Analiz pakazaŭ, što ŭsie žančyny źviazanyja pamiž saboj blizkim rodnasnym svajactvam — na ŭzroŭni «maci — dačka — siastra».

Uličvajučy archieałahičny kantekst i zhadki ŭ žycii Jefrasińni, dzie havorycca pra jaje rodnuju i stryječnuju siastru, a taksama plamieńnic, jakija pryniali manastva, navukoŭcy ličać vielmi mahčymym, što znojdzienyja žančyny — svajački Jefrasińni Połackaj.

Dadatkovyja źviestki byli atrymanyja dziakujučy fotahramietryi i antrapałahičnaj rekanstrukcyi.

Śpiecyjalisty adnavili vyhlad žančyn: usie jany byli błandzinkami z błakitnymi vačyma. Taki fienatyp, na dumku daśledčykaŭ, moža śviedčyć pra skandynaŭskaje pachodžańnie pradstaŭnic rodu Rurykavičaŭ-Rahvałodavičaŭ, naščadkam jakoha była i sama Jefrasińnia.

Volha Jemialjančyk sa škiletam žychara Połacka XI—XIII stahodździaŭ. sa śladami ciažkaj traŭmy na čerapie, mahčyma, ad udaru kiścianiom. Fota: Sb.by

Daśledavańni stali častkaj šyrejšaha prajekta, źviazanaha z rekanstrukcyjaj abliččaŭ žycharoŭ Staražytnaj Rusi. Ich vyniki ŭvajšli ŭ vydańnie «Nasielnictva Staražytnaj Rusi. Albom u asobach» (Maskva, 2024), siarod suaŭtaraŭ jakoha — biełaruski antrapołah Volha Jemialjančyk, dacentka kafiedry historyi i turyzmu Połackaha dziaržuniviersiteta.

Adkryćcio, zroblenaje ŭ Połacku, — pieršy taki vypadak u historyi biełaruskaj antrapałohii i demanstruje mahčymaści miždyscyplinarnaha padychodu ŭ daśledavańni historyi nasielnictva Siaredniaviečča.

Kamientary9

  • Mienie, tekieł, uparsin
    22.03.2025
    Spačatku ty defiliruješ na dyktatarskich Jeŭrapiejskich hulniach. Potym śpiavaješ pierad połackimi słužboŭcami RPC. Potym pracuješ u ideałahičnym histaryčnym prajekcie "Nasielnictva Staražytnaj Rusi".
  • Pytańniečka
    22.03.2025
    A čamu nie staražytnaj Biełarusi?
  • Viktor
    22.03.2025
    Tolko naši priedki vostočnyje bałty. Zapadnyje około 500 hoda do n.e. śmiešaliś s prišłymi uhorskimi plemienami, połučiv ot nich charaktiernyj markier hapłohruppu N1, kotoroj niet u biełorusov. Za isklučienijem sieviero-zapadnoj časti, hdie proživajut aśsimilirovannyje litovcy.

Ciapier čytajuć

Bankaŭskija insajdary ličać novyja sankcyi suprać čatyroch biełaruskich bankaŭ małaznačnymi. I voś čamu10

Bankaŭskija insajdary ličać novyja sankcyi suprać čatyroch biełaruskich bankaŭ małaznačnymi. I voś čamu

Usie naviny →
Usie naviny

Kavieryn nie budzie vykazvacca pra situacyju Stryžaka. Kab nie vykraślili z prafiesii i jaho28

U minskim mietro źjaviłasia novaja schiema linij, mnohim pasažyram nie padabajecca dyzajn3

Były hiendyrektar Tut.by Alaksandr Čekan — pra partał, Zisiera, startapy i prahnoz pa raźvićci technałohij7

Cichanoŭskaja pra spravu Stryžaka: Toje, što zrabiŭ kiraŭnik — nie padstava razburać fundamient10

U carkvie-šedeŭry, što zhareła pad Žabinkaj, da 2020 hoda słužyŭ śviatar-palitviazień Razanovič1

Carkva ŭ Ściapankach zhareła całkam VIDEA

U Polščy skasoŭvajuć terminy razhladu zajaŭ na mižnarodnuju abaronu1

Zhareŭ šedeŭr narodnaj architektury Paleśsia — carkva ŭ Ściapankach. Jana zastałasia na fotach «Našaj Nivy»

Hiermanija prypyniła vydaču humanitarnych viz. Ich atrymlivali i biełarusy6

bolš čytanych navin
bolš łajkanych navin

Bankaŭskija insajdary ličać novyja sankcyi suprać čatyroch biełaruskich bankaŭ małaznačnymi. I voś čamu10

Bankaŭskija insajdary ličać novyja sankcyi suprać čatyroch biełaruskich bankaŭ małaznačnymi. I voś čamu

Hałoŭnaje
Usie naviny →

Zaŭvaha:

 

 

 

 

Zakryć Paviedamić