Niderłandcy cicha pierachodziać na čatyrochdzionku. Što pakazvaje ich dośvied?

Dyskusii pra čatyrochdzionny pracoŭny tydzień nie ścichajuć. Dla prychilnikaŭ hetaj idei zdajecca, što jana — ledź nie panaceja ad usich prablem sučasnaści. Prafiesijnaje vyharańnie? Vyrašana. Hiendarnaja niaroŭnaść? Tak. Biespracoŭje? Tak. Vykidy vuhlakisłaha hazu? I heta taksama.

Ź inšaha boku, praciŭniki bačać tolki prablemy: źnižeńnie ekanamičnych pakazčykaŭ, strata kankurentazdolnaści biznesu, praźmiernaja nahruzka na dziaržaŭnyja słužby i asłableńnie pracoŭnaj etyki.

A jak na praktycy? Pra dośvied Niderłandaŭ piša Financial Times.

Niderłandy — kraina častkovaj zaniataści

Niderłandy majuć samy vysoki pakazčyk častkovaj zaniataści siarod usich krain Arhanizacyi ekanamičnaha supracoŭnictva i raźvićcia (AESR).

Pavodle źviestak Jeŭrastata, siaredniaja praciahłaść pracoŭnaha tydnia niderłandcaŭ va ŭzroście ad 20 da 64 hadoŭ składaje ŭsiaho 32,1 hadziny — heta samy nizki pakazčyk u ES. Bolš za toje, dla mnohich stała normaj «ściskać» svoj poŭny pracoŭny tydzień da čatyroch dzion zamiest piaci.

«Čatyrochdzionny pracoŭny tydzień staŭ vielmi, vielmi raspaŭsiudžanaj źjavaj. Ja, naprykład, pracuju piać dzion, i mianie časam navat krytykujuć za heta!» — cytuje vydańnie słovy Bierta Kolejna, ekanamista niderłandskaha banka ING.

Histaryčna ŭ Niderłandach panavała tradycyjnaja madel, dzie mužčyna byŭ adzinym karmicielem. Usio źmianiłasia ŭ 1980—2000-ch hadach, kali žančyny pačali masava vychodzić na rynak pracy, ale pieravažna na ŭmovach častkovaj zaniataści.

Heta pryviało da farmiravańnia madeli, jakuju mnohija nazvali «paŭtara karmiciela». Padatkovaja sistema i sacyjalnyja lhoty tolki zaachvočvali taki padychod. Z časam častkovaja zaniataść stała normaj i dla mužčyn, asabliva dla tych, chto maje maleńkich dziaciej.

Ekanamičny cud ci ŭtopija?

Dośvied Niderłandaŭ pakazvaje, što prahnozy ab ekanamičnym krachu mocna pierabolšanyja. Niahledziačy na karotki pracoŭny tydzień, kraina zastajecca adnoj z samych zamožnych u ES pa pakazčyku VUP na dušu nasielnictva. U čym sakret? U spałučeńni adnosna vysokaj pradukcyjnaści pracy za hadzinu i vysokaha ŭzroŭniu zaniataści nasielnictva.

Pavodle danych AESR, u Niderłandach pracaŭładkavana 82% nasielnictva pracazdolnaha ŭzrostu. Dla paraŭnańnia: u Vialikabrytanii — 75%, u ZŠA — 72%, a ŭ Francyi — 69%. Asabliva vysoki ŭzrovień zaniataści siarod žančyn.

Da taho ž, niderłandcy, jak praviła, vychodziać na piensiju davoli pozna — i mužčyny i žančyny ŭ 67 hadoŭ. Reč nie ŭ tym, što nacyja nie pracavitaja, a ŭ tym, što praca bolš raŭnamierna raźmierkavana pamiž ludźmi i na praciahu ŭsiaho žyćcia.

Nie ŭsio tak hładka

Adnak hetaja madel nie pryviała da poŭnaj roŭnaści pałoŭ. Choć źjava «dnia baćki», kali baćka biare na siabie dohlad za dziciem, stanovicca ŭsio bolš papularnaj, žančyny pa-raniejšamu značna čaściej pracujuć niapoŭny dzień.

I choć častkovaja zaniataść u Niderłandach nie aznačaje nizkaapłatnuju ci niestabilnuju pracu, jana ŭsio ž strymlivaje karjerny rost žančyn. Pavodle spravazdačy AESR za 2019 hod, tolki 27% kirujučych pasad u krainie zajmali žančyny. I heta adzin z samych nizkich pakazčykaŭ u raźvitych krainach.

Jašče adna prablema — deficyt pracoŭnaj siły, asabliva ŭ takich śfierach, jak adukacyja. Heta stvaraje zahannaje koła: niedachop nastaŭnikaŭ robić školny raskład chaatyčnym, što, u svaju čarhu, nie dazvalaje baćkam pierajści na bolš praciahły hrafik pracy, navat kali jany hetaha chočuć.

Adnak prostych rašeńniaŭ niama. Kali b usie pracavali piać dzion na tydzień, uźnikła b vostraja patreba ŭ dadatkovych rabotnikach pa dohladu za dziećmi i pažyłymi ludźmi, bo mienš ludziej mahli b kłapacicca pra svaich blizkich.

Na dumku ekanamista Bierta Kolejna, tearetyčna Niderłandy strymlivajuć svoj ekanamičny rost, pracujučy mienš. Ale, jak zaŭvažaje ekśpiert, jon by «nie chacieŭ prapanoŭvać antyŭtapičnaje hramadstva, dzie ŭsie pracujuć bolš, čym u Paŭdniovaj Karei, tolki dziela rostu VUP».

Dośvied Niderłandaŭ pakazvaje, što čatyrochdzionka — heta nie raj. Adnak jana i nie pramy šlach da ekanamičnaha krachu. Hałoŭny ŭrok u tym, što arhanizoŭvać i raźmiarkoŭvać pracu možna pa-roznamu. Usio zaležyć ad taho, na jakija kampramisy hatovaje pajści hramadstva — jak u ekanamičnaj śfiery, tak i pa-za joj.

I kali kazać pra toje, što znachodzicca pa-za ekanomikaj, jość adzin važny arhumient na karyść niderłandskaj madeli, jaki časta vypuskajuć z-pad uvahi: pavodle suśvietnych rejtynhaŭ, dzieci ŭ Niderłandach — samyja ščaślivyja ŭ śviecie ekanamična raźvitych krain.

• 19
• 0
• 0
• 3
• 0
• 0
• 0
• 1