Archieołah pakazała, jakoje charastvo znajšli sioleta na haradziščy Bancaraŭščyna
Dačny kaapieratyŭ «Kryničny» pad Minskam raźmieščany na miescy archieałahičnaha pomnika — haradzišča Bancaraŭščyna. Tut u 20‑ch hadach minułaha stahodździa pačalisia maštabnyja daśledavańni, u vyniku jakich była vydzielenaja bancaraŭskaja archieałahičnaja kultura. Ale navukoŭcy praciahvajuć vyvučać haradzišča i siońnia, piša pristalica.by.
Mienavita tut, na haradziščy Bancaraŭščyna, upieršyniu ŭ BSSR byli raspačatyja pieršyja prafiesijnyja archieałahičnyja raskopki. U 1926‑1928 hadach raboty pravodzilisia supracoŭnikami Inbiełkulta pad kiraŭnictvam Siarhieja Dubinskaha. U vyniku była znojdziena vialikaja kolkaść roznych artefaktaŭ: pryłady pracy, upryhažeńni i cełyja lapnyja pasudziny z reštkami ziernia.
U 1930‑ia hady byli praviedzieny pieršyja ŭ krainie archieabataničnyja daśledavańni, jakija dazvolili vyznačyć skład sielskahaspadarčych kultur, jakija apracoŭvała nasielnictva ŭ staražytnaści. Dalej raskopki pravodzilisia nieadnarazova: u 1948—1949 hadach Alaksiejem Mitrafanavym, u 1982‑m — Hieorhijem Štychavym.
Z 2023 hoda raboty tut pravodzić navukovaja supracoŭnica adździeła zachavańnia i vykarystańnia archieałahičnaj spadčyny Instytuta historyi NAN Biełarusi Ełona Laškievič. Niahledziačy na toje, što z 1949 hoda haradzišča ščylna zabudoŭvałasia i prakładalisia kamunikacyi, jašče zastalisia niekatoryja acalełyja ŭčastki.
«Naša zadača — daśledavać ich dla vyśviatleńnia kulturna-chranałahičnaj situacyi. Raskopki luboha pasielišča zaŭsiody dajuć infarmatyŭny materyjał, u asnoŭnym heta reštki kieramičnaha posudu. Sioleta my taksama znajšli frahmienty lapnoj kieramiki», — raskazvaje Ełona Laškievič.
Na pasieliščy žyli ludzi roznych archieałahičnych kultur na praciahu mnohich stahodździaŭ. Upieršyniu pahorak asvoili ŭ kamiennym vieku, mahčyma, jašče ŭ miezalicie. U rańnim žaleznym vieku tut pasialilisia pradstaŭniki kultury štrychavanaj kieramiki, u rańnim Siaredniavieččy (V-VIII stahodździ n. e.) ich źmianiŭ inšy etnas, jaki adnosicca da bancaraŭskaj kultury.
«Samaj značnaj znachodkaj sioleta stała bronzavaja padvieska, jakaja źbiantežyła nie tolki mianie, ale i navukoŭcaŭ, jakija zajmajucca žaleznym viekam. Jana adnosicca da druhoj pałovy pieršaha tysiačahodździa da našaj ery. Heta vialikaja ŭznaharoda dla nas, adzinaja znachodka ŭ Centralnaj Biełarusi», — raskazvaje Ełona Alaksandraŭna.
Ciapier, mahčyma, daviadziecca zamianić datu zasnavańnia pasielišča na bolš rańniuju, bo hetaja indyvidualnaja znachodka daje novuju chranałohiju.
«Pošuki na minułym tydni dapamahli ŭstanavić, što dalej jość mahčymaść dla daśledavańnia płasta ŭ zachodniaj častcy haradzišča. Tut taksama znojdzienyja frahmienty bronzavych upryhožvańniaŭ, — adznačaje navukovaja supracoŭnica. — My radyja, što hramadzianie, na ŭčastkach jakich pravodzilisia raskopki, zaŭsiody išli nasustrač. Spadziajusia, zmožam praciahnuć pracu».
Tajamnicy Minskaha zamčyšča: niedabudavany chram, jaki stavić u tupik navukoŭcaŭ, i maładaja kniazioŭna z kasoj i kvietkavym viankom
Archieołahi znajšli ŭ Smalensku kniažacki choram XII stahodździa. Takija ž znachodzili ŭ Połacku i Hrodnie
Rodnym bratam staražytnaj carkvy Navahrudka niečakana akazaŭsia chram z uźbiarežža Estonii — ale nievypadkova
Biełaruski historyk patłumačyŭ, jak novyja danyja pra radzimu ŭsich słavian źniščajuć adny hipotezy archieołahaŭ i paćviardžajuć inšyja
Archieołahi nastojvajuć, kab u Biełarusi zabaranili mietałašukalniki
Ciapier čytajuć
Andrej Švied, architektar represij, pryznačany staršynioj Viarchoŭnaha suda21
Kamientary
Redakcyja, dajcie niejkuju navinu ci intrevju.