Грамадства

Страшныя паказанні палітвязня Дзядка ў судзе: Выдаў паролі пасля таго, як душылі падушкай

У Мінскім гарадскім судзе 1 ліпеня працягнулі разгляд справы Мікалая Дзядка. Яго вінавацяць па трох артыкулах Крымінальнага кодэкса: у грубым парушэнні грамадскага парадку, незаконных дзеяннях з выбуховымі рэчамі, а таксама ў закліках да шкоды нацыянальнай бяспецы Беларусі. Дзядок сваю віну не прызнае. На мінулым пасяджэнні выслухалі сведак і зачытвалі матэрыялы справы. Цяпер суд перайшоў да агляду рэчавых доказаў. А пасля Мікалай Дзядок даў паказанні.

«З чэрвеня 2020 года я пражываў у пасёлку Сасновы, каб не быць у Мінску, дзе ішлі масавыя арышты. 

Пра абвінавачванне па артыкуле 342: у маршах я не ўдзельнічаў, бо баяўся, што магу быць затрыманы. Выключэнне зрабіў адзін раз — 23 жніўня, у свой дзень нараджэння. Гэта было спантаннае рашэнне. Я быў там адзін. Міліцыі, якая б папярэджвала людзей, што яны парушаюць закон, я не бачыў. Працу транспарту я не блакаваў — бо дарога і так была запоўненая ўжо людзьмі, транспарт не хадзіў, — сказаў Дзядок. — 

Што тычыцца абвінавачвання па артыкуле 295: бутэлькі з гаручымі матэрыяламі мне падкінулі супрацоўнікі ГУБАЗіК. Раней я заглядваў у тую шафку на кухні, там не было ніякіх бутэлек. А калі мяне затрымлівалі, то праз узламаныя дзверы і балкон у кватэру заляцелі сямёра сілавікоў. У першую чаргу яны спыталі мяне, дзе яшчэ ў хаце камеры — бо над балконам вісеў муляж відэакамеры, які застаўся ад мінулага жыхара. Затым частка супрацоўнікаў разбеглася па пакоях недзе на хвіліну. 

І падчас ператрусу я заяўляў, што бутэлькі не мае. Ад іх ішоў моцны непрыемны пах, што адзначалі нават панятыя. Навошта мне трымаць такое ў хаце, ды яшчэ і ў месцы, дзе я ем?

Пазней у будынку ГУБАЗіК мяне прымушалі браць гэтыя бутэлькі ў рукі, пляваць на іх, горлышкі бутэлек засоўвалі мне ў рот. І тое, што пасля на бутэльках не знайшлі маіх слядоў, лічу, што тут паўплываў ГУБАЗіК на экспертаў, каб выставіць мяне хлусам, калі я буду казаць пра катаванні».

Пасля Мікалай падрабязна распавёў пра затрыманне і здзекі:

«11 лістапада сілавікі ўварваліся праз балкон і ўзламаныя дзверы ў кватэру. Я паспеў толькі ўстаць і закрыць ноўтбук, супраціву не аказваў. Мяне адразу паклалі на падлогу, надзелі кайданкі. 

Было трое ў амуніцыі і чацвёра ў цывільным. Некалькі разышліся па кватэры. Што яны рабілі, не бачыў, бо ляжаў тварам у падлогу. Біць пачалі адразу, за любую спробу варушыцца — білі. Адзін сказаў: разумееш жа, што ты з ШІЗА не выйдзеш?

Я не казаў паролі ад тэхнікі, мяне за гэта білі. Калі я пачаў крычаць, адзін з супрацоўнікаў узяў падушку з канапы і ўціснуў у яе маю галаву. Я адчуў, што не магу дыхаць, спрабаваў крычаць, што скажу паролі, але праз падушку яны не чулі. Некаторы час трымалі падушку. Калі знялі, я сказаў, што ад стрэсу забыўся пароль. Тады мяне працягнулі біць.

Пасля таго, як я назваў пароль, мяне нейкі час не чапалі. Сілавікі з ГУБАЗа адпускалі ў мой бок каментары: «Думаў, ты ў бяспечным месцы?», «Ты казаў, ціск бывае псіхілагічны ці фізічны. Сёння будзе ў цябе і фізічны, і псіхалагічны», «Што, Мікола, думаў, што зашыфраваўся? Можа цябе абассаць?», «Зараз паедзем у лес, распранем, паглядзім, чым ты жанчын задавальняеш», «Паедзем зараз у Гестапа». Я так зразумеў, што «Гестапа» яны называюць будынак ГУБАЗ на вуліцы Рэвалюцыйнай. 

Пасля мяне паднялі. Не дазвалялі глядзець на іх твары, білі, калі я паднімаў галаву. Сказалі: калі буду пры панятых скардзіцца, то пасля мяне будуць збіваць і здзекавацца ўсю дарогу да Мінска. Буду маўчаць — паедзем нармальна.

Падчас ператрусу адзін з сілавікоў браў з шафы жаночыя сукенкі і прыкладваў да мяне са словамі «гэта не тваё?». Іншыя сілавікі смяяліся.

Калі пры панятых дасталі тыя бутэлькі, я адразу сказаў, што гэта не маё. Адзін з сілавікоў нават у прысутнасці панятых адкрыта казаў, што будзе мяне біць. Панятыя рабілі выгляд, што не заўважаюць гэтага. Калі панятыя не бачылі, гэты ж сілавік намагаўся цішком мяне ўдарыць.

Сярод маіх рэчаў была відэакамера, штатыў, наручны гадзіннік і кашалёк, дзе было каля тысячы рублёў: іх пасля не было ў пераліку маіх рэчаў. Гаспадыня кватэры ў жытле іх таксама не знайшла. Мяркую, што гэтыя рэчы скралі супрацоўнікі ГУБАЗіК. Адпаведную скаргу я падаў ва ўпраўленне ўласнай бяспекі МУС.

Пасля ператрусу і падліку грошай сілавікі на падлозе зрабілі «нацюрморт» з маіх рэчаў: выклалі нож, грошы, анархісцкі плакат, чырвона-чорны сцяг, бутэлькі з кактэйлем Молатава, знялі ўсё гэта на смартфон. Затым панятых адпусцілі.

Мяне паставілі тварам да сцяны. Перыядычна мяне білі: па галаве, па спіне, па нагах. Я пытаўся, навошта мяне б’юць. Адзін адказваў, што я адпрацаваны матэрыял, другі казаў: каб атрымаць маральнае задавальненне. Астатнія жартавалі і смяяліся.

Пасля адышлі, каб я не чуў, пра што яны размаўляюць. Сілавікі ў цывільным, дарэчы, пастаянна кудысьці званілі і справаздачыліся кіраўніцтву. Трохі параіўшыся, вярнуліся да мяне, сказалі, што трэба будзе запісаць відэа: «Мы яго запішам, з болем ці без». 

Пасля мяне ўдарылі, я ўдарыўся патыліцай аб сцяну і ўпаў. 

Спыталі, ці буду я гаварыць на відэа. Я маўчаў. Тады ў маленькую кладоўку пырскнулі слезацечным газам з балончыка, замкнулі мяне там.

Я адчуў, што не магу дыхаць, сказаў, што скажу ўсё, што трэба. 

Мяне вывелі на вуліцу, у двор. Адзін трымаў ззаду за кайданкі, другі распыліў мне газ з пярцовага балончыка ў твар. Зрабіў так чатыры разы.

Мяне вярнулі у кватэру, каля хвіліны не чапалі, мяркую, чакалі максімальнага эфекту ад балончыка і газу. Затым адзін з сілавікоў — іншыя называлі яго «следчы» — паведаміў мне, што калі я скажу ўсё правільна, то дадуць умыцца. Яны знялі на смартфон, як я сказаў усё, што патрабавалася.

Пасля мне далі ўмыцца, адшпілілі адзін бранзалет кайданкаў. Пакуль я мыў твар, адзін з сілавікоў шчоўкаў электрашокерам за маёй спінай і пытаўся, ці ведаю я, што такое дыскатэка.

Затым далі сабрацца і апрануцца. У гэты час не збівалі, але абражалі і здзекаваліся. Прапанавалі нават узяць з сабою бутэрброд, але я адмовіўся.

У Мінск павезлі на мікрааўтобусе, я сядзеў на падлозе. Не білі, але размаўлялі са мной. Казалі, што большасць прагаласавала за Лукашэнку, а хто кажа іншае, той хлусіць. Малады сілавік казаў: актывісты і блогеры самі ствараюць нестабільную абстаноўку, а пасля здзіўляюцца, што іх затрымліваюць!

Калі прыехалі ў Мінск, было каля гадзіны ночы. У будынак ГУБАЗіКа мяне завялі з капюшонам на галаве, адвялі ў кабінет, паставілі на калені тварам да сцяны. Патрабавалі пароль ад цвёрдага дыска, казалі: «Коля, зараз будзе балюча». 

Пасля я папрасіўся ў прыбіральню, мяне адвялі, але вярнулі ўжо ў іншы кабінет. Там было некалькі сілавікоў, адзін з маім ноўтбукам. Ён пазней будзе даваць каманды: калі мяне біць, а калі спыніцца.

Усе сілавікі былі ў масках, але ўсё роўна намагаліся, каб я не мог паглядзець ім у твары.

Мяне паклалі на падлогу. Увайшоў сілавік у чорным з дубінкай, яго называлі паміж сабою «Гена». Пыталіся пароль ад цвёрдага дыска, я сказаў, што не памятаю. Пачалі біць дубінкамі: па руках, ягадзіцах, спіне, ікрах. Пагражалі, што зараз пачнуць біць па геніталіях і згвалцяць мяне дубінкай, пагражалі электрашокерам, пагражалі памачыцца на мяне.

Пасля чатырох ці пяці сеансаў збіцця я сказаў пароль. Але яго няправільна ўвялі, пасля чаго мяне пачалі зноў збіваць. 

Падчас збіцця я моцна крычаў. У нейкі момант хтосьці падыходзіў да кабінета — я так зразумеў, што паставы, бо будынак быў пусты. Супрацоўнік па прозвішчы Т** (Дзядок назваў прозвішча цалкам, але мы не ўказваем яго, бо гэта можа быць для Рэдакцыі складам злачынства па артыкуле «паклёп» — «НН») паслаў яго на х** і сказаў: калі гэты дабрак яшчэ раз прыйдзе, я яго сам паб’ю.

Пасля ў мяне пачалі патрабаваць пароль ад тэлеграма. Я яго не памятаў, але сказаў, дзе ляжыць файл з паролем. За гэты час мяне збілі яшчэ некалькі разоў.

Змянілі тактыку: цяпер спачатку білі, а пасля пыталіся. Заўважылі, што я спрабую ўхіліцца — і адзін наступаў нагой мне на твар, каб я не круціўся, пакуль б’юць.

Калі сілавікі атрымалі доступ да тэлеграма, то пачалі ўслых разважаць, што рабіць з маім каналам, пыталіся: як хутка твае паплечнікі паднімуць кіпеш, што ты знік? Пасля той, хто быў за маім ноўтбукам, сказаў, што напіша маёй дзяўчыне зараз, што ў мяне ўсё нармальна. Гэта ён і зрабіў, напісаў, прычым на беларускай, у маім стылі.

Затым мяне яшчэ збівалі, проста так. Намагаліся біць у адно і тое ж месца. Адзін пасля збіцця сказаў: стаміўся! І са словамі «старасць — не радасць» сеў за свой стол. Астатнія сілавікі засмяяліся.

Мне пагражалі, што калі я не буду казаць, што патрабуюць, то пасля 6-й раніцы пачнуць прыходзіць іншыя супрацоўнікі ГУБАЗіК і будуць біць мяне ўсе па чарзе. Я спытаў, за што мяне збіваюць, калі я ўжо даў усю патрэбную ім інфармацыю? Адказ быў: за тое, што ты ёсць».

Падчас аповеду Дзядка адна з прысутных у зале жанчын не вытрывала і проста пачала ціха плакаць. 

Мікалай працягнуў:

«Пасля супрацоўнік па прозвішчы Т*** прынёс бутэлькі з кактэйлем [Молатава]. Загадаў мне браць іх у рукі і сціскаць, пляваць на іх, засоўваў горлышкі мне ў рот. Пасля бутэлькі ўпакаваў у пакеты.

Іншы супрацоўнік працягваў працаваць з маім тэлеграмам, пытаўся пра людзей з перапісак, пра іншыя каналы. Пытаўся: хто з дзейных работнікаў МУС дапамагае? Хто фінансуе акцыі пратэсту?

Спытаў, навошта я публікаваў звесткі супрацоўнікаў міліцыі? Я адказаў: каб выклікаць грамадскае асуджэнне. Пасля гэтага мяне пачалі збіваць.

Затым мяне паднялі і далі нейкія паперы, якія я падпісаў не гледзячы.

Здзекі працягваліся. Адзін сказаў: давайце яго абассым! 

Пыталіся: што, Мікола, стрым не хочаш правесці?

Т*** прапанаваў: «Я на яго сяду, а вы сфоткайце!» Але яго ідэю не падтрымалі.

Таксама мяне ставілі каля чырвона-зялёнага сцяга і загадалі выбачыцца перад супрацоўнікамі за тое, што я выкладваю іх звесткі. І каб я параіў іншым не рабіць так. Т*** сказаў: скажаш усё правільна, то больш біць не буду. Але супрацоўнік у чорным дадаў: а я за сябе не адказваю.

Тут жа Т*** пачаў патрабаваць, каб я сказаў на камеру, што я чмо і гандон…»

Тут суддзя Анастасія Папко спыніла Дзядка. Папрасіла яго не выкарыстоўваць ненарматыўную лексіку. 

Ён адказаў: «Я ж толькі цытую! Трэба накіраваць супрацоўнікам гэтыя прэтэнзіі».

«Я не стаў казаць тое, што патрабаваў Т***, — працягнуў Дзядок. — Т*** захацеў, каб я заплакаў на відэа. Ён казаў мне: пусці слязу, ці мы яе табе пусцім! Але я не плакаў. 

Пасля здымкі малады супрацоўнік з камерай прапанаваў зняць сцяг з будынка і спаліць яго, затым змяніць час на маім смартфоне і зняць гэта на відэа. Я так зразумеў, каб мне навесілі яшчэ артыкул. Але ж іншыя сілавікі пасмяяліся і адхілілі прапанову.

Мяне паклалі на падлогу. Патрабавалі слова гонару, што я ніколі больш не скажу і не напішу нічога кепскага пра супрацоўнікаў ГУБАЗіК. Папярэдзілі, што калі я камусьці скажу, што тут адбывалася, то яны да мяне ў ІЧУ прыедуць і тое, што было тут, будзе мне здавацца дробязямі.

Я з усім пагаджаўся.

Сілавікі казалі, што мне тут ужо жыцця не будзе, што мне прыйдзецца з’ехаць з краіны. Таксама ж казалі, што я атрымаю 7-9 гадоў, дый тое, калі буду супрацоўнічаць са следствам. А калі буду скардзіцца на тое, што было тут, то будзе мне 411-ы артыкул («Непадпарадкаванне адміністрацыі калоніі» — «НН»), у калоніі мне не дадуць жыцця і зробяць «пеўнем».

Т*** казаў: «Ёсць у калоніі асуджаныя, што з намі супрацоўнічаюць, ты ж і сам сядзеў, усё ведаеш. Калі яшчэ адкрыеш рот пра супрацоўнікаў, то я прыеду на зону і асабіста цябе дубінкай кончу, а пасля ўтаплю ў парашы. Ты не тых зрабіў ворагамі, з намі змагацца няма сэнсу».

Яны ўдакладнілі, што я ў ІЧУ буду казаць пра сляды збіцця. Я адказаў, што буду казаць, што ўпаў.

Тады мяне вывелі і адвезлі на Акрэсціна. У машыне мяне пачало калаціць. Адзін з сілавікоў пачаў пытацца, што са мной, і хвалявацца, каб мяне не званітавала ў машыне. «Мандраж у яго, што, не бачна», — адказаў іншы сілавік. 

На гадзінніку машыны было 5:24 раніцы. 

Сілавік, які вёў машыну, яшчэ раз нагадаў, каб я маўчаў пра ўсё, што адбывалася. Сказаў: будзеш пісаць скаргі, раскажаш адвакату ці на судзе — не выйдзеш ніколі. 

У ІЧУ супрацоўнік ГУБАЗіК сышоў толькі пасля майго асведчання, каб упэўніцца, што не буду скардзіцца. 

Да ўсяго сказанага дадам: з моманту выхаду на волю ў 2015 годзе мяне 4 разы затрымлівалі, 9 разоў судзілі за экстрэмісцкія матэрыялы — за мае допісы ў сацыяльных сетках.

Усё апісанае я разглядаю як барацьбу са свабодай слова і асабістую помсту супрацоўнікаў ГУБАЗіК.

І пазней мне стала вядома, што пагрозы паступаюць маім блізкім. Пасля майго затрымання ім пісалі ананімы ў месенджарах, што ў турме мяне чакае самае страшнае, што мяне зробяць апушчаным, што ў калоніі мяне заб’юць і спішуць на праблемы з сэрцам. 

Нягледзячы на гэта ўсё, я не прызнаю сябе вінаватым. Мая дзейнасць носіць і будзе насіць асветніцкі характар, мая мэта — пабудова свабоднага грамадства».

Каментары

Цяпер чытаюць

Дзмітрый Лукашэнка хоча паставіць пад кантроль усе мабільныя тэлефоны11

Дзмітрый Лукашэнка хоча паставіць пад кантроль усе мабільныя тэлефоны

Усе навіны →
Усе навіны

Як мінімум 68 мігрантаў загінулі ля берагоў Емена ў выніку крушэння лодкі, дзясяткі зніклі без вестак3

Расія моцна пашкодзіла важны мост у Херсоне. Ці кажа гэта пра падрыхтоўку да дэсанту на правы бераг?2

Лукашысты вераць, што змогуць зняць санкцыі ні за што. Гэта рэальна?25

У Вільні ў смеццевым кантэйнеры непадалёк ад амбасады Расіі знайшлі часткі цела забітага падлетка8

Японцы з дапамогай 3D-друку пабудавалі дом з зямлі, а не бетону1

У Беларусі з'явілася вакансія з заробкам 33 тысячы рублёў. Каго шукаюць?1

У Празе на хакейным турніры на лёд выбегла раз'юшаная маці аднаго з гульцоў ВІДЭА1

У Сочы затрымалі дзяўчат і хлопца, якія рабілі сэлфі на фоне палаючай нафтабазы5

«Дар Марэны». На Дзятлаўшчыне знайшлі неапаганскае надмагілле6

больш чытаных навін
больш лайканых навін

Дзмітрый Лукашэнка хоча паставіць пад кантроль усе мабільныя тэлефоны11

Дзмітрый Лукашэнка хоча паставіць пад кантроль усе мабільныя тэлефоны

Галоўнае
Усе навіны →

Заўвага:

 

 

 

 

Закрыць Паведаміць