«Сёмая ДНК-экспертыза пацвердзіла: Аляксей з беларускай вёскі Рымуцеўцы — бацька Ханса». Як нарвежац знайшоў бацьку-беларуса праз 78 гадоў

Гэта кранальная гісторыя, поўная шчымлівай тугі і веры ў вечныя каштоўнасці, пачалася ў нарвежскіх гарах у 1945 годзе, піша «КП».

Для Ханса Крысціансэна з Серфалда гэта было не першае падобнае паведамленне. Ён ужо прывык да таго, што пошукі заходзілі ў тупік, а дакументы абвяргалі сваяцтва. Аднак, пераадолеўшы хваляванне, Ханс і ягоная жонка Грэта адкрылі ліст, які прынёс з сабой буру эмоцый. Ягонага бацьку знайшлі. Споўнілася мара ўсяго яго жыцця!

Ханс — дзіця Перамогі, сын нарвежскай дзяўчыны Одні і савецкага ваеннапалоннага, якога звалі Алекс. Ханс з дзяцінства памятае страшны лагер Gultvik, які бачны з акна яго дома. Закрыты, але ён заўсёды нагадваў Хансу пра бацьку, якога ён уяўляў сабе з ранніх гадоў.

«Мне ўжо 78 гадоў, — перадае словы Ханса Таццяна Торэсэн, нарвежская ўдзельніца пошукаў, якая шмат гадоў займаецца лёсам савецкіх ваеннапалонных у Нарвегіі, — але не было ніводнага дня, каб я не думаў пра бацьку».

Павялічыць

Гісторыя кахання Алекса і Одні пачалася ў маі 1945 года, неўзабаве пасля Перамогі. Але заўважылі яны адзін аднаго раней.

Штодня немцы ганялі палонных міма вёскі, прымушаючы іх біць тунэль у гарах, у рамках гітлераўскага плана будаўніцтва Палярнай чыгункі. Умовы ў лагеры былі нечалавечыя: катаржная праца, голад і холад. Нарвежцы, рызыкуючы жыццём, таемна дапамагалі палонным: рыбакі «забывалі» рыбу на прыстанях, а жанчыны пакідалі ежу каля дарогі ў лагер.

Пасля Перамогі, калі былыя вязні чакалі адпраўкі на радзіму, паміж Алексам і Одні ўспыхнула каханне. Маладыя людзі збіраліся разам, рускія ладзілі канцэрты. Алекс, якога называлі «спяваючы Алекс», і Одні закахаліся, радуючыся Перамозе і стараючыся не думаць пра будучую разлуку.

Павялічыць

Аднак 30 чэрвеня 1945 года прыйшоў карабель. Развітваючыся, Алякс і Одні спадзяваліся на хуткую сустрэчу, але лёс распарадзіўся інакш. Одні не ведала, што носіць пад сэрцам дзіця. Вясной 1946 года нарадзіўся Ханс.

Нягледзячы ні на што, хлопчык і яго маці ўсё жыццё чакалі Алекса. Калі стала зразумела, што сустрэча немагчымая, яны сталі жадаць яму сям’і і шчасця, але надзея не знікала.

Пошукі паднялі на ногі ўсю Расію, а па ДНК знайшлі беларуса

У 1990-х, з адкрыццём архіваў, Грэта, жонка Ханса, настаўніца, атрымала спіс вязняў Gultvik, і яны вырашылі пачаць пошукі Алекса.

Задача была нялёгкая: у зыходных дадзеных значылася толькі «СССР, Алякс». У Нарвегіі гэта скарочаная форма імя Аляксандр. Ханс і Грэта выбралі 31 Аляксандра з 550 вязняў лагера. Ім удалося знайсці нашчадкаў двух Аляксандраў, але вынікі ДНК-тэстаў аказаліся адмоўнымі. Пошук зайшоў у тупік.

Павялічыць

Два гады таму Грэта звярнулася да Таццяны Торэсэн, якая звязалася з Сяргеем Шулейкіным, кіраўніком Кемераўскай рэгіянальнай ваенна-пошукавай арганізацыі. Той вывучаў архівы Мінабароны, шукаў адрасы байцоў, тэлефанаваў у сельсаветы і школьныя музеі, стукаўся ў сацыяльныя сеткі.

«Я знайшоў чацвярых з лагера Gultvik у Расіі, — распавядае Шулейкін. — Арганізаваў і правёў чатыры ДНК-экспертызы. Тры — з нашчадкамі байцоў па імені Аляксандр. А на чацвёртай адбыўся паварот…»

Павялічыць

Справа ў тым, што пошукавікі, успомніўшы, што Алекса маглі зваць Аляксеем. Знайшлі шэсць кандыдатаў.

Пасля пары няўдалых спроб, сёмая па ліку з самага пачатку пошукаў ДНК-экспертыза пацвердзіла: Аляксей з беларускай вёскі Рымуцеўцы — бацька Ханса.

Дзякуючы самаадданай працы беларускіх пошукавікоў, Ханс атрымаў першае фота бацькі і даведаўся пра вялікую радню ў Беларусі і Украіне.

Гісторыя, што пачалася з разлукі Алекса і Одні на прыстані ў 1945 годзе, завяршылася ўз’яднаннем сям’і праз дзесяцігоддзі.

Праўда, з самім бацькам Хансу сустрэцца не давялося: ён ужо памёр, яшчэ ў 1998 годзе, праз два гады пасля Одні.

Але затое беларуская радня з нецярпеннем чакае свайго сваяка з Нарвегіі ў гасцях і радуецца будучай сустрэчы.

• 13
• 0
• 0
• 0
• 0
• 3
• 0
• 1