Dobra, što buduć maniety. Bo ad papierak kašalok nie zašpilvajecca. Praŭda, treba novyja kašalki ŭvieści na rynak. Z adździełam dla maniet. Abo kality — asobna na maniety.
Nazvu «rubiel» jašče niejk možna ściarpieć, bo rubli — darma što nie było takich asobna naminałaŭ nikoli, ale słova takoje było ŭ našaj tradycyi. Na sto hrošaj kazali daŭniej «rubiel hrošaj». A voś kapiejki — hetaha jak śviet staić u nas nie było. Kapiejka — heta maskoŭski hroš.
Biełaruskija hrošy ŭ pieryjad roskvitu biełaruskaj dziaržaŭnaści i kultury nazyvalisia «hrošy», ad łacinskaj nazvy denarius grossus — «toŭsty denar».
Hrošy raźmieńvalisia na pieniazi (słova adnakarennaje z anhlijskim pieni, piens; hiermanskim pfieninh, fienik).
Hrošy ličylisia kopami — pa 60. 1 kapa = 60 hrošaj.
Tak i kazali: «kapa hrošaj», «dźvie kapie hrošaj». Tamu možna ličyć, što «kapa hrošaj» — naša nacyjanalnaja hrašovaja adzinka.
Inšyja «naminały» — tuzin hrošaj (12). 5 tuzinoŭ hrošaj, adpaviedna raŭniajucca adnoj kapie hrošaj.
Čamu tuziny i kopy? Prosta takaja była kanviencyja. Funt sterlinhaŭ hedak ža sama jak i kapa hrošaj raźmieńvaŭsia daŭniej pavodle dvanaccatkavaj sistemy rachavańnia. Kažuć, što hetaja daŭniaja sistema vielmi zručnaja, bo tuzin (12) možna padzialić až na 2,3,4,6.
Raŭnaležna chadzili drobnyja maniety — šelahi (adnakarennaje da «šyling»). Hetaje słova pierachavała biełaruskaja frazieałohija — «Šelahu nie varty».
Darahoju manietaj, jaka była vartaja niekalki kop hrošaj, byŭ taler bity.
Taler taksama zachavaŭsia ŭ našaj frazieałohii. Pra heta pisaŭ Vincuk Viačorka.
Ale chaj sabie buduć tyja kapiejki da parý. Usio roŭna hetaja ekanomika vielmi chistkaja, niestabilnaja i doŭha nie prastoić. Hrašovyja reformy kruci nie kruci tre' budzie pravodzić kožnyja 5—10 hod, kab nulami nie zachłynucca. Dyk jano jašče ŭsio tysiaču razoŭ pamianiajecca.
Pierš pavinien być dabrabyt, a estetyka dy nacyjanalny kałaryt pryjduć za im — śledam za dziedam, jak toj kazaŭ. Bo charastvo, aŭtentyčnyja nazvy nie mohuć adradzicca ŭ halečy, niastačy, nievuctvie, abyjakavaści. Chaj jano laśniecca razam sa svaimi kapiejkami.
Ciapier čytajuć
Navukoviec raspavioŭ pra hieałahičnyja zahadki Biełarusi: irtuć ź ziamli i kratar ad padzieńnia mietearyta, jaki źniščyŭ usio žyvoje ŭ radyusie tysiač kiłamietraŭ3
Kamientary