«Biez rasijan rynak, možna skazać, vymier. Za miesiac pradali čatyry mašyny zamiest tryccaci»
Pahutaryli ź pierahonščykami i inšymi hulcami aŭtabiznesu pra toje, što adbyvajecca na aŭtamabilnym rynku Biełarusi.
Tłustyja časy zastalisia ŭ minułym
Ciaham bolš čym dvuch hadoŭ Biełaruś źjaŭlałasia chabam dla aŭto ź Jeŭropy i ZŠA. Ilvinaja dola śviežapryhnanych mašyn pierapradavałasia ŭ Rasiju, što spryjała imklivamu raźvićciu aŭtapierahonnaha biznesu.
Ciapier ža vyhladaje, što załatyja časy skončylisia. Mužčyna, jaki zajmajecca pryhonam aŭto ź Jeŭropy na prodaž, pryznaŭsia, što apošnija miesiacy prodažy iduć vielmi drenna.
«Apošni raz dobry popyt na aŭto byŭ pierad padniaćciem utylzboru ŭ Rasii ŭ kastryčniku 2024 hoda. Možna skazać, heta byŭ apošni ryvok, kali jany imknulisia vyhrabci mašyny ź Biełarusi. Ciapier rasijanam vyhadna kuplać u Biełarusi tolki tyja varyjanty, u jakich z momantu razmytnioŭki prajšło bolš za 12 miesiacaŭ, bo ŭtylzbor na takija aŭto kapieječny», — tłumačyć pierahon.
Praz hetyja źmieny pradaŭcy śviežapryhnanych mašyn mohuć raźličvać tolki na ŭnutrany rynak.
«Biełaruski rynak maleńki i nie taki bahaty, jak rasijski, tamu pradavać mašyny stała vielmi ciažka, tym bolš achvotnych zajmacca pryhonam pakul asabliva mienš nie stała.
U mianie zvyčajna było pa 3-4 mašyny ŭ abarocie. Z časam sfarmavałasia baza z rasijskich pierakupaŭ, jakija, byvała, adrazu pa pryhonie zabirali tyja mašyny. Jak Jeŭrasajuz zraŭniaŭ sankcyi dla Biełarusi i Rasii, daviałosia pierajści tolki na mašyny z abjomam ruchavika da 1,9 litra. Ich ruskija taksama kuplali, choć delta była ŭžo nie takaja i vialikaja», — pryznajecca pierahonščyk.
Pa jaho słovach, paśla apošniaj chvali popytu z boku rasijan jon pryhnaŭ usiaho try mašyny, dźvie ź jakich dahetul visiać u prodažy.
«Rynak akazaŭsia mocna pieranasyčanym, bo achvotnych pryhaniać aŭto zastałosia šmat, a kolkaść pakupnikoŭ mocna skaraciłasia».
Surazmoŭca adznačaje, što mnohija z tych, dla kaho aŭtabiznes nie byŭ asnoŭnaj krynicaj dachodu, raspradajuć mašyny i pakidajuć jaho.
Za miesiac pradali čatyry mašyny zamiest tryccaci
Ułaśnik aŭtakamisa, dzie raniej bolšuju častku mašyn składali śviežapryhnanyja aŭto ź Jeŭropy, taksama adznačaje, što rynak staić.
«Raniej my ŭ siarednim zakryvali pa 25-30 ździełak za miesiac. Paźniej skacilisia da 15, a za śniežań było pradadziena ŭsiaho čatyry mašyny. I tolki adna ź ich była biez prabiehu pa Biełarusi», — skardzicca pradprymalnik.
Mužčyna kaža, što na padzieńnie popytu paŭpłyvała nie tolki adsutnaść rasijan, ale i kursavyja vahańni.
«U nas bolš za pałovu mašyn nabyvajuć u kredyt abo lizinh, a niestabilny kurs valuty prymušaje ludziej zadumacca, ci zmohuć jany płacić za mašynu, kali dalar, naprykład, budzie pa 4 rubli, a zarobak zastaniecca na raniejšym uzroŭni.
Inšy faktar taksama źviazany z kursam dalara. Ludzi, jakija majuć adrazu ŭsiu sumu na kuplu aŭto, hrošy ŭ rublach nie trymajuć. Tamu častka patencyjnych pakupnikoŭ, skarystaŭšysia momantam, mahła pieraklučycca na kuplu novych mašyn, dzie ceny zafiksavanyja ŭ rublach», — tłumačyć ułaśnik aŭtakamisa.
Niekatoryja praciahvajuć pracavać na rasijski rynak. Jak?
Pry hetym kazać pra toje, što aŭtapierahonny biznes całkam pamre, nie vypadaje. Ale vyžyć u novych umovach atrymajecca nie va ŭsich.
«Ciapier dobra zarablajuć tolki tyja, chto znajšoŭ vychad na prodaž mašyn u samoj Rasii, — raskazvaje pieravozčyk mašyn ź Jeŭropy. — Niekatoryja namahajucca pryvozić mašyny na zamovu pad ułaśnika, jaki budzie płacić kapieječny ŭtylzbor, choć i budzie vymušany jeździć na aŭto nie mienš za 12 miesiacaŭ.
Niepadsankcyjnyja aŭto jeduć praź Biełaruś, ale razmytniajuć ich na pakupnika ŭ Rasii, a nie jak raniej na lhotnika ŭ Biełarusi.
Padsankcyjnyja mašyny, jakija viazuć na zamovu dla rasijan, u Biełaruś navat nie traplajuć, bo ich viazuć abo honiać praz Turcyju».
Biznes nie dla kožnaha
Pry hetym jość jašče adna katehoryja mašyn, jakija choć i viazuć ź Jeŭropy praz Turcyju, ale ŭsio adno razmytniajuć u Biełarusi.
Heta darahija mašyny, z momantu vypusku jakich nie prajšło try hady. Takija aŭto rasijanam vyhadna razmytniać na lhotnikaŭ u Biełarusi, a potym płacić kamiercyjny ŭtylzbor u Rasii i atrymlivać mašynu biez abmiežavańnia pa prodažy.
Tym nie mienš, pa słovach pierahonščyka, u hetaj temie pracujuć adzinki ŭ paraŭnańni z tym, što było hod ci dva tamu.
«Na minskaj mytni chapaje vielmi darahich mašyn, ale 99% ź ich u Biełarusi tolki razmytniajucca. U nas popyt na aŭto koštam ad $100 tysiač nizki, a bolš tannyja varyjanty pa takoj schiemie ŭvozić vialikaha sensu niama. Tamu na hetym zarablać tolki tyja, u kaho atrymałasia znajści surjoznych partnioraŭ u Rasii, jakija zajmajucca mienavita premijalnym siehmientam.
Naš rynak u raniejšym razumieńni, možna skazać, vymier biez rasijan. Asnoŭnaja masa pierahonaŭ vymušana pracavać tolki na miascovy rynak, a heta nie vielmi pierśpiektyŭna navat u paraŭnańni z 2021 hodam, kali rasijanie choć i nie tak masava, ale ŭsio adno jeździli pa śviežyja aŭto ŭ Biełaruś, bo ŭ nas byŭ 140-y ŭkaz, a razmytnienyja pa lhocie aŭto biez abmiežavańniaŭ pradavalisia ŭ Rasiju.
«Ja chaču spraviadlivaści — i dla žančyn, i dla siabie». Ščyraja hutarka z Andrejem Stryžakom pra skandał z dykpikami, zaležnaści i budučyniu16
Kamientary