Heta pryščepka moža vyratavać žančyn ad adnaho ź vidaŭ raku. Usio, što treba viedać pra vakcynacyju ad virusa papiłomy čałavieka
Z kastryčnika ŭ Biełarusi startavała abaviazkovaja vakcynacyja dziaŭčynak, starejšych za 11 hadoŭ, suprać virusa papiłomy čałavieka (VPČ) — jon vyklikaje rak šyjki matki. Pryščepku možna budzie zrabić biaspłatna. Kamu jana nieabchodnaja? Jakija vakcyny jość? Ci rabić pryščepku płatna, kali žančynie bolš za 25 hadoŭ? Hiniekołah Stanisłaŭ Sałaviej adkazaŭ «Našaj Nivie» na samyja papularnyja pytańni pra vakcynacyju ad VPČ.

Što takoje virus papiłomy čałavieka (VPČ), jak jon pieradajecca i čym niebiaśpiečny?
Heta adna z samych raspaŭsiudžanych infiekcyj, jakija pieradajucca pałavym šlacham. Vykarystańnie preziervatyva praduchilaje, ale nie abaraniaje ad virusa, bo jon pieradajecca praz kantakt sa skuraj abo ślizistymi.
U hetaha virusa bolš za 100 typaŭ. Ź ich kala 18 — vysokaankahiennyja, jany mohuć pryvieści da raźvićcia ankałahičnych zachvorvańniaŭ. Siarod ich rak šyjki matki — samaje niebiaśpiečnaje nastupstva infiekcyi (u 99% vypadkaŭ rak šyjki matki vyklikajecca mienavita VPČ). Taksama vynikam doŭhaterminovaha infikavańnia virusam mohuć być rak vulvy, pochvy, hartani, rotahłotki (virus pieradajecca nie tolki praz vahinalny, ale i praz aralny seks), kandyłomy (dabrajakasnyja, ale niepryjemnyja navatvory na pałavych orhanach), papiłomy (vuzielčyki na skury ci ślizistych).
Štohod u Biełarusi kala tysiačy žančyn zachvorvaje na rak šyjki matki. Bolšaść traplaje da daktaroŭ na rańniaj stadyi, kali rak jašče nie paśpieŭ praraści ŭ hłybiniu tkanki.
Pakul nie isnuje lekaŭ, jakija b całkam vylečvali VPČ-infiekcyju. Ale jość sposaby lačeńnia nastupstvaŭ: vydaleńnie kandyłom, lačeńnie pieradrakavych stanaŭ šyjki matki, u tym liku i chirurhičnaje ŭmiašańnie. I samaje hałoŭnaje — prafiłaktyka praz vakcynacyju.
Ci pieradajecca VPČ nie pałavym šlacham?
Kab infiekcyja raźviłasia, virus pavinien trapić mienavita na ślizistyja. Jon nie pieradajecca praz basiejny, pavierchni tualeta ci ručniki. VPČ — nietypovaja infiekcyja dla kantaktna-bytavoha zaražeńnia, jak, skažam, hryp abo hierpies. Asnoŭny šlach — pałavy i kantakt skury da skury ŭ intymnaj zonie.

Jakija jość simptomy VPČ?
Simptomaŭ niama, tamu hety virus i niebiaśpiečny.
«Ničoha moža nie turbavać navat da treciaj stadyi raku šyjki matki. U niekatorych žančyn mohuć źjaŭlacca kryvianistyja vydzialeńni padčas seksu, i heta zvyčajna niebiaśpiečnaja prykmieta (chacia moža być i ŭ ramkach normy). Da taho ž u nas niama ŭ žančyn zvyčki chadzić rehularna da hiniekołaha», — tłumačyć Stanisłaŭ Sałaviej.
Čamu pryščepka ad VPČ tolki ciapier stała abaviazkovaj u Biełarusi
Pa słovach miedyka, ideja ŭvieści vakcynu ad VPČ u Nacyjanalny kalandar pryščepak uźnimałasia nie raz, ale sutykałasia z cełym kompleksam pieraškod. U Biełarusi było niaprosta zrabić pryščepku navat płatna.
«Ujavicie, što vy ŭładalnica zavoda, jaki vypuskaje dziesiać miljonaŭ vakcyn štohod. Da vas prychodziać nabyvać Vialikabrytanija ci, umoŭna, Kitaj, biaruć try miljony. A Biełaruś choča, naprykład, niekalki tysiač kupić. Kaniečnie, pieravahu buduć addavać vialikim zamoŭnikam. U hetych kampanij zakazy raśpisany na niekalki hadoŭ napierad i ŭcisnuć nievialikuju partyju vielmi składana. Heta nie toj abjom, kab jany chacieli hetym zajmacca. U hetym sensie Biełaruś adstała niedzie na 20 hadoŭ u paraŭnańni z pačatkam vakcynacyi ŭ inšych krainach», — tłumačyć doktar.
U jakim uzroście varta rabić pryščepku?
Pieršasnaja metavaja hrupa dla vakcynacyi — heta dziaŭčynki va ŭzroście ad 9 da 14 hadoŭ. Hetaj hrupie robiać dźvie pryščepki. Starejšym žančynam (da 45 hadoŭ) robiać try pryščepki.
«Kali vakcynu zrabić u 11—12 hadoŭ, to ryzyka zachvareć na rak šyjki matki źnižajecca amal na 87%. Heta ličby, paćvierdžanyja bujnymi mižnarodnymi daśledavańniami. Efiektyŭnaść u starejšym uzroście źnižajecca — imunnaja sistema ŭžo pa-inšamu reahuje, ale heta nie značyć, što pryščepku nie treba rabić.
Abaviazkova rabicie, navat kali abaronienaść budzie 10‑15%, to heta ŭžo šmat.
Zrazumieła, što žančynie, jakoj 60 hadoŭ, rabić pryščepku niama sensu, bo vielmi małaimavierna, što jana sustrenie hety virus i ŭ jaje virus spravakuje rak, ale va ŭsich inšych uzrostach abaviazkova raju rabić», — kaža śpiecyjalist.

Važna adznačyć, što vakcynacyja suprać VPČ nie zamianiaje rehularnych skryninhavych abśledavańniaŭ na rak šyjki matki. Navat paśla vakcynacyi žančynam rekamiendujecca prachodzić miedycynskija ahlady dla rańniaha vyjaŭleńnia mahčymych patałohij.
Jakija vakcyny jość i čym jany adroźnivajucca?
U Biełarusi Minzdaroŭja zabiaśpiečyła pastaŭku vakcyny Cecolin (cekalin). Heta kitajskaja rekambinantnaja bivalentnaja vakcyna, vyrablenaja z ačyščanych virusapadobnych čaścic VPČ typaŭ 16 i 18.
Najbolš viadomyja ž amierykanskaja i bielhijskaja vakcyny. Gardasil 4 (ZŠA) — abaraniaje ad 4 samych ahresiŭnych typaŭ VPČ, Gardasil 9 (ZŠA) — achoplivaje 9, Cervarix (Bielhija) — abaraniaje ad 2 typaŭ.
Stanisłaŭ Sałaviej raić rabić lubuju z hetych pryščepak, jakaja jość u najaŭnaści ŭ krainie, hałoŭnaje — poŭny kurs vakcynacyi, bo navat kali budzie kantakt z tym typam virusa ad jakoha nie pryščapilisia, usio roŭna budzie efiekt.
Jak doŭha dziejničaje vakcyna?
Kurs vakcynacyi ad VPČ robicca adzin raz na ŭsio žyćcio.
Ci treba rabić pryščepku chłopcam?
Chacia VPČ časta źviazvajuć z rakam šyjki matki, virus papiłomy čałavieka moža vyklikać i šerah surjoznych zachvorvańniaŭ u mužčyn: rak analnaha kanała, rak rotahłotki (horła, padniabieńnia, jazyka), rak pałavoha člena, hienitalnyja baradaŭki (kandyłomy).
Akramia taho, chłopcy mohuć pieradavać virus svaim partniorkam, što pavyšaje ryzyku raźvićcia ankałahičnych zachvorvańniaŭ u žančyn.
Ci varta rabić pryščepku, kali ŭžo zaraziŭsia virusam papiłomy čałavieka?
Kali čałaviek zaraziŭsia adnym typam VPČ, vakcyna zmoža abaranić jaho ad inšych, bolš niebiaśpiečnych abo dadatkovych, tłumačyć Stanisłaŭ Sałaviej. Ci pavysić vierahodnaść poŭnaj hibieli virusa.
Zaraz heta vyvučajecca. «My dajem vakcynu ad virusa papiłomy čałavieka žančynam, chvorym na rak šyjki matki, heta ŭpłyvaje na źnižeńnie ryzyki recydyvaŭ i mnohaje inšaje», — kaža jon.
Vakcyna taksama praduchilaje paŭtornuju infiekcyju i źnižaje ryzyku recydyvu paśla chirurhičnaha lačeńnia pieradrakavych stanaŭ, a taksama dapamahaje ŭ farmiravańni kalektyŭnaha imunitetu.
Jakija jość pabočnyja nastupstvy ad vakcyny?
Mahčyma alerhija. Ale heta nie arhumient admaŭlacca ad vakcyny, ličyć Sałaviej.
«Sapraŭdnyja supraćpakazańni adzinkavyja, jany vielmi redkija», — tłumačyć jon.
Ci možna ciažarnym rabić pryščepku ad VPČ?
Vakcyna nie źjaŭlajecca terminovaj padčas ciažarnaści. Pakolki jana nie lečyć užo najaŭnuju infiekcyju i pryznačana dla prafiłaktyki, niama krytyčnaj nieabchodnaści ŭvodzić jaje padčas ciažarnaści. Ale kali jana była vypadkova zroblena padčas ciažarnaści, ničoha kiepskaha nie zdarycca. Idealna — zrabić pryščepku da nastupleńnia ciažarnaści. Kali žančyna atrymała adnu dozu i daviedałasia pra ciažarnaść — reštu doz varta adkłaści na paślarodavy pieryjad.
Jakaja vierahodnaść taho, što ciažarnaja žančyna moža zarazić virusam VPČ dzicia?
Mahčymaść pieradačy VPČ ad maci da dziciaci padčas ciažarnaści abo rodaŭ isnuje, ale jana zusim nizkaja. Zaražeńnie mahčyma padčas rodaŭ, kali dzicia prachodzić praz rodavyja šlachi maci, infikavanyja VPČ, redka — praz płacentu abo kalapłodnyja vody.
Kamientary