«SIEO prychodziŭ pjanym». Čamu ludzi nie sychodziać ź miescaŭ, dzie pierastali płacić

Šmatmiesiačnyja zapazyčanaści pa zarobkach — heta vynik nie tolki biźnies-niaŭdač kiraŭnictva, ale i łajalnaści (u samym šyrokim sensie) supracoŭnikaŭ. Čym daŭžej ludzi zhadžajucca pracavać biez hrošaj, tym bolš daŭhoŭ pierad imi, jak praviła, zastajecca. Ale što prymušaje ich spadziavacca i čakać? Žurnalisty spytali ajcišnikaŭ, u jakich jość dośvied praciahłaj pracy biez zarobku. Treciaja historyja asabliva ŭražvaje

QA: «Zastavacca było maim śviadomym vybaram»

Pracavaŭ u kampanii RSL (R-Style Lab) ź lutaha 2019 pa sakavik 2020.

Zarobak pierastali paŭnavartasna płacić z krasavika 2019. Spačatku byli zatrymki, potym — častkovyja vypłaty, potym — poŭnaja adsutnaść zarpłaty. Ludzi pačali zvalniacca. Chtości sam, kahości paprasili syści. U sakaviku 2020 hoda prasili zvolnicca i mianie.

Što zdaryłasia z kampanijaj

U kampanii było niekalki vialikich prajektaŭ, samy bujny — prajekt rasijskaha banka, na jakim pracavała kala pałovy supracoŭnikaŭ. U pačatku 2019 hoda rasijski kontrahient pieravioŭ apošnija hrošy i dalej prosta karmiŭ abiacankami. A dyrektar (jon dobry čałaviek i HR, ale nienadziejny kiraŭnik, na moj pohlad) nie źniaŭ ludziej z hetaj zamovy adrazu, a praciahvaŭ pracavać u doŭh. U vyniku da leta doŭh nabliziŭsia da miljona dalaraŭ, pa zarpłacie adpaviedna taksama. U kancy 2019 hoda kampanija syšła ŭ bankructva, zamiest jaje ŭtvaryłasia inšaja, ale z toj ža kamandaj.

Takim čynam, ja adpracavaŭ u kampanii hod. Nie toje kab zusim biez zarpłaty, ale amal. Z krasavika pa žnivień nie było ničoha. U žniŭni dali adnu zarpłatu, a pry pierachodzie ŭ «novuju» firmu padkinuli jašče. I jašče krychu dali pry zvalnieńni. Na vychadzie mnie zastalisia vinnyja dźvie zarpłaty. Ale heta jašče drobiazi, kamuści z supracoŭnikaŭ byli vinnyja šeść zarobkaŭ.

Čamu pracavaŭ tak doŭha

Čamu ja nie syšoŭ adrazu? Pa-pieršaje, u toj čas było ciažkavata z pošukami pracy: ja šukaŭ, ale nie vielmi paśpiachova.

Pa-druhoje, mianie ŭtrymlivaŭ prajekt — atrymańnie dośviedu i novyja dla mianie abaviazki.

Da taho ž mienavita mnie hrošy jašče bolš-mienš płacili. Techničny dyrektar, naprykład, nie atrymaŭ zarpłatu za paŭhoda, moj lid — taksama.

Heta značyć zastavacca było maim śviadomym vybaram. I voś jak raz tady, kali mianie paprasili zvolnicca, ja i znajšoŭ novuju pracu. Uładkavaŭsia ŭ Eleven, dzie testavaŭ toj samy samakat. Tak što, azirajučysia nazad, reziumuju, što nie mocna straciŭ.

Praz paru hadoŭ paśla zvalnieńnia ja atrymaŭ (dumaju, nie tolki ja) infarmacyju ad antykryzisnaha kiraŭnika, što majomaść kampanii była pradadziena. I što ja atrymlivaju 1% ad taho, što mnie vinnyja.

Taki vynik eks-supracoŭniki ŭspryniali pa-roznamu. Chtości chacieŭ sudzicca, chtości prosta svaryŭsia z dyrektaram, a chtości ŭsio «pasłaŭ».

Asabista ja ab situacyi nie škaduju. Tamu što paznajomiŭsia ŭ kampanii z dobrymi śpiecyjalistami i sam padnabraŭsia rabočaha dośviedu, jaki mnie mocna spatrebiŭsia.

Ale z vyšyni ciapierašniaha palotu (Lead QA, 9 hadoŭ stažu) nie raju paŭtarać hetyja fokusy ŭ chatnich umovach. Kali b takoje zdaryłasia znoŭ, na praciahu miesiaca źmianiŭ by pracu.

Tak što maja parada adnaznačnaja — vyrašać hrašovyja pytańni apieratyŭna i nie addavać ich na «aŭtsors».

Zrešty, kali ŭ vas jość finansavaja paduška i ŭ kampanii-daŭžniku vy harantavana vyvučajecie/užyvajecie na praktycy niešta novaje, to možna vydatkavać dva-try miesiacy na stažyroŭku.

Frontend-raspracoŭščyca: «Dyrektar skazaŭ, što mnie tak budzie lepš — nie pryznajuć tuniejadkaj»

— Ja pracavała (i dahetul ličusia) frontend-raspracoŭščycaj u kampanii, jakaja zatrymlivała zarpłaty svaim supracoŭnikam, zamiest poŭnaj sumy vypłočvajučy pa minimumu.

Ja pryjšła ŭ IT čatyry hady tamu, a da hetaha była vykładčycaj. U 2020-m źjaviłasia šmat mientaraŭ, hatovych biaspłatna navučać tych, chto chacieŭ syści ź dziaržaŭnych arhanizacyj. Tak ja prajšła navučańnie i pryjšła pracavać u kampaniju (na samaj spravie, heta maleniečkaja studyja) da svajho ž mientara.

Ja była vielmi ŭdziačnaja jamu za toje, što jon dla mianie zrabiŭ.

I kali ŭ kampanii pačalisia prablemy (jany źviazany z asabistymi abstavinami ŭ žyćci dyrektara: jon pierastaŭ nadavać šmat uvahi biźniesu, a potym nakłaŭsia kryzis), ja nie śpiašałasia sychodzić. Navat kali pačalisia zatrymki z zarpłatami. I tak, u mianie byŭ strach pierad sumoŭjami, bo nie było dośviedu ich prachodžańnia.

Hod tamu ja vyjšła zamuž. Majmu mužu prapanavali pracu ŭ Jeŭropie, i my pierajechali. Ja chacieła zvolnicca, ale dyrektar pačaŭ uprošvać mianie zastacca da tych časoŭ, pakul nie znajdu pracu na jeŭrapiejskim rynku. Skazaŭ, što mnie ž tak budzie lepš — nie pryznajuć tuniejadkaj (u Minsku ŭ mianie zastalisia baćki, i kvatera, u jakoj jany žyvuć, aformlena na mianie).

My damovilisia, što ja pracuju, kali dla mianie jość praca. Ale čaściej jaje niama, i tady ja dapamahaju kalehu ź jaho zadačami, atrymlivajučy za heta minimum (ličycie, pracuju za status «zaniata ŭ ekanomicy»). U toj ža čas mnie heta nie składana, tak jak inšuju pracu ja pakul nie znajšła, a pravodzić dni napralot, rassyłajučy zapyty ŭ pustatu, taksama ciažka.

Tymlid: «Heta było vielmi padobna na suzaležnyja adnosiny, abo navat na žyćcio dziaciej ałkaholikaŭ»

Havorka pojdzie ab nievialikaj aŭtsors-kampanii ź Minska. Madel prostaja: najmi džunoŭ tańniej — pradaj daražej. U 2018 hoda jana pačała aktyŭna raści i najmać, tak što na piku ŭ kancy 2019-ha ŭ štacie było kala 40 čałaviek.

U toj daloki čas nas možna było navat nazvać vialikaj siamjoj: dobryja adnosiny ŭsich z usimi, adsutnaść kanfliktaŭ, pavaha kiraŭnictva i ŭ cełym dastatkova piśmiennaje kiravańnie. Kampanii było što palapšać u častcy pracesaŭ, ale heta było nie tak krytyčna, tamu što dla mnohich supracoŭnikaŭ pierakryvali dobryja adnosiny. Amal usie pryjšli tudy džunami i syšli roznymi, ale zaraz kožny ź ich vydatny śpiecyjalist i cudoŭny čałaviek.

Karanavirus

Pieršyja adčuvalnyja prablemy ŭ kampanii pačalisia ŭ pačatku 2020 hoda, kali mnohija prajekty spynilisia z-za karanavirusa. Na toj momant u nas było dva važnyja prajekty, u jakich byli zadziejničany amal usie supracoŭniki. I raptam usio spyniajecca: ni pracy, ni płaciažoŭ. Praktyčna imhnienna zdaryŭsia kasavy razryŭ, i častku ludziej adpravili na niekalki tydniaŭ u adpačynak za svoj košt. Tych, chto pracavaŭ na astatnich žyvych prajektach, bura minuła. Na čas.

Z klučavymi supracoŭnikami byli zaklučany vusnyja džentlmienskija pahadnieńni: zaraz źnižajem zarpłaty, a paźniej, kali spravy pojduć lepš, viartajem daŭhi. Spojler: ja svaje hrošy nazad tak i nie atrymaŭ.

Važna adznačyć: CEO vielmi staraŭsia vypravić stanovišča i vypłyści. Ale heta možna ličyć startavym punktam, kali kiravańnie i kultura pavodzin z supracoŭnikami i klijentami stali niaŭmolna ruchacca ŭ bok, prymalny dla haražnaha STA, ale nie IT-kampanii.

Pačałasia aktyŭnaja praca: najmali sejłza (raniej CEO sam šukaŭ prajekty na apvorku, abo ž kantrakty dastavalisia dziakujučy minułym klijentam/partnioram), stali prychodzić novyja prajekty. Ale skiejł prajektaŭ byŭ užo nie toj, stek uličvaŭsia ŭmoŭna, patrabavańni da ludziej rezka ŭzraśli, a prajektny mieniedžmient pierastaŭ isnavać jak kłas.

Ludzi stali aktyŭna pakidać «kamandu». Za 2020—2021 hod my stracili amal usich. Kali ja pravilna pamiataju, zastałosia čałaviek 12: chtości sa staroj abojmy, chtości z nanova naniatych. Da 2022 hoda z tych, chto byŭ na piku ŭ 2019-m, zastałosia, moža być, piaciora.

Čas byŭ składany, ale cikavy. Było šmat pamyłak, maich u tym liku. Za asobnyja — maje — mnie biaźmierna soramna pierad kalehami.

2022

Časam finansavaja abstanoŭka palapšałasia, my znoŭ najmali, kampanija apłaciła kursy pa anhlijskaj. A ŭ 2022-m «sonca pahasła». Adny prajekty začynilisia, zamoŭcy inšych, pa jakich na presiejle byŭ dobry prahnoz, zrazumieŭšy, što pryjdziecca pracavać ź Biełaruśsiu, mianialisia ŭ tvarach i abiacali pieratelefanavać.

I voś tut z-za začynienych dźviarej kabinieta CEO ŭ opienspejs pačynaje pranikać toje, z čym mnie, jak samanazvanamu advakatu kiraŭnictva, udavałasia adnosna paśpiachova spraŭlacca (nu, niejak).

Za začynienymi dźviaryma

Na praciahu papiarednich dvuch hadoŭ užyvańnie na pracoŭnym miescy kańjaku ź viski (u vyniku hetaha niaskładnaja havorka, pierahar, terminovyja i ŭzajemavyklučalnyja daručeńni, a jašče prydumlańnie niejkich nievierahodnych historyj) było niačastym i ŭ asnoŭnym supadała ź pieryjadami zatrymak zarpłat na tydzień-dva.

Z pačatkam vajny (dakładniej jaje efiektu na biełaruski IT-biźnies) pačaŭsia niejki siur. Vypiŭki, zasynańni ŭ kabiniecie, padzieńni z kresła stali paŭtaracca, navat kali zarpłata bolšaj častki kamandy nie zatrymlivałasia. Fantastyčnyja apoviedy na surjoznych tvarach, časam nastolki absurdnyja, što ich navat soramna tut apisvać, stali litaralna štodzionnymi.

— Siarhiej, jakoha čysła budzie zarpłata?

— Mnie terminova patelefanavali, niama času tłumačyć, treba jechać, ja budu chavacca, list ź instrukcyjami dašlu na poštu.

A na nastupny dzień čałaviek u ofisie, u poŭnym zdaroŭi. I na pytańnie ab tym, što za niebiaśpieka była, ci nie minavała jana, ci nie patrebna dapamoha, ździŭlajecca: «Jakaja niebiaśpieka, ty pra što?»

Chłuśnia. Hetaja chłuśnia stała niejkaj samametaj isnavańnia, pa našamu kalektyŭnamu subjektyŭnamu mierkavańni. Da 2024-ha nichto z nas užo nie moh być upeŭnieny ŭ tym, što pramaŭlanyja CEO słovy źjaŭlajucca praŭdaj. Čaho b hetyja słovy ni datyčylisia — zarpłaty, prajektaŭ, adpačynku ci ž niečaha banalnaha, pobytavaha.

***

Adzin ź lohkich (z 2020 hoda) prykładaŭ straty kantrolu nad saboj, svaimi dziejańniami i, jak vynik, nad budučyniaj kampanii.

Telefanavańnie u 10.50:

— Alaksiej, terminova zdymaj Kryścinu z prajekta A i pieravodź na prajekt B!

— Siarhiej, tak nielha, čałaviek nie ŭ kantekście, heta nie jaho stek, jon ničym zaraz nie dapamoža, u hetym niama sensu.

— Tak, sapraŭdy, ty maješ racyju.

Telefanavańnie u 11.05:

— Alaksiej, terminova zdymaj Kryścinu z prajekta A i pieravodź na prajekt B.

— Siarhiej, tak nielha, čałaviek nie ŭ kantekście, heta nie jaho stek, jon ničym zaraz nie dapamoža, u hetym niama sensu.

— Chmm, tak, sapraŭdy, ty maješ racyju.

Telefanavańnie u 11.15:

— Alaksiej, terminova zdymaj Kryścinu z prajekta A i pieravodź na prajekt B.

— Emm, Siarhiej, my abmierkavali hetaje pytańnie 10 chvilin tamu: tak nielha, čałaviek nie ŭ kantekście, heta nie jaho stek, jon ničym zaraz nie dapamoža, u hetym niama sensu.

— A, tak? Nu, dobra, dziakuj.

Telefanavańnie u 12.00:

— Alaksiej, terminova zdymaj Kryścinu z prajekta A i pieravodź na prajekt B

— Emm, Siarhiej, my abmierkavali hetaje pytańnie.

— …Kali?

— Trojčy za siońnia my abmierkavali hetaje pytańnie, i moj adkaz nie źmienicca.

— Jaki adkaz?

— Tak nielha, heta biessensoŭna, ja Kryścinu zdymać i pieravodzić na inšy prajekt na dva dni nie budu.

—… Okiej.

Telefanavańnie u 12.20:

— Alaksiej, tut takaja situacyja: treba terminova dapamahčy na prajekcie B, ja voś dumaju, jak by nam spravicca.

— …

— Tak voś, ja padumaŭ, što na dva dni pieravodzić Kryścinu nie maje sensu, jana nie paśpieje dapamahčy, a potym joj znoŭ pieraklučacca.

— Nuuu, u cełym tak, pravilna.

— Dobra, tady chaj rabiaty pracujuć jak pracavali.

***

I čym dalej, tym čaściej CEO pačynaŭ hienieravać spantannyja, supiarečnyja adzin adnamu, časam biessensoŭnyja, ale čaściej adkryta škodnyja daručeńni, i pakul jany sypalisia ŭ mianie, ja ich abo adbivaŭ, abo pieranakiroŭvaŭ u karysnaje rečyšča, abo padściłaŭ pad ich sałomku.

Ale potym hetaja płyń śviadomaści paliłasia naŭprost na raspracoŭščykaŭ. O, heta było ahidna, tut u mianie stali zakančvacca arhumienty (realnyja i prydumanyja), kab rastłumačyć kamandzie, što ŭsio nie tak drenna, jak vyhladaje, kali łaska, nie zvalniajciesia, heta minie.

Nie minuła. Jon staŭ źjaŭlacca na prajektnyja dejli ŭ pjanym uhary i, błytajučysia, patrabavać hrošy ŭ pradstaŭnika kastomiera prosta pierad jaho kamandaj. Abo prychodzić na dema ŭ takim ža stanie i, pierapyniajučy raspracoŭščykaŭ, kazać kastomieru, što taho, francuza, anhlijskaja zanadta drennaja (uvohule dastatkova zrazumiełaja), što z-za ich francuzskaj ich zanadta składana zrazumieć, ci nie moh by jon, kastomier, vykazvacca inakš abo papracavać nad akcentam.

Na apošnim vydychu

I voś my prychodzim da apahieju finansavych prablem našaj nienazvanaj kampanii. Kali ŭ 2022 hod my jašče ź pieramiennym pośpiecham niejak trymalisia, to ŭ 2023-2024 nie było nivodnaha razu, kab zarpłata pryjšła svoječasova. Napeŭna, samaja karotkaja zatrymka była ŭ dva tydni, ale normaj stała zatrymka ŭ miesiac, zatym — u paŭtara-dva.

Da taho ž vyśvietliłasia, što niekatoryja ludzi, mahčyma, mienš nastojlivyja, siadzieli biez apłaty pa 4-6 miesiacaŭ, a kali što-niebudź i atrymlivali, to heta byli sumy paradku 200 dalaraŭ.

U niejki momant adzin raspracoŭščyk padniaŭ ruki z kłavijatury i publična vykazaŭ svajo niezadavalnieńnie. Heta spracavała. Ale praź miesiac historyja paŭtaryłasia, i tady ruki z kłavijatury źniali ŭsie.

Było šmat razmoŭ, abmierkavańniaŭ, čarhovaj chłuśni — jana ŭžo daŭno stała niaŭkludnaj, až da stanu ispanskaha soramu — jakuju ŭ hety raz my ŭžo kalektyŭna raźbivali skrynšotami, repłajami i elemientarnaj łohikaj. U hety raz vialikaj karyści akcyja nie pryniesła: chtości niešta atrymaŭ, chtości — nie. Praź niekatory čas usie zvolnilisia. Zamiest nas naniali paru čałaviek, jakich zakinuli ŭ słak, navat nie vydaliŭšy pierad hetym sotni našych paviedamleńniaŭ z abureńniami.

Dyk čamu my praciahvali pracavać, niahledziačy na ŭsiu vakchanaliju, absurd i — hałoŭnaje — vialikija prablemy z hrašyma? Adnaznačna ja mahu kazać tolki za siabie, usio-taki kalektyŭny adkaz budzie šmatsłajovy i nikoli nie budzie adnaznačna dakładnym.

Ale, kali viarnucca da pačatku historyi: my ŭsio roŭna lubili heta miesca, nam było biaźmierna škada, navat baluča, ad taho, što ź im adbyvałasia.

U niejki momant ty razumieješ, što kali ty sydzieš, za ciabie nie zapłacić klijent, značyć, ty nie atrymaješ svoj doŭh, a tvaim astatnim kaleham budzie horš: zatrymki zarpłaty stanuć daŭžej, sumy mienšyja, zapazyčanaści — vyšejšyja. I ty zastaješsia, sprabujučy praciahnuć žyćcio darahoha tabie arhanizma ŭ ahonii.

Inšy słoj: častka z nas prachodziła praz žudasny sindrom samazvanca. Ty hladziš na rynak u cełym, hladziš na toje, jakim ty sabie zdaješsia, i robiš vybar zastavacca tut, nie ryzykavać. Nie mienš važnaja pryčyna jašče i ŭ tym, što dla «uciekačoŭ apošnimi» heta było vielmi padobna na suzaležnyja adnosiny, abo chutčej navat na žyćcio dziaciej ałkaholikaŭ: ty staraješsia z usich sił być dobrym, adkaznym, dumajučy, što baćki heta zaŭvažać i pierastanuć pić. Ale cudu nie adbyvajecca.

Nakolki ja viedaju, bolšaści sa zvolnienych apošnimi, u 2023—2024 hadach, daŭhi pa zarpłacie i adpusknych nie vypłacili da hetaha času. Adkazy na pytańni ab dacie viartańnia my abmiarkoŭvajem užo abyjakava, bieź śmiechu abo smutku.

• 0
• 0
• 0
• 0
• 0
• 0
• 0
• 0