Пятро Садоўскі
Водгук на кнігу «Па-беларуску зь Вінцуком Вячоркам», якая выйшла ў сэрыі «Бібліятэка Свабоды ХХІ стагодзьдзе», ад Пётры Садоўскага, мовазнаўцы і дыплямата.
Вядомых публічных асобаў, якія стала карыстаюцца нашай роднай моваю, я ўспрымаю паводле майго суб’ектыўнага каляровага поля (колеры: чорны, чырвоны, зялёны, блакітны, жоўты, карычневы, шэры, саламяны, белы) на плоскасьці агульнай выявы фігуры самой асобы (клясычны від А). Бачыцца ўласна колеравае поле ці плямы (натуральна насычаныя і пункцірна-імітаваныя), інтэнсіўнасьць выяўленьня, месца найбольшай канцэнтрацыі дамінантнага колеру (галава, сэрца, рукі, ногі, іншыя часткі цела), уяўная «тэмпэратура выпраменьваньня» і да т. п. Усё комплексна-умоўнае. Пэўныя колеры адпавядаюць тэмпэрамэнту, ступені гарманічнасьці моўнага выяўленьня, што пэўным чынам люструе стан душы, закамплексаванасьць/гарманічнасьць, магчымасьці быць шчасьлівым у слове.
У асобе з імітаванай моваю я бачу толькі цёмна-карычневыя пункціры на сьветла-саламяным полі, што йдуць ад вяршыні фігуры (там, дзе галава) да рук і ног. Уся чырвань — у нагах і руках. Выконваюцца проста камунікатыўныя дзеяньні. Зялёны, блакітны — амаль адсутнічаюць. Там, дзе лякалізуюцца сэрца, грудзі, «душа» — пераважна жоўта. Колеравае «тэле» праяўляецца незалежна ад жанру.
Уяўляю сабе моўныя каляровыя «рэнтгенаўскія праекцыі» Вінцука Вячоркі: насычаная жыцьцядайная зелень з капілярамі жывой кінавары разьлітая гарманічна ў контурах усяго сылюэту.
Чуйна распавядаючы пра роднае слова і адчуваючы подых іншых моваў — жывых, мёртвых, суседніх, далёкіх — аўтар жыве ў адной моўнай сыстэме. І гэта вызначальна.
Сёньня наша мова набывае абрысы новага аблічча: паяднаньне здабыткаў апошняга літаратурнага стагодзьдзя з новым поглядам на ачышчэньне мовы ад нелінгвістычных нарасьняў. У гэтым фэномэн аўтара і падразгляднай кніжкі. Напісана радасна, кампэтэнтна і з гумарам. Шкада, што я яе ўжо прачытаў у інтэрнэце.
19 траўня ў менскай галерэі «Ў» адбудзецца прэзэнтацыя ўнікальнае кнігі — «Па-беларуску зь Вінцуком Вячоркам». Яе склалі выбраныя праграмы з аднайменнага цыклю, якія аўтар цягам апошніх двух гадоў рыхтаваў для Радыё Свабода.
Цяпер чытаюць
Памёр палітвязень Валянцін Штэрмер. «Ледзь хадзіў пасля інсульту — а яго кінулі ў ШІЗА»6
Каментары