«Балаў не хапіла нікуды, нават на платнае». Што кажуць бацькі абітурыентаў, якія не паступілі
Два тыдні таму мама абітурыенткі расказала, што яе дачка з 330 баламі не змагла паступіць у ВНУ. На матэрыял адгукнуліся і іншыя бацькі — яны таксама разлічвалі, што ў гэтым годзе іх дзеці атрымаюць запаветнае званне студэнта. Пры гэтым разглядалі і варыянты з платнай формай — здавалася, што па выніках мінулых гадоў усё павінна скласціся, аднак гэта далёка не так, піша Onliner.by.
Дзмітрый: «Калі сына не забяруць у армію, будзем спрабаваць у наступным годзе»
Сын Дзмітрыя планаваў сёлета паступаць на спецыяльнасць «Правазнаўства» ў любую з ВНУ. У суме абітурыент, як распавядае тата, набраў 272 балы (тры іспыты плюс атэстат).
— Разумеючы, што на бюджэтныя месцы [балаў] не хапае, думалі, што дакладна трапім на платнае: арыентаваліся на вынікі мінулага года. Якое ж было здзіўленне і расчараванне адначасова, што гэтых балаў не хапіла нікуды! Спачатку аналізавалі конкурс платнага навучання ў дзяржаўных ВНУ. Потым падалі дакументы ў МІТСА, дзе нас запэўнівалі, што з нашымі баламі мы дакладна пройдзем на адзін з напрамкаў правазнаўства.
У апошні дзень падачы, разумеючы, што і там ніяк, перавезлі дакументы ў МІКП (Міжнародны інстытут кіравання і прадпрымальніцтва — прыватная ВНУ ў Мінску), пра існаванне якога даведаліся за два дні да заканчэння набору. Але і туды з нашымі баламі не прайшлі.
Для паступлення ў ВНУ, тлумачыць суразмоўца, хлопцу не хапіла каля 4 балаў. На сямейнай нарадзе вырашылі, што варта знізіць чаканні і спрабаваць паступіць у каледж. Для гэтага, тлумачыць Дзмітрый, дастаткова толькі бала атэстата — у абітурыента ён 8,1.
— З гэтым балам мы не змаглі прайсці ні ў адзін з каледжаў не толькі ў Мінску, але і ў рэгіёнах. І гэта на платнае! Мы былі здзіўлены, што прахадныя балы на нашу спецыяльнасць пачыналіся з 8,7 і вышэй. Пры гэтым і на іншыя спецыяльнасці быў ад 8,4.
У каледжы падаюць дакументы з 9,5 і вышэй — цікава, як яны здавалі экзамен, што не прайшлі ў ВНУ, і адкуль такія высокія балы атэстата? Няўжо ў нас у гэтым годзе адны выдатнікі?
Прабіцца на платнае ў каледж у выніку таксама не атрымалася, падсумоўвае бацька.
— Вырашылі, што, калі сына не забяруць у армію, будзем спрабаваць паступаць у наступным годзе. Вось так.
Вячаслаў: «У апошнія гадзіны прынеслі больш за сотню заяў»
Ён распавёў, што яго сын не быў круглым выдатнікам у школе, але вучыўся нядрэнна. Сярэдні бал атэстата — 8,0. Да цэнтралізаванага тэсціравання хлопец рыхтаваўся цягам двух гадоў, на рэпетыцыйных набіраў да 80 балаў.
— Але на кантрольным тэсціраванні атрымаў менш балаў, чым мы разлічвалі: ці хваляваўся, ці варыянт папаўся складаны… У выніку атрымалася набраць 250 балаў.
Першапачаткова планавалі паступіць у БДТУ на спецыяльнасць «Інфармацыйныя сістэмы і тэхналогіі», на бюджэт мы не разлічвалі. А вось на платнае з такім вынікам у 2024 годзе на гэтую спецыяльнасць можна было паступіць у некалькі вышэйшых навучальных устаноў. Як толькі мы пачалі сачыць за прахаднымі баламі, стала зразумела: нічога не атрымаецца. Калі ў мінулым годзе з такімі баламі сын мог паступіць прынамсі ў пяць ВНУ, то сёлета шанцы раставалі на вачах.
За дзень да заканчэння тэрміну падачы дакументаў у абітурыента заставаўся толькі адзін варыянт для паступлення — МІТСА. Вырашылі перанесці дакументы ў гэтую ВНУ.
— Але ў апошнія гадзіны і туды прынеслі больш за сотню новых заяў, і гэта толькі на адну спецыяльнасць у адзін ВНУ. У мінулым годзе туды можна было паступіць з 226 баламі і нават менш.
Бацька ў фарбах апісвае тое, што адбывалася ў апошні дзень: вакол былі плачучыя абітурыенты і засмучаныя бацькі. Стаць студэнтам у гэтым годзе ў сына Дзмітрыя не атрымалася.
— Спачатку сын не паказваў, што засмучаны, але праз палову дня ў яго здарылася істэрыка, гадзіну не маглі супакоіць. Ён таксама не чакаў, што так здарыцца, глядзеў прахадныя балы мінулага года, да апошняга спадзяваўся, што паступіць. Цяпер у планах яшчэ год на падрыхтоўку. Абяцае, што будзе займацца руплівей.
У наступным годзе будзем спрабаваць яшчэ раз.
Наталля: «Падрыхтаваліся чакаць да 1 кастрычніка»
Сын Наталлі ў гэтым годзе спрабаваў паступіць у БДУІР. У запасе ў хлопца было 314 балаў.
— І мы не прайшлі, напісаўшы пры гэтым [заяву] на чатыры спецыяльнасці. На першую не хапіла 2 балаў.
Пры гэтым надзея, па словах Наталлі, яшчэ цепліцца: калі хтосьці са студэнтаў перадумае і забярэ дакументы, а іншых жадаючых з больш высокімі баламі не знойдзецца, то ўсё можа атрымацца. Чакаць, па словах суразмоўцы, трэба было аж да 1 кастрычніка.
За ўдзень да публікацыі матэрыялу Наталля расказала, што ўсё атрымалася нечаканым чынам: хлопца ўсё ж залічылі ва ўніверсітэт, прычым менавіта на тую спецыяльнасць, куды ён хацеў трапіць спачатку.
А як яшчэ бывае?
Некалькі гісторыяў таксама скончыліся пазітыўна, хоць перажыць хваляванне давялося. Іна расказала, што яе сын марыць стаць урачом. Сям’я жыве ў Мінскім раёне, таму асноўным варыянтам паступлення быў БДМУ.
— Мы набралі 360 балаў. Спачатку падалі дакументы ў БДМУ на платнае, але, убачыўшы, наколькі скарацілі месцы на бюджэт і на платнае, паехалі ў Віцебск. Там аказаліся перадапошнімі на бясплатнае. Так, мы паступілі адразу на выбраную спецыяльнасць, але перараблялі дакументы з універсітэта ў універсітэт.
Дачка Наталлі нацэлілася стаць студэнткай МГЛУ (цяпер Беларускі дзяржаўны ўніверсітэт замежных моў), у суме ў дзяўчыны было 375 балаў. Спачатку, распавядае мама, планавалася паступіць на «Лінгвістычнае забеспячэнне міжкультурнай камунікацыі». Па словах суразмоўніцы, прахадны бал туды за апошнія некалькі гадоў не перавышаў 365.
— Мы глядзелі табліцу падачы дакументаў і бачылі, што з 375 баламі мы не праходзім. Магчыма, калі б набор не скарацілі, усё магло б атрымацца. У выніку паступілі на бюджэт на факультэт англійскай мовы.
Крыўдна, што туды можна было прайсці і з балам 325 і асабліва не старацца на працягу года, па крайняй меры нам. Дачка была вельмі засмучаная. У нас было два варыянты: МДЛУ ці эканамічны ўніверсітэт на той жа факультэт. Але набор у эканамічны быў напалову скарочаны, і таксама істотна вырас бал.
Яшчэ адна дзяўчына набрала 315 балаў. Арыентуючыся на даныя мінулага года, распавяла Марына, такіх вынікаў цалкам павінна было хапіць на платнае (на якую менавіта спецыяльнасць, чытачка не ўдакладніла).
— Але пры апошнім абнаўленні вынікаў мы ўбачылі: прахадны бал роўны 315. Пакінуць дакументы — гэта была вар’яцкая рызыка! У выніку пры наборы ў 75 чалавек мы апынуліся 76‑мі… Калі даведаліся, што не паступілі, дачка сказала, што пойдзе на падрыхтоўчыя і ў наступным годзе будзе паступаць туды ж.
Мы наплакаліся, а наступны дзень я паехала ва ўніверсітэт забіраць дакументы. Нам параілі не спяшацца, сказалі, што абітурыенты страхуюцца і падаюцца ў тым ліку ў замежныя ВНУ. І калі там пытанне вырашаецца станоўча, падаўшыя забіраюць дакументы — так і атрымалася. Нам патэлефанавалі і прапанавалі напісаць заяву на залічэнне.
Што кажуць лічбы?
Усяго 11‑ы клас у гэтым годзе скончылі прыкладна 56,6 тыс. школьнікаў. Гэта больш, чым у 2024‑м, прыкладна на 1,1 тыс. Пры гэтым, як распавялі ў Мінадукацыі, набор у ВНУ крыху скараціўся: 48,3 тыс. супраць 50,6 тыс. у мінулым годзе. Гэта першы фактар, які мог паўплываць на сітуацыю з прахаднымі баламі гэтага года.
Колькасць бюджэтных месцаў пры гэтым менш не стала: у гэтым годзе іх было на 400 больш, чым у 2024‑м (31,8 тыс. абітурыентаў). Так, на бюджэт планавалі прыняць 3,9 тыс. будучых педагогаў, 3,4 тыс. медыкаў, 2,8 тыс. аграрыяў, больш за 7,5 тыс. інжынераў.
Варта разумець, што некаторыя абітурыенты паступалі на бюджэт без здачы экзаменаў. Размова, напрыклад, пра медалістаў (могуць паступаць у мінскія ВНУ на найбольш запатрабаваныя эканамічна спецыяльнасці або ў большасць рэгіянальных ВНУ), алімпіяднікаў, выпускнікоў Дзяржаўнага тэхнапарка і пяці ўніверсітэцкіх ліцэяў (але толькі ў «свае» ўніверсітэты), а таксама пра тых, хто закончыў каледж з чырвоным дыпломам (але ёсць спецыяльнасці‑выключэнні). У гэтым годзе ў ВНУ прынялі 6,8 тыс. такіх дзяцей, гэта каля 14 % ад усяго набору.
Таксама ў гэтым годзе на бюджэт залічаны 6 тыс. абітурыентаў‑мэтавікоў. У мінулым годзе ішла гаворка пра прыкладна 4,5 тыс., у 2023‑м — на тысячу чалавек менш. Дарэчы, у 2024‑м лідарам па колькасці зарахаваных мэтавікоў быў БДМУ — 675 абітурыентаў, у гэтым годзе медыкаў‑мэтавікоў стала яшчэ больш — 804.
Цяпер пра платныя месцы, якіх у гэтым годзе стала менш. Па плане прыёму ў гэтым годзе ВНУ былі гатовыя прыняць 16,4 тыс. студэнтаў‑платнікаў. «З улікам найбольш запатрабаваных эканомікай спецыяльнасцей, а таксама прывядзення ў адпаведнасць структуры набору ў універсітэты з перспектыўнай патрэбай заказчыкаў кадраў зменшаны заяўкі ВНУ на платную форму навучання», — адзначалі вясной у Мінадукацыі. У мінулым годзе платных месцаў было больш — 19,2 тыс., яшчэ годам раней — 23,8 тыс.
На нядаўняй прэс‑канферэнцыі спецыялісты з Мінадукацыі пацвердзілі: у гэтым годзе па большасці спецыяльнасцяў прахадныя балы выраслі.
— Конкурсная сітуацыя і прахадныя балы фармуюцца на аснове таго колькасці і якаснага складу абітурыентаў, якія выбіраюць тую ці іншую спецыяльнасць. Сапраўды, у гэтым годзе мы адзначаем рост прахадных балаў не толькі па канкрэтнай, але і па большасці спецыяльнасцяў як на бюджэт, так і на платнае. Гэта кажа пра тое, што дзеці, якія планавалі паступаць у гэтым годзе, прыклалі больш намаганняў, лепш здалі ЦЭ і ЦТ.
Рэпетытар: «Да падрыхтоўкі трэба падыходзіць крыху сур’ёзней»
Аб асаблівасцях падрыхтоўкі, прахадных балах і прагнозах на наступную кампанію журналісты пагаварылі з рэпетытарам Дзмітрыем Каўзуном. Кожны год ён рыхтуе да паступлення тых, хто нацэлены здаваць хімію і плануе паступіць, напрыклад, у медуніверсітэт, дзе штогод адзначаюцца высокія прахадныя балы.
Так, традыцыйны рэкардсмен прыёмнай кампаніі ў краіне — стаматалогія, куды ў гэтым годзе прымаюць на бюджэт з 392 балаў (у мінулым — 395). Паступілі, але ёсць тыя, ў каго чаканыя і рэальныя вынікі разышліся — яны вырашылі паступіць па мэтавым. Хтосьці адразу папярэдзіў, што паступае на такіх умовах, але ўсё роўна хацеў бы падрыхтавацца, бо хімія спатрэбіцца і ва ўніверсітэце.
Дарэчы, у гэтым годзе Дзмітрый прыняў удзел у нашым эксперыменце і здаў ЦТ. Спойлер: зноў набраў 100 балаў.
— Я разлічваў, што сярод маіх вучняў чалавек шэсць атрымаюць максімальны бал, але ў выніку «сотка» толькі ў аднаго. Астатнія дзесьці дапусцілі «касякі», але хутчэй ад стрэсу і хвалявання. Упэўнены, што калі зараз задаць ім тыя ж заданні, што былі на экзамене, то на 8 з 10 пытанняў, аналагічных тэставым, яны адказваюць правільна.
— Некаторыя бацькі кажуць, што тэсты становяцца складаней, іншыя — што прасцей. Як вам здаецца?
— Праграма па хіміі не мяняецца прыкладна з 2021 года. Калі паглядзець на тэсты, якія я здаваў у 2007‑м, і даць, напрыклад, маёй вучаніцы з сотняй балаў, то так, яна зробіць іх добра. Але гэта з-за глыбокіх ведаў. Аднак многія, хто мае высокія балы ў гэтым годзе, у тэсце 2007 года могуць набраць каля 70 балаў, і гэта будзе добра.
Так што калі параўноўваць з самымі «старымі» часамі, то праграма змянілася: дзесьці яе крыху спрасцілі, зрабілі больш лаканічнай. Але калі ўзяць апошнія некалькі гадоў, то ўзровень заданняў прыкладна аднолькавы. І яны не капелькі не выходзяць за межы школьнай праграмы.
— Атрымліваецца, што школьнікі, якія зараз рыхтуюцца да ЦТ і ЦЭ, могуць арыентавацца на плюс‑мінус той жа ўзровень складанасці?
— Прыкладна так. Вядома, ёсць суб’ектыўныя фактары: адну тэму можна вывучыць лепш за іншую, плюс хваляванне ці нейкія прабелы. Таму, калі глядзець на заданні аднаго экзамену, можа здацца, што там усё прасцей, а ў іншым — складаней. Калі здаюць дзеці з прыкладна аднолькавым узроўнем ведаў, але адзін усё выканаў, а другі адцягнуўся, нешта не так паглядзеў, то ў выніку апошні страціць некалькі балаў. Атрымліваецца, што з тэндэнцыяй да гіганцкіх вынікаў канкурэнцыя ўжо не толькі па ведах, але яшчэ і па ўвазе.
Плюс зараз менш заданняў павышанай складанасці. Таму той, хто разумее, як вырашыць больш складаныя задачы, і той, хто навучыўся адпрацоўваць базу, вырашаючы тэсты мінулых гадоў, здадуць экзамен прыкладна аднолькава. Пры тым 100 балаў па хіміі — гэта ўсё ж паказчык глыбокіх ведаў і ўмення іх прымяніць.
Хацелася б, каб узровень заданняў пашырылі і вярнулі больш складаныя. Тады розніца ў падрыхтоўцы была б прыкметней і мацнейшыя абітурыенты змаглі б мець перавагу.
— Адсочвалі сітуацыю з прахаднымі баламі ў гэтым годзе?
— У першую чаргу гляджу на медыцынскія спецыяльнасці. На той жа лячэбны факультэт БДМУ ў гэтым годзе прахадны — 386 балаў, у мінулым годзе быў 376, да гэтага — 381. Але параўноўваць гэтыя «голыя» лічбы не зусім карэктна.
Напрыклад, у гэтым годзе на бюджэт было 80 месцаў, а ў мінулым — 100. Атрымліваецца, чым больш людзей праходзіць, тым менш можа быць прахадны. Змяншаецца колькасць і платных месцаў, і бюджэтных. Таму ўсё заканамерна, дзецям трэба крыху сур’ёзней падыйсці да падрыхтоўкі і пачаць рыхтавацца раней. Ужо зараз ёсць дзясяцікласнікі, якія, бачыўшы касмічныя прахадныя гэтага года, пачынаюць займацца за два гады да паступлення.
— Вашы прагнозы на кампанію наступнага года?
— Пакуль што ад года да года мы бачым змяншэнне колькасці платных месцаў. Іншае пытанне, што аднойчы мы трапім у столь, — разважае рэпетытар.
— Наогул, тым, хто прыходзіць да мяне на падрыхтоўку, я заўсёды кажу: можна паглядзець вынікі мінулых гадоў. Але як усё складзецца ў канкрэтным годзе, залежыць ад многіх фактараў. Дзецям я раю ў першую чаргу вызначыцца з мэтай: напрыклад, «Я бачу сябе на гэтай працы» — значыць, трэба здаць гэтыя і тыя прадметы. І ставіць перад сабой самую высокую планку.
Зараз у мяне ёсць некалькі чалавек, хто займаўся з іншымі рэпетытарамі, спрабаваў паступіць, недабраў балы, мог прайсці на іншыя спецыяльнасці той жа БДМУ, але вырашыў падрыхтавацца і паспрабаваць паступіць у наступним годзе. Вядома, вельмі абідна за тых, хто прыкладае намаганні, але не дасягае выніку. Такім дзецям — толькі падтрымка.
Каментары