Chto taki Alaksandr Dziukaŭ i čamu jon uziaŭsia za Kalinoŭskaha

46-hadovy Alaksandr Dziukaŭ — historyk z šyrokaj śfieraj intaresaŭ: ad teraktu na Dubroŭcy, pastavak Rasijaj zbroi ŭ Łacinskuju Amieryku i «masavych parušeńniaŭ pravoŭ čałavieka» va Ukrainie da Chałakostu. Jon paŭsiul u susiedziaŭ bačyć «rusafobskija mify», na zmahańni ź jakimi i pabudavaŭ svaju karjeru.

Dziukaŭ — praŭnuk viadomaha savieckaha dyviersanta i piśmieńnika Ilji Starynava, adnaho z hałoŭnych arhanizataraŭ partyzanskaha ruchu ŭ SSSR.

Pa šlachu svajho prodka Alaksandr i pajšoŭ. Adno što tolki kali pradzied pravodziŭ dyviersii pa fizičnym vyniščeńni vorahaŭ savieckaj ułady, to praŭnuk arhanizuje intelektualnyja dyviersii suprać praciŭnikaŭ ułady rasijskaj.

U 2004 hodzie jon skončyŭ Historyka-archiŭny instytut RDHU, dzie pisaŭ dypłomnuju pracu «Stanaŭleńnie i raźvićcio sistemy kiravańnia savieckim partyzanskim rucham, 1941-1943 hadoŭ».

Paśla hetaha ŭładkavaŭsia vypuskajučym redaktaram u časopis «Vojenno-tiechničieskoje sotrudničiestvo», a

ŭžo ŭ 2008 hodzie niadaŭni student zasnavaŭ ułasny fond «Istoričieskaja pamiať», jaki z taho času adkryta stavić za metu napisańnie rabot pa «abjektyŭnaj historyi» z pazicyj intaresaŭ Rasii — heta značyć pošuk «rusafobii» ŭ susiednich krainach i baraćbu ź joj.

Spačatku Alaksandr Dziukaŭ zrabiŭ imia na hučnych kamientarach pra toje, jak u krainach Bałtyi daśledujuć stalinskija represii, što, maŭlaŭ, nie było nijakaj savieckaj akupacyi Litvy, Łatvii i Estonii. Taksama jon viadomy supracoŭnictvam z telekanałam Russia Today i sajtam Regnum.

Prytym kamientary jahonyja palitkarektnaściu nie vyłučalisia. Tak, u 2008 hodzie adnosna adnaho ź filmaŭ pra represii ŭ Łatvii, jon napisaŭ u svaim ŽŽ: «Ja čałaviek spakojny, ale paśla prahladu 2/3 filma ŭ mianie było adno žadańnie: asabista zabić režysiora i spalić nachier łatyšskuju ambasadu».

Pačynajučy z kanca nulavych hadoŭ u jaho adna za adnoj pajšli knihi, prytym tematyka ich mianiałasia. Spačatku jany byli pryśviečanyja pierš za ŭsio padziejam Druhoj suśvietnaj vajny. Pieršaja jahonaja kniha, vydadzienaja ŭ 2007 hodzie, była ahulnaha charaktaru i nazyvałasia «Za što zmahalisia savieckija ludzi», a ŭ niekalkich nastupnych jon rabiŭ upor na toje, što ŭ toj čas adbyvałasia ŭ krainach Bałtyi.

Nazvy hetych knih havorać sami za siabie: «Mif pra hienacyd. Represii savieckich uładaŭ u Estonii (1940—1953)» (2007); «Miłaść da ŭpałych: Savieckija represii suprać nacysckich pamahatych u Prybałtycy» (2009); «Pratektarat «Litva». Tajemnaje supracoŭnictva z nacystami i nierealizavany scenaryj straty litoŭskaj niezaležnaści» (2012). Pamiž hetymi tvorami ŭ 2008 hodzie była i kniha «Druhasny vorah. AUN, UPA i vyrašeńnie «jaŭrejskaha pytańnia».

U 2009 hodzie, Dziukaŭ, praŭda, adchiliŭsia ad temy Druhoj suśvietnaj vajny i napisaŭ knihu pra trahiedyju na Dubroŭcy ŭ Maskvie, jakaja zdaryłasia ŭ 2002 hodzie padčas pastanoŭki miuzikła «Nord-Ost». U knizie była pradstaŭlenaja aficyjnaja viersija terarystyčnaha aktu i źniščeńnia terarystaŭ, «varožaja luboj kanśpirałohii». 

U tym ža 2009 hodzie Dziukaŭ vydaŭ knihu «Pakt Mołatava-Rybientropa ŭ pytańniach i adkazach». U joj «kramloŭski historyk» (jak z taho času stali nazyvać Dziukava) namahaŭsia «dać maksimalna łapidarnyja adkazy», kab pierakanać, što ŭ hetym pakcie nie było ničoha nadzvyčajnaha i jon układaŭsia ŭ miežy tahačasnaha mižnarodnaha prava.

Pry hetym varta adznačyć, što Dziukaŭ adkidaje revizijanisckija teoryi pra toje, što rasstreł savieckimi čekistami vajskoŭcaŭ polskaj armii ŭ Katyni pad Smalenskam byŭ, maŭlaŭ, sfabrykavany nacystami, adnak sam rasstreł apraŭdvaje. Maŭlaŭ, Stalin takim čynam namahaŭsia «nie paŭtaryć historyi čechasłavackaha korpusa», jaki ŭźniaŭ bunt suprać Savieckaj Rasii ŭ hady hramadzianskaj vajny.

U 2017 hodzie Alaksandr Dziukaŭ bolš aktyŭna zacikaviŭsia Biełaruśsiu ŭ suviazi z mahčymaściu źjaŭleńnia ŭ našaj krainie dziaržaŭnaha pomnika ŭ Kurapatach, nie suprać čaho, u što ŭžo navat nie vierycca, tady byŭ i Alaksandr Łukašenka. Dziukaŭ i jaho fond, źviarnuŭšysia da novaj dla siabie prablematyki, adrazu ž dapamahli «naličyć» «usiaho» 7-8 tysiač represavanych u Kurapatach.

U svajoj spravazdačy 2018 hoda supracoŭniki fondu Dziukava akurat i stavili sabie ŭ zasłuhu toje, što, maŭlaŭ, pieraškodzili čarhovaj «rusafobskaj» akcyi na terytoryi Biełarusi, a taksama adkryta kazali pra nieabchodnaść dyskredytacyi va Ukrainie OUN-UPA dy Haładamoru, «lasnych bratoŭ» u krainach Bałtyi.

Paśla hetaha fond Dziukava bolš aktyŭna zaniaŭsia Biełaruśsiu, pačaŭšy vydavać časopis «Biełorusskij istoričieskij obzor» i padrychtavaŭšy zbornik dakumientaŭ «NKVD v Zapadnoj Biełarusi. Sientiabŕ-diekabŕ 1939 hoda», pry vydańni jakoha byli padabranyja «patrebnyja» dakumienty, a z šerahu inšych vyklučanyja cełyja kavałki, jakija mahli b «dyskredytavać» SSSR.

A paśla masavych pratestaŭ u Biełarusi ŭ 2020 hodzie Alaksandr Dziukaŭ źviarnuŭ uvahu na «antypolskuju» dziejnaść i mocna skancentravaŭsia na «polskim paŭstańni» (1863—1864 hadoŭ) i asobie Kastusia Kalinoŭskaha — temaj jamu, jak śpiecyjalistu pa XX stahodździ, čužoj.

U 2022 hodzie Dziukaŭ ad Instytuta rasijskaj historyi Rasijskaj akademii navuk atrymaŭ finansavańnie na «fundamientalnyja daśledavańni» i sieryju publikacyj «Sialanskaje pytańnie ŭ ideałohii i praktycy Polskaha paŭstańnia 1863-1864 hadoŭ na terytoryi Paŭnočna-Zachodniaha kraja Rasijskaj impieryi», jakuju ŭ 2024 hodzie praciahnuŭ i płanuje praciahvać da 2026 hoda. Adnak niepasredna pa sialanskim pytańni nijakich publikacyj pakul niama.

U toj ža čas Dziukaŭ vydaŭ užo cełuju sieryju knih pad ahulnaj nazvaj «Nieviadomy Kalinoŭski». Spačatku Dziukaŭ staviŭ na mecie pryviazać vobraz Kalinoŭskaha da «paŭstanckaha teroru», prypisaŭšy jamu vyniasieńnie śmiarotnych prysudaŭ nie tolki «na biełaruskich ziemlach» (čamuści ŭ 1862-1864 hadach, choć paŭstańnie pačałosia ŭ 1863-m), ale navat i ŭ Carstvie Polskim.

Adnak takaja hipierbalizacyja «teraryzmu» Kalinoŭskaha rasijskim impierskim historykam va ŭmovach palityčnaha kryzisu ŭ Biełarusi mahła być pračytana i jak zaklik da dziejańnia zusim nie tymi, kamu kniha była adrasavanaja. Tamu Dziukaŭ pieraklučyŭsia na inšy ŭzrovień i zaniaŭsia vybudoŭvańniem vobrazu anty-Kalinoŭskaha.

Alaksandr Dziukaŭ razumieje siłu vobraza Kalinoŭskaha dla biełaruskaj historyi, ale zamiest umacavańnia jaje sacyjalistyčnaha źmiestu, jak heta było ŭ savieckija časy, abraŭ šlach pieratvareńnia hetaha dziejača ŭ rusafoba. Adsiul i zhadki ŭ jahonych pracach «niekatorych biełaruskich levych», jakich Dziukaŭ stavić u adzin šerah z prahramaj Kalinoŭskaha dla studentaŭ u Polščy, hurtom «Dzieciuki», «Forumam Kalinoŭskaha» ŭ Litvie i Pałkom Kalinoŭskaha va Ukrainie.

Sam Alaksandr Dziukaŭ u svaim telehram-kanale acaniŭ košt prajektu anty-Kalinoŭskaha ŭ 1 miljon rasijskich rubloŭ (kala 35,5 tysiačy biełaruskich), i heta bieź jahonaj ułasnaj pracy.

Prytym jon adznačyŭ, što heta «podarok bratskoj Biełoruśsii, moj vkład v boŕbu s rusofobskimi mifami». Takuju sumu Dziukaŭ paznačyŭ u prośbie ab finansavaj dapamozie, kab apłacić pasłuhi pierakładčyka z polskaj movy, jakomu zastaŭsia pavinien 150 tysiač rasijskich rubloŭ. Mahčyma, z-za taho, što pry padrychtoŭcy daśledavańniaŭ, jakija jamu finansavała rasijskaja dziaržava, jon zabyŭsia ŭpisać pasłuhi pierakładčyka ŭ kaštarys.

U apošni čas Alaksandra Dziukava krytykujuć unutry Rasii za jaho abialeńnie lubimaha fiłosafa Uładzimira Pucina Iljina, jaki supracoŭničaŭ z nacystami, a taksama za krytyku Alaksandra Hiercena i Uładzimira Lenina, jakija ŭ Dziukava stali «rusafobami». Nakolki daloka ŭ svaim pošuku «rusafobii» Dziukaŭ zojdzie ŭ vyniku — pakaža čas.

• 1
• 1
• 4
• 4
• 1
• 0
• 6
• 0