Navukoŭcy vyśvietlili, jakija pradukty ŭ racyjonie žančyn siarednich hadoŭ pavyšajuć šancy na zdarovaje stareńnie
Ci zaležyć jakaść žyćcia ŭ starejšym uzroście ad taho, što my jamo ŭ 40—50 hadoŭ? Amierykanskija daśledčyki dali na heta dakładny adkaz: tak. I nie tolki što, ale i jak mienavita my charčujemsia, moža vyznačać, ci zmožam my dažyć da 70—90 hadoŭ biez dyjabietu, raka i straty pamiaci.
Novaje daśledavańnie, apublikavanaje ŭ aŭtarytetnym miedycynskim časopisie JAMA Network Open, pakazała: jakaść vuhlavodaŭ u štodzionnym racyjonie adyhryvaje vyrašalnuju rolu ŭ tym, jak my starejem.
Śpiecyjalisty z Univiersiteta Taftsa i Harvardskaj škoły hramadskaha zdaroŭja praanalizavali danyja bolš jak 47 tysiač udzielnic šmathadovaha daśledavańnia zdaroŭja miedsiaścior (Nurses' Health Study), što pravodziłasia z 1984 pa 2016 hod. Žančyny kožnyja dva hady zapaŭniali padrabiaznyja ankiety ab charčavańni i stanie zdaroŭja. Asnoŭnaj bazaj dla analizu stali danyja 1984 i 1986 hadoŭ — kali ŭdzielnicy byli ŭ siarednich hadach. Na momant zaviaršeńnia daśledavańnia im było ad 70 da 93 hadoŭ.
Navukoŭcy imknulisia zrazumieć, jak jakaść i kolkaść vuhlavodaŭ u štodzionnym racyjonie ŭpłyvajuć na «zdarovaje stareńnie», madel jakoha ŭklučaje: adsutnaść 11 ciažkich chvarob (siarod ich — rak, cukrovy dyjabiet, insult, asteaparoz, artryt), dobruju fizičnuju formu, jasnaść rozumu i stabilny psichałahičny stan.
Hetamu aznačeńniu adpaviadała tolki 8% udzielnic (3706 čałaviek). Ale ich abjadnoŭvała adna reč: peŭny typ ježy.
Vyjaviłasia, što žančyny, jakija ŭ 40—50 hadoŭ atrymlivali bolšuju častku vuhlavodaŭ z sadaviny, harodniny, babovych i celnaha zbožža, mieli na 6—37% vyšejšyja šancy stareć bieź ciažkich chvarob. Navat pavieličeńnie na 10% kałoryj z takich praduktaŭ rabiła prykmietnuju roźnicu.
Čamu nie ŭsio adnolkava karysnaje?
Usie my čujem pra «vuhlavody» — ale roŭna jak i jość tłuščy karysnyja i škodnyja, vuhlavody taksama byvajuć roznyja.
Vuhlavody vysokaj jakaści — heta tyja, što nie padviarhajucca mocnaj apracoŭcy i zachoŭvajuć karysnyja rečyvy: folijevuju kisłatu, vitaminy, minierały i, što vielmi važna, klatčatku. Jany nie vyklikajuć rezkich skačkoŭ cukru ŭ kryvi i, kali my ich jamo, doŭha zachoŭvajecca pačućcie sytaści. Imi bahatyja babovyja (haroch, fasola, nut), aŭsianka, hrečka i karyčnievy rys, jabłyki, brokali, morkva, harodnina i sadavina ŭ naturalnym vyhladzie.
Rafinavanyja vuhlavody ŭtrymlivajuć pradukty, jakija mocna pierapracavanyja, źmiaščajuć šmat cukru, amal nie majuć klatčatki, a časta i lišnija kałoryi. Ich krynicy — heta bieły chleb, čypsy, sałodkija haziroŭki, piečyva i fastfud.
Žančyny, jakija ŭžyvali šmat takoj ježy, mieli na 13% mienšyja šancy na zdarovaje stareńnie.
Daśledavańnie taksama pakazała, što zamiena rafinavanych vuhlavodaŭ, tłuščaŭ abo žyviolnaha białku na vuhlavody vysokaj jakaści była źviazana z 7—16% pavieličeńniem šancaŭ na zdarovaje stareńnie.
Aŭtary padkreślivajuć, što nieabchodnyja dalejšyja daśledavańni dla dakładnaha vyznačeńnia pryčynna-vynikovaj suviazi pamiž jakaściu vuhlavodaŭ, spažyvańniem klatčatki i zdarovym stareńniem. Taksama patrebna pravierka hetych vysnoŭ u bolš raznastajnych hrupach nasielnictva, u tym liku siarod mužčyn i ŭ roznych etničnych supolnaściach.
Ciapier čytajuć
«Ludzi, budźcie pilnyja! U takoj situacyi moža apynucca kožny žychar ES!» Hramadzianin Litvy, asudžany ŭ Biełarusi da 13 hadoŭ za «špijanaž», pieradaŭ list z kałonii12
«Ludzi, budźcie pilnyja! U takoj situacyi moža apynucca kožny žychar ES!» Hramadzianin Litvy, asudžany ŭ Biełarusi da 13 hadoŭ za «špijanaž», pieradaŭ list z kałonii
«Niezaležnaść nie padaje ź nieba i nie dajecca nazaŭsiody. Jaje treba abaraniać». Cichanoŭskaja vystupiła z zajavaj da 35-hodździa pryniaćcia Dekłaracyi ab suvierenitecie3939
Kamientary