«Žaleznaja zasłona vakoł našaj krainy». Biełarusam usio ciažej atrymać polskija vizy
Zapisu na padaču dakumientaŭ na polskuju vizu ŭ Miensku ciapier davodzicca čakać čatyry miesiacy i daŭžej. I heta navat praz «pamahataraŭ» i za niemałyja hrošy. Polšča abiacała zmahacca z pasiarednikami i botami, jakija branirujuć miescy na sajcie vizavaha centru, uvodziła dadatkovyja patrabavańni kštałtu videavieryfikacyi, adnak stanovicca tolki horš.
«Biełsat» pahutaryŭ ź biełarusami, jakich čakańnie daviało ŭžo amal da adčaju, dy pahladzieli, što pišuć u «vizavych» čatach.
Supracoŭnik ustalavaŭ bot na telefon i skazaŭ čakać
Alena (imia źmienienaje ź mierkavańniaŭ biaśpieki) užo dva hady jeździć na pracu ŭ Polšču. Dazvoł na žycharstva žančyna nie rabiła, bo praz asabistyja abstaviny nie moža nadoŭha zastavacca ŭ Polščy — joj treba jeździć u Biełaruś, a ŭ čakańni karty pobytu možna stać nievyjaznoj na davoli praciahły čas. Tamu biełaruska prosta afarmlała pracoŭnyja vizy i pa ich vyjazdžała na pracu. Niahledziačy na peŭnyja składanaści, usio atrymlivałasia. Da hetaha hoda.
Na pačatku viasny, za niekalki dzion da skančeńnia vizy, Alena viarnułasia damoŭ. Pry sabie žančyna mieła zaprašeńnie na pracu ad polskaj firmy. Pasprabavaŭšy samastojna zarehistravacca na padaču dakumientaŭ praź vizavy centr VFS Global — aficyjny partnior polskaj ambasady ŭ Biełarusi, i zrazumieŭšy, što heta bieznadziejna, na pačatku krasavika žančyna pajšła da «pamahataraŭ». Zapłaciła pieršy ŭniosak — 300 rubloŭ (jašče 300 treba zapłacić, kali zapišuć).
Dapamoha z afarmleńniem dakumientaŭ i zapisam na padaču na polskuju pracoŭnuju vizu kaštuje ad 600 da 1000 rubloŭ u zaležnaści ad rehijonu. Potym jašče treba zapłacić servisny zbor u pamiery 18 jeŭra i konsulski — 60 jeŭra.
Supracoŭnik firmy ŭstalavaŭ na telefon Aleny admysłovy bot i skazaŭ čakać — na jaho pavinny prychodzić spasyłki na vieryfikacyju ŭ dni tak zvanaj «razdačy» miescaŭ na vizy — kali słoty źjaŭlajucca na sajcie vizavaha centru.
Infarmacyju pra «razdačy» dasyłaje «pamahatar» u admysłovy čat, a taksama za datami možna sačyć na sajcie Vizavaha centru. Nastupnaja, naprykład, budzie dla Hrodzienskaj konsulskaj akruhi (padača ŭ vizavych centrach u Hrodnie i Lidzie) u piatnicu, 13 červienia ŭ 11:00.
«Navat paśpiachova projdzienaja vieryfikacyja — nie harantyja taho, što ciabie zapišuć»
U dzień «razdačy» treba być uvieś čas na suviazi, litaralnaja nie vypuskać telefon z ruk, kaža Alena. Akramia taho, treba «siadzieć» na mabilnym internecie, bo praz «chatni» ad Biełtelekama bot nie pracuje. Taksama praz «chatni» internet biez VPN Alena nie moža i adkryć sajt vizavaha centru.
Za dva miesiacy było niekalki «razdačaŭ» (ich zvyčajna byvaje 2 — 3 na miesiac). Spasyłka na videavieryfikacyju pryjšła Alenie tolki adzin raz.
Raniej, jašče na pačatku 2024 hoda, zapis na vizu vyhladaŭ inakš.
«Treba było rehistravacca praź MSI — mižbankaŭskuju sistemu identyfikacyi. Nijakich sełfi nie treba było rabić. U peŭnyja dni prychodzili kody, jakija treba było dasyłać «pamahataru». Nie abaviazkova było być na mabilnym internecie. Mianie tady zapisali davoli chutka. Ahułam, było praściej. Ja razumieła, za što ja zapłaciła hrošy — za toje, kab nie ŭnikać va ŭsie hetyja detali i nie hublać na heta čas, kab mianie zapisali biez majho ŭdziełu. Ciapier — nie razumieju. Ja zapłaciła, ale nijakich harantyjaŭ niama, i ja ŭvieś čas «na stromie», — kaža biełaruska.
Videavieryfikacyju dla zapisu na padaču dakumientaŭ na vizu Polšča ŭviała ŭ krasaviku 2024 hoda — kab źnizić nahruzku na sajt vizavaha centru i abaranić jaho ad rehistracyi praz botaŭ. Vidavočna, štości pajšło nie tak. Jak vynikaje z apoviedaŭ biełarusaŭ, zapisacca stała składaniej.
«Kali tabie prychodzić spasyłka na videavieryfikacyju, treba prajści pa joj. Pry hetym treba, kab abaviazkova pracavała kamiera. Spačatku tam ustaŭlaješ u akienca pašpart, a potym robiš sełfi, — kaža Alena. — Ja prajšła, bot nie vydaŭ nijakich pamyłak. Adnak mianie ŭsio roŭna nie zapisali. U firmie kažuć, što navat paśpiachova projdzienaja vieryfikacyja — ni razu nie harantyja taho, što ciabie zapišuć. Niekatoryja prachodziać hetuju vieryfikacyju pa 15 — 20 razoŭ, pierš čym ich zapišuć. Ale da hetaha etapu jašče spasyłku treba dačakacca».
«Heta ŭsio maksimalna nienarmalna»
Za adnu «razdaču» firma, u jakuju źviarnułasia Alena, zapisvaje ŭ siarednim 2 — 3 čałavieki. Apošni raz prajšli piaciora. Byvaje, što ŭvohule nikoha nie atrymlivajecca zapisać. Alena baicca, što z takimi tempami čakać možna vielmi doŭha. Niejak pryśpiešyć zapis niemahčyma — usio nahadvaje sapraŭdnuju łatareju — pašancuje ci nie.
Alena pieražyvaje, što za toj čas, pakul jana čakaje zapis na vizu, pracadaŭca moža anulavać joj zaprašeńnie, bo žančyna nie zmahła źjavicca na pracy ŭ vyznačany čas, i kali zmoža — jana nie viedaje. Ci buduć jaje tam čakać — taksama nieviadoma.
Pavieł (imia taksama źmienienaje ź mierkavańniaŭ biaśpieki) čakaje zapisu na padaču dakumientaŭ na vizu praz «pamahataraŭ» ź lutaha. Za ŭvieś hety čas mužčyna atrymaŭ tolki adnu spasyłku na vieryfikacyju, adnak prajści jaje nie zmoh — bot vydaŭ pamyłku.
«Heta ŭsio maksimalna nienarmalna. Kali navat za 1000 rubloŭ — šalonyja hrošy — ty nie možaš zapisacca. Ja nie viedaju, ci jość sens dalej čakać, ci šukać pracu tut. Niejkaja sapraŭdnaja žaleznaja zasłona vakoł nas i našaj krainy, i niezrazumieła, chto najpierš vinavaty, chto jaje stvaraje», — kaža biełarus.
Nie mienš prablemaŭ u tych, chto sprabuje złavić datu na padaču dakumientaŭ samastojna. Niekatoryja nie mohuć pieraadoleć navat samy pieršy etap — zarehistravacca na sajcie Vizavaha centru.
«Ja nie mahu zrazumieć, jak zachodziać na sajt, kali amal dźvie hadziny vydaje pamyłku 429 z roznych pryładaŭ i braŭzieraŭ. Tolki ŭ Safari niama pamyłki, ale tam viečnaje čakańnie ŭ čarzie. U čym tut zahvozdka?» — skardzicca ŭdzielnik čatu.
«Boty pamahataraŭ nie dapamahli»
Čarhovaja prablema, jakuju možna sustreć — sistemie «nie spadabajecca» vašaja pošta.
«Tolki niadaŭna zarehistravaŭsia, a ciapier piša, što takoj pošty niama», — piša ŭdzielnik čatu «Zapiś v vizovyj cientr Polši RB».
«Ja tak razoŭ dziesiać rabiŭ užo. Nie pamiataju navat, kolki skryniaŭ rehistravaŭ, i kancoŭka adna i taja ž — my vas nie znachodzim», — adkazvajuć jamu.
Pamyłki padčas videavieryfikacyi — uvohule sistematyčnaja źjava.
«Mo, chtości padkaža? Praz bot pryjšło paviedamleńnie — «Vy pieravysili kolkaść sprobaŭ vieryfikacyi, źviažyciesia knopkaj praz bot dla zapisu ź vizavym centram». Što heta ŭvohule takoje?» — pytajecca ŭdzielnik vizavaha čatu.
«Pa 12 raz prachodzili vieryfikacyju za adnu razdaču — i byŭ nul», — piša inšy ŭdzielnik čatu.
U adkaz rajać uvachodzić praź inšy telefon:
«Pasprabujcie zamianić telefon, pazyčyć u niekaha na čas razdačy i ŭvajści na hetym telefonie. Heta robicca chutka i moža atrymajecca zapisacca, kali ŭ vas ź vieryfikacyjaj prablema».
Jość vypadki, kali ludziej baniać na sodni padčas sprobaŭ prajści vieryfikacyju — takoje moža być, kali čałaviek sprabuje zapisacca adrazu praź niekalkich «pamahataraŭ» ci praź internet ad «Biełtelekama».
Jość, adnak, i ščaśliŭčyki, u jakich atrymlivajecca zapisacca samastojna. Voś taki dyjałoh sustreli ŭ vyšejzhadanym čacie tych, chto sprabuje zapisacca na vizu:
— Chtości zmoh sam zapisacca na apošniaj razdačy?
— Tak, Homiel. Pryčym, boty pamahataraŭ nie dapamahli.
«Usio stanovicca ciažej dla biełarusaŭ»
Šmat vodhukaŭ pra toje, što zapis — i samastojna, i z dapamohaj «pamahataraŭ» — łatareja:
«Heta ŭžo random ciapier. Pryjaciel ź pieršaha razu ŭziaŭ sabie zapis. A ja na toj momant užo treci miesiac sprabavaŭ. Situacyja — łatareja».
Ludzi prapanoŭvajuć mianiać «pamahataraŭ», adnak nie ŭsie z hetym zhodnyja:
«A roźnica? Usie «pamahatary» pracujuć pa adnoj i toj ža schiemie. Spasyłka na vieryfikacyju i pahnaŭ. U minuły čaćvier sajt visieŭ tak, što tryndziec. Za dzień spasyłak štuk 50 było. A tołku — nul. Navat sełfi prychodziła, ale ŭ kancy ŭvieś čas vykidvała».
Vizavyja centry prymajuć zajaŭnikaŭ u adpaviednaści z rehijonam rehistracyi. U Bresckaj vobłaści, jak śviedčać u admysłovych čatach, zapisacca praściej za ŭsio, tamu biełarusy pačali navat źmianiać miesca rehistracyi, kab atrymać vizu ŭ ES.
Biełarusy, u jakich atrymałasia zrabić pracoŭnuju polskuju vizu, z žacham dumajuć pra toje, što hetuju praceduru daviadziecca prachodzić jašče raz.
«Čatyry miesiacy čakańnia, šmat hrošaj i niervaŭ. A ciapier uvohule siabry raspaviadajuć, što amal nierealna zapisacca, — kaža Hanna (imia źmienienaje ź mierkavańniaŭ biaśpieki), jakaja ciapier znachodzicca ŭ Polščy. — Razumieju, što treba padavacca na dazvoł na žycharstva pa pracy, choć jaho taksama tut pakul dačakaješsia…. Usio stanovicca ciažej dla biełarusaŭ, na ŭsich etapach prablemy».
Jašče adna prablema, ź jakoj ciapier sutykajucca niekatoryja biełarusy — Polšča pačała vydavaćpracoŭnyja vizy na dva ŭjezdy. To bok, pracavać u Polščy i rehularna jeździć damoŭ u Biełaruś z takoj vizaj nie atrymajecca.
Chacieli jak lepš. A što atrymałasia?
Niaprosta zrabić ciapier i turystyčnuju polskuju vizu (niekatoryja biełarusy, jakija chacieli trapić na kancert Maksa Karža 9 žniŭnia 2025 hoda ŭ Varšavie, vymušanyja pradavać kvitki, bo nie mohuć atrymać vizu), a amal niemahčyma — humanitarnuju, z dapamohaj jakoj vialikaja kolkaść biełarusaŭ z 2020 hoda zmahła paźbiehnuć pieraśledu i turmy na radzimie. Raspaviadajuć pra vypadki, kali navat z dokazami represijaŭ polskaje konsulstva ŭ Miensku admaŭlała ŭ humanitarnaj vizie.
U toj ža čas u krasaviku namieśnica ministra zamiežnych spravaŭ Polščy Henryka Maścicka-Dendys zajaviła, što prablemy z vydačaj humanitarnych vizaŭ buduć raźviazanyja da pieršaha kvartału 2026 hoda. Płanujecca spraścić praceduru atrymańnia hetaha typu vizaŭ i adnačasova pieraduchilić ich vykarystańnie nie pavodle pryznačeńnia.
Prablemy z atrymańniem polskich vizaŭ pačalisia ŭ biełarusaŭ naprykancy 2023 hoda, kali Polšča pačała rasśledavać tak zvanuju «vizavuju afieru» — nibyta biespadstaŭnuju vydaču vizaŭ u vialikaj kolkaści. U studzieni 2024 hoda była prypynienaja prahrama Poland Business Harbour, z dapamohaj jakoj u sproščanym paradku atrymlivali vizy biełaruskija ajcišniki. Taksama z taho času ŭsio składaniej stała atrymać humanitarnuju vizu.
Polšča nieadnojčy zajaŭlała, što budzie zmahacca ź sietkaj «pamahataraŭ», jakija zarablajuć hrošy na polskich vizach, a taksama z botami, praź jakija niemahčyma samastojna zarehistravacca na padaču. U lutym 2025 hoda konsulski departamient MZS Polščy zajaviŭ, što maje namier uvieści dadatkovuju vieryfikacyju ŭ vyhladzie bijamietryi ŭžo na etapie aŭtaryzacyi na servisie dla reziervacyi dataŭ vizitu dla padačy dakumientaŭ na vizu. Heta nibyta pavinna jašče bolš uskładnić dziejnaść vizavych pasiarednikaŭ. Padobnaje abiacańnie, adnak, ahučvałasia i padčas uviadzieńnia videavieryfikacyi.
Dy i ahułam, niejkich zruchaŭ u kirunku palapšeńnia situacyi ź vizami pakul nie bačna, a tolki naadvarot stanovicca ŭsio składaniej. U 2024 hodzie kolkaść polskich vizaŭ, vydadzienych biełarusam, skaraciłasia ŭtraja, a ličba admovaŭ — udvaja vyrasła.
Ciapier čytajuć
Rasijanka raskazvała pra hłybinnuju moc Łukašenki — ciapier jana ŭ ślazach źjazdžaje ź Biełarusi6
Kamientary