Skraŭ $2500 i źnik. Machlar padmanuŭ bolš za 30 faundaraŭ pa ŭsim śviecie — siarod ich jość i biełarusy

Siarod paciarpiełych akazałasia biełaruska Hanna Barzakoŭskaja, faundar prajekta Helasens. Jana raskazała, jak machlary padmanvajuć startapieraŭ, ci realna damahčysia spraviadlivaści praz pravaachoŭnyja orhany i čamu LinkedIn nie błakuje ich profili. Jaje historyju pierakazvaje Devby.io.

Nijakich padazreńniaŭ

Vakoł startapaŭ isnuje cełaja infrastruktura, što dapamahaje ŭ padrychtoŭcy pitčaŭ. Sprava ŭ tym, što pitč — heta vielmi surjozny dakumient, jaki patrabuje šmat času, vysiłkaŭ i pastajannaha abnaŭleńnia. Tamu važna mieć vopytny pohlad zboku.

Ceny na hetym rynku mocna adroźnivajucca. Chtości prapanoŭvaje skłaści pitč z nula i navat padrychtavać prezientacyju — heta kaštuje kala $10 tysiač.

Chtości, jak Džon Miler, abmiažoŭvajecca kansultacyjami (taki pakiet abydziecca ŭ $2500). Jon sam mianie znajšoŭ. Nijakich padazreńniaŭ: vydatny LinkedIn z vodhukami realnych ludziej, na zvankach było vidać, što čałaviek raźbirajecca ŭ temie. Paźniej stała viadoma, što ŭ Džona sapraŭdy byŭ svoj biźnies, i jon pryciahvaŭ inviestycyi.

Pierad pieršaj sustrečaj ja jaho huhliła i nie znajšła ničoha padazronaha. Choć, napeŭna, treba było šukać «John Miller fraud» — tady b dakładna niešta vyjaviła. Ciapier zaŭsiody tak budu rabić.

Pieršaja sustreča prajšła vydatna, jon navat daŭ mnie zadańni i aformiŭ ich u Jira. Vidać, heta častka stratehii — spačatku ŭsio rabić dobra, kab čałaviek nie staŭ adrazu viartać hrošy praz bank. Bo «śviežy» płaciež jašče možna asprečyć.

Ale paśla pieršych dvuch zvankoŭ jon źnik. Spačatku skazaŭ, što zachvareŭ — maŭlaŭ, bakteryjalnaja infiekcyja ŭ voku. Navat pakazvaŭ fota svajoj chvaroby. Jany praŭdzivyja, ale paźniej ja daviedałasia, što chvareŭ jon hod tamu.

Potym byccam by pačalisia śviaty. A dalej jon prosta pierastaŭ adkazvać. Spačatku ja dumała, što jon nabraŭ zanadta šmat kantraktaŭ i nie paśpiavaje sa ŭsimi pracavać. Ale potym zakrałasia dumka: a što, kali jon — ašukaniec?

Imia niesapraŭdnaje, kampanija — taksama

Ja aficyjna zapatrabavała viartańnie srodkaŭ i adpraviła list na ŭkazany ŭ dahavory adras u San-Francyska. List viarnuŭsia z pamietkaj: «takoj kampanii nie isnuje».

Potym ja sprabavała aformić inkasa — heta pracedura, pry jakoj bank pa tvaim zapycie viartaje srodki. Biezvynikova: prajšło ŭžo šmat miesiacaŭ, i jon, chutčej za ŭsio, paśpieŭ abnajavić hrošy.

A potym sa mnoj źviazalisia inšyja faŭndary, jakich jon «nadźmuŭ». Mianie dadali ŭ ahulny čat ź inšymi paciarpiełymi. Ciapier nas užo 30 čałaviek.

Akazałasia, jon zvyčajna «supracoŭničaŭ» z kampanijami z ZŠA, Zachodniaj i Centralnaj Jeŭropy, u śfiery health tech. Jon chłusiŭ pra svajo imia i miescaznachodžańnie — kamuści kazaŭ, što znachodzicca ŭ Mieksicy, adnoj žančynie — što na Alascy. Navat pakazvaŭ śnieh padčas videasustrečy.

Bolšaść paciarpiełych stracili adnosna nievialikija sumy — da $10 tysiač. Ale jość i čałaviek, u jakoha jon ukraŭ $50 tysiač.

Zaraz my praz LinkedIn adsočvajem jaho novyja kantakty. U jaho aktyŭnaja staronka, i my hladzim, kaho jon dadaje, kab papiaredzić hetych ludziej. Adna faŭndarka ŭžo była svoječasova papiaredžanaja.

Z nami źviazaŭsia čałaviek, jaki raniej vioŭ ź im biźnies. Ale ŭ «Džona Milera» paźniej pačalisia prablemy z rečyvami. Nakolki heta praŭda — składana skazać.

Jak adnavić spraviadlivaść

Na žal, naŭrad ci atrymajecca pryciahnuć złamyśnika da adkaznaści. U asnoŭnym tamu, što sumy škody adnosna nievialikija. My navat nie zmahli zabłakavać jaho staronku ŭ LinkedIn, choć adzin z paciarpiełych asabista znajomy z supracoŭnikam słužby biaśpieki płatformy.

Treba padać infarmacyju ŭ sacsietku, što mienavita na staroncy zdajecca nam niepraŭdzivym. Ale ŭ hetym i prablema — staronka vonkava karektnaja.

Kab LinkedIn abo palicyja pryznali čałavieka machlarom, treba spačatku dakazać sam fakt machlarstva. A heta nadzvyčaj składana: u jaho ŭsio niesapraŭdnaje — imia, kampanija, miescaznachodžańnie. My navat nie viedajem, u jakoj krainie jon žyvie. Tamu niezrazumieła, u jakuju palicyju źviartacca.

Adzinym varyjantam zastajecca zvarot u fiederalnyja struktury ZŠA, što zajmajucca elektronnym handlem i internet-machlarstvam. My adpravili tudy dakumienty, ale pakul što nijakaj zvarotnaj suviazi niama.

Zaraz my spadziajomsia pryciahnuć uvahu miedyja — pierš za ŭsio dla taho, kab papiaredzić inšych ludziej.

Jakija vysnovy

Za ŭsiu maju faŭndarskuju karjeru heta pieršy raz, kali ja sutyknułasia z sapraŭdnym machlarstvam — kali čałaviek metanakiravana ŭvodzić u zman i zabiraje hrošy.

Kali «Džon Miler» pastajanna pieranosiŭ sustrečy, ja nie mahła praciahvać pracu nad pitčam i ŭvieś čas była ŭ padviešanym stanie. Navat nie mahła šukać inšaha padradčyka — bo ŭžo zapłaciła.

Tut sprava nie tolki ŭ hrošach, ale i ŭ časie, jakoha ŭ faundaraŭ zaŭsiody nie chapaje.

Ale toje, jak faŭndary samaarhanizavalisia i pačali adstojvać svaje pravy, — vielmi natchniaje. My razumiejem, što ni hrošy, ni čas užo nie viarnuć. Ale my papiaredžvajem inšych, pišam ułady i žurnalistam.

Kudy źviartacca, kali vas padmanuli ašukancy:

• https://reportfraud.ftc.gov/ — Fiederalnaje ahienctva ZŠA, dzie možna paviedamić pra machlarstva

• https://www.ic3.gov/ — Centr skarhaŭ na kibierzłačynstvy

• 0
• 0
• 1
• 0
• 0
• 0
• 0
• 0