U 1985 hodzie, kali ja ŭpieršyniu pračytaŭ u «Encyclopedia Britannisa» pra jahony «Skuty rozum», mnie było ciažka pavieryć, što jon jašče žyvie. Siońnia nia mienš ciažka ŭjavić, što jon užo adyšoŭ.
Apošnija 15 hod Miłaš byŭ z nami. Na pačatku 90-ch jon arhanična ŭpisaŭsia ŭ styl i nastroj vilenskaj «NN». Jahonaje «Vialikaje kniastva Silicyjanii» znajšło siabie pobač z «Babilonskaj biblijatekaj» Borchiesa, kielckimi labiryntami Mevy Maron, panam Bliščynskim Leśmiana. A jašče Edhar Po, Kundera, Herbert dy inšyja. Miłaš vidavočna byŭ naš.
Tamu, kali ŭ Sejnach na Siarednieeŭrapiejskim forumie kultury Sakrat Janovič pasadziŭ mianie sam-nasam ź Miłašam, na «paŭhadzinki», ja nie asabliva ŭraziŭsia. My razmaŭlali pra našu Litvu. Było peŭnaje suhučča, była j naściaroha.
Dla nas abodvuch našaja Litva była snom. Ale dla jaho hety son byŭ dziacinnym, sałodkim, praminułym. Snom karanioŭ i hleby, radzinnaha majontku. Dla nas ža Litva była tady adnoj z mahčymych budučyń, jana sačyłasia z budučyni jak atrutnaja spakusa. Miłaš imknuŭsia zachavać pamiać pra tych, chto ličyŭ hetuju ziamlu svajoj. My ž sprabavali źmianić kanon kultury, jakaja ŭ svaim narodnickim pachodzie advučyłasia śnić sałodkija sny.
U jaho było nievierahodna doŭhaje žyćcio.
Poŭnaściu hety artykuł možna pračytać u papiarovaj i pdf-versii "Našaj Nivy"
Ihar Babkoŭ
***
Česłaŭ Miłaš
Sens
— Kali ja pamru, ja ŭbaču padšeŭku śvietu.
Ź inšaha boku, za ptacham, haroju j zachodam sonca.
Sapraŭdnyja znaki, što prahnuć, kab ich rasčytali.
I zrobicca słušnym usio, što było niasłušnym.
I zrobicca ŭciamnym usio, što było niaŭciamnym.
— A kali niama nijakaj padšeŭki śvietu?
Kali drozd na halinie — heta zusim nia symbal,
Prosta drozd na halinie, a dzień i noč
Nastajuć pa čarzie i nia dbajuć pra sens,
I ničoha niama na ziamli, aproč hetaj ziamli?
Kali navat i tak, usio adno zastaniecca
Słova, abudžanaje ŭ nietryvałych vusnach,
Što biažyć i biažyć, niastomny pasłańnik,
U mižzornych paloch, u viroch halaktyk,
I kryčyć, i hukaje, i pratestuje.
1991
Pierakłaŭ z polskaj Andrej Chadanovič
Ciapier čytajuć
Źnikły Kotaŭ vyjechaŭ z Turcyi moram — mahčyma, u bok Rasii17
Kamientary