«Баста ўжо паклікаў на лэйбл». Хлопец з Гродна за месяц стаў рэперам, якога абмяркоўвае ўся постсавецкая прастора
Яшчэ на пачатку чэрвеня Дзіма быў проста студэнтам з Гродна: прагульваў пары, чытаў кніжкі, складаў радкі, адлыньваючы ад практыкі. Цяпер усё дакладна так жа, толькі зараз ён рэпер Пазнякс, пра яго гаворыць увесь інтэрнэт, яго хваліць Сабчак, а Баста асабіста фанацее і кліча на свой лэйбл. Onliner вырашыў з ім тэрмінова пазнаёміцца.
«Нязграбны музыка — я не Павароці»
Першапачаткова мы хацелі прыехаць да Пазнякса ў Гродна, каб пахадзіць па ягоным раёне і зрабіць «рэперскія фота на блоку», але Дзіма сказаў, што лепш не трэба.
Школьнікі ўжо зараз сталкераць і вылічваюць, дзе ён жыве, — не варта ім дапамагаць. Яшчэ на пачатку лета такіх праблем у хлопца не было і блізка. А зараз ён быццам бы рэп-зорка, хоць і паверыць у гэта сур'ёзна не дазваляе як мінімум яго пачуццё гумару.
Гаворым і гуляем у напрамку гродзенскага ваенкамата: сёння рэп-зорцы трэба забраць ваеннік.
— Неяк усё занадта хутка закруцілася: у мяне пакуль усяго сем песень заліта на пляцоўкі. У канцы чэрвеня выклаў трэк «Отдыхаем», зняў і зманціраваў тыкток. Да вечара на ім было 3 тыс. праглядаў.
Паслаў сябру пахваліцца, пайшоў спаць. Раніцай прачынаюся — там ужо за 300 тыс.
З тых часоў і панеслася. Дзіма здымаў простыя, але атмасферныя відосы, дзе проста чытаў свой рэп і фарбаваў плот, чытаў свой рэп і еў, чытаў свой рэп і хадзіў па краме. Быццам бы ўвогуле не напружыўся, але вынік шалёны: як мінімум сотні тысяч праглядаў і каментатары, якія вар'яцеюць па яго тэксце.
— Відавочна, што многіх зачапіў мой вобраз: чувак валіць замарочаны рэп, з прыколамі, на расслабоне. Здаецца, я выпадкова намацаў тое, чаго людзям не хапала: астатнія тэкставікі вельмі стараюцца быць сур'ёзнымі. Яшчэ я свядома высмейваю рэп-стэрэатыпы. Не магу сур'ёзна чытаць пра бабкі. Як па мне, лепш, наадварот, уключыць клоўна і прачытаць «+0 на моей карте, будто я из Гринвич» ці «Вижу бомжа на любимой скамейке — теперь она нравится мне еще больше». Не, я б таксама не адмовіўся ад лішняга Maybach, але не чытаць жа пра яго, калі ў мяне яго няма.
Цалкам магчыма, што хутка будзе. Знайсці рэпера з добрым тэкстам сёння складаней, чым ялавічны стэйк у Індыі. І Дзіма проста зараз адзін з найлепшых у гэтым аспекце: кожны яго радок утрымлівае ў сабе нейкую дасціпную гульню слоў ці адсылку. Прычым у суседніх радках могуць ужывацца адсылкі да Нарута і да рускага філосафа, а наступны трэк увогуле будзе называцца імем персанажа Дастаеўскага. Гэта не можа не чапляць.
За апошнія тры-чатыры месяцы рэп Пазнякса ацанілі сотні тысяч людзей, сярод якіх і гучныя рэп-артысты СНД, і інфлюэнсеры ўзроўню ўмоўнай Ксеніі Сабчак. Людзі, здаецца, моцна засумавалі па змястоўным рэпе.
— Пісаў нядаўна дыджытал-дырэктар «Газгольдэра», клікаў да іх на лэйбл. Я думаў, што ў свеце не існуе чалавека, якому можна называць Басту Васяном, звычайна да яго ўсе выключна на «Васіль Міхалыч» звяртаюцца. А тут ён мне піша: «Васян вельмі любіць твой рэп, мы канкрэтна так зафанацелі — давай да нас, трэба кантракт падпісваць». Нядаўна вялікі рэжысёр Радзівон Чысцякоў прыязджаў да мяне ў Гродна здымаць кліп. Усё гэта крыху сюр, калі ўлічваць, што я ўсё яшчэ жыву на той жа кватэры і ўсё яшчэ атрымліваю вымовы за прагулы ва ўніверсітэце.
«Хачу на сябе глядзець з афішы і каб мама казала сяброўкам: «Гэта мой сын»
Дзіма нарадзіўся ў звычайнай сям'і. Мама — настаўніца пачатковых класаў, «роўна такая, якой ты ўяўляеш сабе настаўніцу: строгая, але добрая і клапатлівая», як ён сам яе апісвае. Тата — намеснік дырэктара ў фірме, якая займаецца сродкамі для абароны раслін. Карацей кажучы, рэп-кар'еры ад сына ніхто не чакаў. А ён тым часам яшчэ ў школе пачаў калупаць тэксцікі і складаць першыя панчлайны.
— Для мяне рэп увогуле пачаўся менавіта з тэкставых батлаў. Гэта як звычайныя рэп-батлы, толькі тут спаборнічаюць чыста тэкстам. Здарыўся кавід, не было чаго рабіць, і я вырашыў паўдзельнічаць. Спачатку атрымлівалася так сабе, але з часам набіў руку, пачаў выйграваць. З'явілася шмат сяброў з гэтай галіны. Гэта было вельмі ў тэму, паколькі мае старыя сябры ў той час раз'ехаліся па замежных універсітэтах.
Захапленне батламі зайшло далёка: зараз Дзіма — адміністратар аднаго з галоўных тэматычных тэлеграм-каналаў, ён манціруе батлы для буйных пляцовак у СНД.
Хлопец, які першапачаткова пагарджаў рэпам і лічыў яго чымсьці ганебным, у выніку пранікся і «прачасаў» жанр цалкам, прычым і рускі, і заходні. Часам рэп для Дзімы быў нават карыснейшы за ўніверсітэт.
— Мне хацелася ўсё разумець. Вось чую я ў умоўнага Славы КПСС у тэксце адсылку да нейкага філосафа — трэба загугліць, пачытаць яго працы, выкупіць, што мелася на ўвазе. Або чуеш згадванне старога гурта — ну, раз паважаныя хлопцы гавораць пра яго, трэба паслухаць дыскаграфію.
Да мікрафона Пазнякс упершыню падышоў толькі сёлета. Прычым запісвацца яму дагэтуль кожны раз шчыра лянота: трэба ехаць у студыю на іншы канец горада, потым некалькі гадзін стаяць ля мікрафона. Проста пісаць дома куды цікавей.
— Мне заўсёды падабалася пісаць, у тэксце калупацца. Стаяць ля мікрафона я не аматар. Я пішу даволі доўга, на куплет можа сысці тыдзень. Часам я лаўлю сябе на тым, што а першай гадзіне ночы сяджу перастаўляю месцамі словы ў чацвёрцы, складаю нейкую дурную схему. Мне вельмі важна зрабіць не пошла.
Музыку сына бацькі пачулі, дарэчы, толькі нядаўна, калі інтэрнэт ужо гудзеў пра Дзіму. Маме не спадабаліся некаторыя грубыя панчы, тата больш паджартоўваў.
Але калі рэп прынёс першыя грошы, абодва сталі куды больш паблажлівымі да яго занятку.
— Выплаты з музычных пляцовак прыходзяць раз на квартал, а я яшчэ не так даўно стрэліў… Так што грошы з іх я атрымаю толькі пад Новы год — паглядзім, колькі накапала. Але мой лэйбл выдаў мне аванс за сем новых трэкаў — напэўна, як дзве-тры прыстойныя беларускія зарплаты. Купіў маме новы тэлефон. Ва ўсіх рэпераў ёсць вось гэтая мара — прынесці бацькам пачак грошай і пакласці на стол, і я не выключэнне. Як прыйдуць першыя грошы са стрымінгаў, аплачу ім рамонт у кватэры, ці што.
«Беларуская душа — я нават у англіцызмах гэкаю»
У песнях Дзімы паміж абстрактнымі смешнымі радкамі знаходзіцца і шмат чыста беларускага кантэксту. Пазнякс сапраўды фанацее па сваім горадзе, у цэнтры якога ён аблазіў ужо ўсе двары. Кажа, што некаторыя рэчы, якія тыповыя для Гродна, не могуць адбыцца больш нідзе. Быццам у пацвярджэнне гэтых слоў да нас падышоў інтэлігентны дзядуля, пазнаёміўся і прачытаў на беларускай свой «вершык пра Гародню».
— Дзякуй, вельмі прыгожа! Дарэчы, вось Дзіма таксама ў нейкім сэнсе паэт.
— Да? Хай штосьці пачытае таксама, вельмі цікава!
Дзіма засмяяўся і ветліва адмовіўся, сказаўшы: «У мяне там лаянка, вам не спадабаецца». Мы развіталіся з дзядулем і працягнулі свой шлях.
— І вось у гэтым увесь Гродна. Гэта абсалютна звычайная сітуацыя тут, людзі неяк прасцей ідуць на кантакт. Я аднойчы сяджу на лаўцы ў парку, да мяне падсаджваецца мужчына і моўчкі працягвае бутэльку піва. «Хто такі? Адкуль?» — міла пагутарылі. Я вучыўся ў Мінску на распрацоўшчыка, але мне там было няўтульна, я аказаўся не гатовы. У выніку перавёўся дадому, зараз вучуся на апошнім курсе.
— Як ва ўніверы ставяцца да тваёй творчасці?
— Па-рознаму. Аднойчы ў дэканат выклікалі за тое, што зняў відэа на фоне будынка ўніверсітэта, кажуць: «Вы ганьбіце гонар установы, не рабіце так больш». Дзіўна, вядома, там быў вельмі прыстойны кавалак, без крамолы. А часам наадварот: упершыню прыйшоў на пару ў кастрычніку, і мяне пазнаў выкладчык, сказаў: «Я фанат вашай творчасці, вы быццам чалавек нядурны», — і паабяцаў заплюшчыць вочы на «энкі». Мне засталося напісаць дыплом — да гэтага ніякіх «Газгольдэраў».
«Я быў заўсёды гультаём. Гулялі ў кулачкі — не паварушыў і пальцам»
Дзіма робіць уражанне вельмі глыбокага чалавека, пагружанага ў сябе, інтравертнага, рэфлексуючага. І гэта кантрастуе з тым, як мы з вамі знешне ўяўляем рэпера. Неўзабаве ў яго могуць з'явіцца канцэрты, можа, нават вялікія туры. Стала цікава, як ён уяўляе іх сабе і ці ўтульна яму будзе ў гэтым у цэлым.
— Адзіны мой вопыт выступаў на сцэне пакуль што быў у музыкалцы. Я хадзіў на гітару ў школе, мы выступілі з калектывам. Працэс не асабліва дастаўляў мне задавальненне. Аднойчы я спатыкнуўся і ледзь не расплакаўся за сцэнай: нейкая гіперадказнасць, страх усіх падвесці. Але я думаю, што выступаць са сваімі песнямі будзе па-іншаму. Калі натоўп у зале ведае твае радкі, гэта павінна натхняць і зараджаць. Ужо клічуць на ўсякія клаб-шоў— калі выпушчу альбом, можна будзе думаць і пра паўнавартасны канцэрт. Адзінае, што па дыхалцы я не вывезу прыкладна нічога… Я ўсё ж такі хлопец буйны.
— Ты заўсёды быў вялікім?
— Так, з дзяцінства. Я моцна схуднеў, толькі калі з Мінска ў Гродна пераязджаў. Пайшоў у залу, скінуў 40 кілаграмаў. Але потым вучоба, стрэс — і вось зноў набраў.
— Напэўна, вялікую ролю ў тым, што ты стрэліў, іграе і твой вобраз: тое, што ты такі вось вялікі, але расслаблены, высмейваеш побытавыя рэчы, пішаш глыбокія радкі. Гэта твая вядомая фішка, але ты не баішся стаць яе закладнікам?
— Сто адсоткаў тое, што я тоўсты, на кантрасце глядзіцца цікава, фарміруе нейкі вобраз. Але ведаеш, я не хачу заставацца для ўсіх «тым тоўстым пацаном». Здароўе важней, я буду спрабаваць пафіксіць вагу. Калі рэп будзе нармальны, ён і так зойдзе. Вось Паша Тэхнік быў таленавітым, але шчыра лічыў, што без вобраза ён не цікавы. Гэта шмат у чым яго і загубіла. Так дакладна не хочацца.
Вось мы і дайшлі да ваенкамата. Дзіма смяецца, расказваючы, як яго пасылалі з бальніцы ў бальніцу, каб якраз афіцыйна пацвердзіць атлусценне, а ваеннік у выніку ўсё роўна далі па зроку.
Сфатаграфавалі рэп-зорку з ваеннікам у руках. Калі глядзіш на Дзіму, чамусьці ўзнікаюць нейкі спакой і ўпэўненасць, што галаву ён дакладна не згубіць. Рэп рэпам, але ён занадта свой, каб злавіць зорку, і занадта разумны, каб нарабіць глупстваў. Ужо зараз ён выбарча ставіцца да велізарнай колькасці прапаноў, якія на яго зваліліся, сцябе лэйблы за «панібрацтва» і наіўныя спробы яго падмануць. Карацей кажучы, усё ідзе да таго, што хутка ў Беларусі з'явіцца новая вялікая рэп-зорка, за якую не сорамна.
— У мяне пакуль няма ніякіх рэперскіх мар накшталт «сабраць Алімпійскі» — мне проста цікава ўсё, што адбываецца. Я ўвогуле дастаткова лянівы чалавек, у школе быў з тых, пра каго кажуць «можа, але не хоча». Але калі пішуць твае куміры, гэта падштурхоўвае, матывуе не кідаць, дае пачуццё адказнасці. Зараз у мяне з'явіўся шанц зарабляць сваёй любімай справай — адзінай, чым я магу займацца хоць круглыя суткі. Так што я спадзяюся распарадзіцца ім правільна. А пра зорную хваробу…
Ну, на крайняк у мяне ёсць сябар з вялікага лэйбла, і ў іх у штаце ёсць псіхолаг, які спецыялізуецца на артыстах, якія злавілі зорку. Ён жартаваў, што дапаможа, калі што. Але гэта наўрад ці адбудзецца.
Каментары