«Brama ŭ śviet biełaruskaha kantentu». Kamanda ajcišnikaŭ stvaryła biełaruskamoŭnuju ŠI-kałonku
Kamanda biełaruskich entuzijastaŭ u emihracyi stvaryła razumnuju kałonku, jakaja razmaŭlaje pa-biełarusku. Praz farmat chatniaha devajsa, zasnavanaha na ChatGPT, jany chočuć prasoŭvać biełaruskuju movu i kulturu, a ŭ budučyni i biznesy — ad virtualnych ekskursij da vydaviectvaŭ, piša MOST.
Kamanda, raskidanaja pa ŭsim śviecie, nazvała prajekt ADAM. Kałonka moža adkazvać na lubyja pytańni dziakujučy ChatGPT, prajhravać biełaruskija kałychanki, infarmavać pra nadvorje, stavić tajmier, hrać muzyku sa Spotify uładalnika.
U bližejšy čas kamanda płanuje jašče intehracyju z servisam dziciačych aŭdyjoknih «Knižny Voz». Uvohule raspracoŭščyki kažuć, što adna z metaŭ prajekta — zakryć bazavuju patrebu dziaciej u kamunikacyi na biełaruskaj movie i ŭ biełaruskamoŭnym kantencie: kazkach, kałychankach, hulniach, viktarynach — usim, čym jany aktyŭna karystajucca z Alisaj ad Jandeksa.
Kamanda ŭžo atrymała vodhuki ad tych, chto chacieŭ by mieć taki devajs. Siemji ź dziećmi paćviardžajuć, što chacieli b, kab u ich domie było bolej biełaruskamoŭnaha kantentu.
«Pad kapotam jość i ChatGPT, jaki moža raskazać, što tyčycca biełaruskaha śvietu, što nie tyčycca. My chočam tudy pakłaści i biełaruski kantekst, plus, moža być, jašče dapamožam raźvićciu biełaruskim biznesam, jakija aryjentujucca na biełarusaŭ, znajści svajho pakupnika», — apisvaje pryładu adzin z raspracoŭščykaŭ Siarhiej (imia źmienienaje).
Siarod biełaruskich biznesaŭ, prasoŭvańniu jakich moža spryjać ADAM, mohuć być virtualnyja ekskursii, radyjo, servisy navin, vydaviectvy, adukacyjnyja i zabaŭlalnyja prahramy dla dziaciej i darosłych. Kałonka ŭklučyć biełaruskuju muzyku, knihi, padtrymaje razmovu na rodnaj movie.
«Hihanty biełaruskuju movu tudy nie zaviazuć»
Siarhiej sam šmat hadoŭ karystaŭsia takimi kałonkami ad Amazon, Google i Jandeksa.
«Dobra viedaju miechaniku, mnie vielmi padabajecca takaja pryłada, — kaža jon. — Jana kłasnaja i karysnaja, musić być u kožnym domie. Zdajecca, 60% amierykanskich damoŭ majuć Google Nest abo Amazon Echo z Alexa. Ale jość razumieńnie, što biełaruskaja mova tam sama nie źjavicca, hihanty tudy jaje nie zaviazuć. Heta tyčycca i mnohich inšych moŭ. Im [bujnym kampanijam] heta niecikava i niemetazhodna, heta prosta nie akupicca».
Tamu biełarusy vyrašyli stvaryć taki prajekt samastojna. Na dumku Siarhieja, heta dapamoža i biełaruskamoŭnym karystalnikam, i tym, jakija nie razmaŭlajuć pa-biełarusku, ale chacieli b, kab u ich byŭ taki dapamožnik. Jany mahli b, naprykład, prasić kałonku, kab jana vypraŭlała ich pamyłki.
«Biełaruski štučny intelekt — u kožnuju siamju», — padsumoŭvaje Siarhiej.
Ale ŭ pieršuju čarhu, prajekt aryjentavany na biełarusaŭ, jakija stasujucca pa-biełarusku i jakim nie chapaje biełaruskamoŭnaha kantentu ci nie zadavalniaje jaho jakaść.
«Prajekt zaraz pazicyjanujecca jak šluz ci brama ŭ śviet biełaruskaha kantentu, jaki moža pakłaścisia ŭ aŭdyjofarmat. Praz kałonku karystalniki mohuć chutka znajści toje, što im cikava. Taki dapamožnik, jaki ŭsio viedaje i padkaža i pra naviny biełaruskija, i pra naviny ŭ śviecie, pra nadvorje, pra cikaŭnaści karystalnika, nakštałt novych aŭdyjoknih ci tradycyjnych knih, pra padziei ŭ jaho horadzie, vystupy muzyčnych hurtoŭ, za jakimi jon sočyć», — kaža Siarhiej
Metavaj aŭdytoryjaj kałonki jon nazyvaje ajcišnikaŭ i prasunutych karystalnikaŭ va ŭzroście 30-50 hadoŭ. Heta ludzi, jakija ŭžo pryzvyčailisia płacić za padpiski i majuć stałuju krynicu dachodu:
«U ich pa piramidzie Masłou zaraz pytańnie nie jak siabie prakarmić, a jak zachavać nacyjanalnuju identyčnaść, paŭdzielničać u zachavańni biełaruskaj kultury», — ličyć Siarhiej.
«Čelendž u tym, što treba pakłaści ŭ vałanciorskuju formu»
Zaraz kamanda prajekta ADAM kamiernaja. U joj niekalki inžynieraŭ i pradukt-dyzajnier. Ale biełarusy staviać metu sabrać paŭnavartasnuju kamandu. Da kanca studzienia jany źbirajuć zajaŭki na roli śpiecyjalistaŭ. Šukajuć niekalkich QA-inžynieraŭ, praduktołaha, markietołaha, dyzajniera, SMM-śpiecyjalista.
«I palacim. Budziem pracavać tydniovymi ci dvuchtydniovymi spryntami, jak zvyčajna ŭ ajcišnych kamandach. Ja ŭ IT užo amal 20 hadoŭ. Dośvied vialiki. My viedajem, jak heta robicca. Ale čelendž u tym, što treba pakłaści ŭ vałanciorskuju formu», — kaža Siarhiej.
Na realizacyju prajekta patrebnyja finansy. Naprykład, srodki nieabchodnyja na toje, kab navučyć AI-madeli raspaznavać i sintezavać biełaruskuju movu. Tamu kamanda ADAM šukaje inviestaraŭ i miecenataŭ.
«Na rukach u nas užo jość 20 devajsaŭ, my znojdziem 20 łajalnych karystalnikaŭ. Miesiac-dva pateścim. Zrobim kraŭdfandynh. Dalej składana płanavać, ale jość ideja pajści na susiednija rynki, rabić zaraz, nie adkładvajučy», — dzielicca płanami Siarhiej.
Kamientary
Jak varyjant dadatkovaj harantyi ad takich vypadkaŭ možna praduhledzić chacia b mahčymaść samastojna źmianić adras sierviera na svoj i vykłaści sychodny kod sierviera ŭ adkryty dostup.
Tak, zhodny. Ja za pryładu, u jakoj buduć pradumanyja i pytańni biaśpieki. Tym bolš, biełarusy hetyja pytańni zrazumieli na ŭłasnym dośviedzie.