«Trochkarčmovaja», «Razdarožnaja» i «Makajonka». Jakija nazvy stancyj mietro prapanuje Abjadnany pierachodny kabiniet
Pradstaŭnictva pa nacyjanalnym adradžeńni Abjadnanaha pierachodnaha kabinieta Biełarusi prapanuje varyjanty, jak možna pierajmienavać savieckija stancyi minskaha mietro. Prapanova stvoranaja ŭ miežach akcyi «Miesiac viartańnia da sapraŭdnaj historyi», inicyjavanaj Pradstaŭnictvam, paviedamlaje «Budźma».
Dźvie staryja linii, pabudavanyja jašče ŭ savieckija časy, tak i praciahvajuć zachoŭvać imiony balšavickich lidaraŭ i ich simvoliku, a taksama znaki kałanijalnaj zaležnaści — «Lenina», «Pieršamajskaja», «Kastryčnickaja», «Puškinskaja», «Frunzienskaja»… Jak byccam Minsk u svoj čas zabyŭsia vyjści z KPSS.
Adnak, varta adznačyć, dobruju tendencyju pakazała najmieńnie apošnich stancyj treciaj haliny mietro. Samyja novyja ź ich, naprykład, nazvanyja ŭ adpaviednaści miascovaściam, jakija byli zdaŭna na terytoryi novazbudavanych stancyj («Niemaršanski sad»), abo pobač prachodzić šlach da ich («Słucki haściniec»).
Pradstaŭnictva pa nacyjanalnym adradžeńni Abjadnanaha Pierachodnaha Kabinieta Biełarusi prapanavała abmierkavać alternatyŭnyja nazvy dla sastarełych i nieaktualnych taponimaŭ.
«My vystupajem za paśladoŭnuju dekamunizacyju i dekałanizacyju hramadskaha žyćcia, pazbaŭleńnia jaho prykmiet zaležnaści ad palityk i ideałohij časoŭ SSSR ci impieryi. Tamu maryć i razvažać pra toje, jakimi b my chacieli bačyć nazvy našych vulic, miastečak ci stancyj mietro — heta nie prosta praktykavańnie ŭ fantazii, heta pieršy krok da taho, kab ujavić sabie inšuju budučyniu dla Biełarusi. Sapraŭdy svabodnaj i niezaležnaj, jakaja hanarycca svajoj historyjaj i šanuje nacyjanalnyja tradycyi», — adznačyŭ pradstaŭnik pa nacyjanalnym adradžeńni Pavieł Barkoŭski.
Vyrašać, jak majuć nazyvacca stancyi mietro, viadoma, žycharam Minska — Pradstaŭnictva ž prapanoŭvaje varyjanty i kirunki.
«Frunzienskaja» → «Rakaŭskaja» abo «Tatarskaja Słabada»
Hetaja stancyja nazvanaja ŭ honar revalucyjaniera, adnaho z kiraŭnikoŭ baraćby za savieckuju ŭładu ŭ Biełarusi, savieckamu partyjnamu dziejaču Michaiłu Frunzie, jaki ŭpieršyniu trapiŭ u Biełaruś tolki padčas Pieršaj Suśvietnaj vajny — dahetul jon žyŭ va Uźbiekistanie i Rasii.
Tatarskaja Słabada (taksama sustrakajecca pad nazvami Tatarski kaniec i Tatarskaje pradmieście) — histaryčnaja nazva rajona, dzie mieścicca ciapierašniaja stancyja mietro Frunzienskaja. Nazva miascovaści źviazana z pasialeńniem tut u 16 st. pałonnych krymskich tataraŭ. Rajon, darečy, byŭ vyjaŭleny na malunku Jazepa Drazdoviča ŭ 1920 hodzie.
Jašče adzin varyjant nazvy stancyi — Rakaŭskaja, bo pobač znachodzicca viadomaja histaryčna vulica z adsyłkaj da horada Rakava.
«Puškinskaja» → «Kalvaryja»
Viadomy ŭ Rasijskaj impieryi piśmieńnik Alaksandr Puškin, u honar jakoha nazvana hetaja stancyja mietro, nie maje nijakaha dačynieńnia da biełaruskaj kultury.
Alternatyŭnaja nazva stancyi mietro — «Kalvaryja», jak skaročana nazyvajuć staryja mohiłki, jakija mieściacca niepadalok. Kalvaryjskijai mohiłki — najstarejšyja z zachavanych u Minsku, jany naličvajuć bolš 30 tys. pachavańniaŭ.
«Pieršamajskaja» → «Lachaŭka»
1 maja jak Dzień pracy dahetul adznačajuć u Biełarusi na dziaržaŭnym uzroŭni, chacia patreby ŭ kulcie hetaj daty ŭžo daŭno niama.
Prapanujem nazvać stancyju mietro «Lachaŭka» — pa staražytnaj naźvie miascovaści. U 16 st. u hetym rajonie miaściłasia siało Lachava Łuka, nazvu jakoha paśla skaracili. Da kanca 19 st. u Lachaŭcy byŭ zbudavany kompleks pramysłovych pradpryjemstvaŭ, paśla čaho jana stała najbujniejšym pradmieściem horada.
«Praletarskaja» → «Trochkarčmovaja» / «Try karčmy» abo «Ravarovy zavod»
Takoj nazvy rabočaha kłasa, jak praletaryjat, paśla razvału SSSR užo nie isnuje, ale ž taponim stancyi čamuści zachoŭvajecca.
Pradstaŭnictva prapanoŭvaje histaryčnuju nazvu tutejšaha pradmieścia — Try karčmy, abo ŭtvorany ad jaho prymietnik «Trochkarčmovaja». U 1920‑ia ŭ rajonie pradmieścia byŭ pabudavany rabočy pasiołak «Kamintern», paźniej tam praviali kanalizacyju, stvaryli punkty aŭtaramontu i adkryli fabryku cukierak «Kamunarka». U 1940‑ch najmieńnie «Try Karčmy» užo nie mieła aficyjnaha zamacavańnia.
Varyjant taponima «Ravarovy zavod» prapanujem jak anałahičnuju nazvu stancyi mietro «Traktarny zavod» — pavodle hieahrafičnaj blizkaści pradpryjemstva.
«Kastryčnickaja» → «Centralnaja» / «Razdarožnaja» abo «Płošča Kalinoŭskaha»
«Kastryčnickaj» stancyja mietro i prylehłaja da jaje płošča nazyvajucca, viadoma, u honar Kastryčnickaj revalucyi, jakaja ŭstalavała ŭ Biełarusi balšavickuju ŭładu. Cikava, što jašče da 1984 hoda (hod adkryćcia stancyi mietro) płošča nazyvałasia Centralnaj.
Pradstaŭnictva prapanuje dla razvah i dyskusij abo dać stancyi mietro raniejšuju nazvu prylehłaj płoščy, abo nazvu «Razdarožnaja», bo mienavita tut ustalavany pamiatny znak «nulavoha kiłamietra» — pačatku daroh Respubliki Biełaruś.
Jość jašče adzin taponim dla abmierkavańnia — «Płošča Kalinoŭskaha». Padčas paŭstańnia namiotavaha miastečka na «Płoščy 2006» udzielniki pratestu pierajmienavali Kastryčnickuju płošču ŭ Kalinoŭskaha. Inicyjatarami prapanovy vystupili historyk i piśmieńnik Uładzimier Arłoŭ i palityk Viačasłaŭ Siŭčyk.
«Płošča Pieramohi» → «Płošča Pieramohi ŭ II Suśvietnaj vajnie» abo «Płošča Pamiaci achviar vajny»
Niama ničoha kiepskaha ŭ pieramozie nad fašyzmam, ale ž cyvilizavany śviet pakrysie adstupaje ad savieckaj i rasiejskaj interpretacyi vajny (navat jaje paznačeńnie jak Vialikaja Ajčynnaja, a nie Druhaja Suśvietnaja, maje mocny saviecki ideałahičny šlejf).
Tamu Pradstaŭnictva prapanuje abo padkreślić praz nazvu stancyi, što pieramoha była ŭ II Suśvietnaj, abo ahułam adyści ŭ bolš aktualnaje na siońnia ŭspryniaćcie nastupstvaŭ toj dalokaj vajny i addać daninu pamiaci tym, chto zahinuŭ u 1939 — 1945 hh.
«Maskoŭskaja» → «Makajonka»
Azdableńnie stancyi ŭ styli «Maskva — stalica SSSR» taksama ŭžo daŭno straciła svaju aktualnaść jak u naźvie, tak i ŭ dekaracyjach. Łahičniej, pavodle siońniašniaj tapanimiki, da stancyi padydzie nazva ŭ honar viadomaha biełaruskaha dramaturha Andreja Makajonka, imieniem jakoha nazvanaja vulica, što pralahaje pobač z stancyjaj mietro.
«Park Čaluskincaŭ» → «Bataničnaja» / «Kamaroŭski les»
Park Čaluskincaŭ, jak i adnajmiennaja stancyja mietro, nazvanyja ŭ pamiać savieckaha parachoda, jaki patanuŭ. Hetaje zdareńnie nie maje dačynieńnia da historyi Biełarusi.
Navidavoku lažyć cudoŭnaja nazva dla stancyi, jakaja adpaviadaje tutejšamu łandšaftu — «Bataničnaja», bo pobač znachodzicca Bataničny sad.
A jašče ŭ jakaści alternatyvy moža być pamiatnaja nazva «Kamaroŭski les», bo raniej na miescy Parka Čaluskincaŭ miaściŭsia trahična viadomy lasny masiŭ, u jakim u 1920‑30ch savieckija ŭłady rasstrelvali represavanych biełarusaŭ.
«Płošča Lenina» → «Płošča Niezaležnaści»
Pad nazvaj «Płošča Lenina» pieršapačatkova stancyja pratrymałasia 8 hadoŭ — z 1992 pa 2003 stancyju abjaŭlali jak «Płošču Niezaležnaści». Adnak pa zahadzie Łukašenki kiraŭnictva mietrapalitena viarnuła nazvu ŭ honar savieckaha pravadyra. Samaje łahičnaje pierajmienavańnie ź viartańniem u rečaisnaść — na «Płošču Niezaležnaści», što i supadaje z nazvaj prylehłaj płoščy.
Siłaviki raskazali, jak hrodzienskija błohiery tracili miljon, sabrany nibyta na lačeńnie dziciaci5
Siłaviki raskazali, jak hrodzienskija błohiery tracili miljon, sabrany nibyta na lačeńnie dziciaci
«Narod pamiraje, i balnic nie treba. Hałoŭnaje prezidenckaja i deputackaja!!!». Što ludzi pišuć pra zakryćcio reabilitacyjnaha centra na Homielščynie1010
Kamientary
APK nie pryjdzie da ŭłady ŭ ahladnaje budučyni.
Kali pryjdzie da ŭłady niechta-niešta nacyjanalnaje, tady budzie inšaje abmierkavańnie, inšy čas, inšyja hieroi. Inšy nabor stancyj da pieranazyvańnia.
Usie hetyja kancepcyi, prajekty, płany - čystaje marnatraŭstva i zasvojvańnie srodkaŭ.
Što dalej, buduć pisać prajekt pieranazyvańnia vulic u kožnym horadzie?
Tam šmat pracy. Na paru dziasiatkaŭ hod chopić.
Cyrk