«Я не думала, што гэта будзе настолькі дорага». Колькі грошай выдаткоўваюць блізкія палітвязняў на іх падтрымку ў СІЗА і турме?

У Настассі (імя зменена) двое блізкіх сваякоў знаходзяцца ў СІЗА ўжо трэці месяц. Увесь гэты час дзяўчына перадае кожнаму з іх па чатыры пасылкі ў месяц, кладзе грошы на іх рахункі і аплачвае здымную кватэру, у якой яны жылі. Так мінімальная сума выдаткаў у месяц складае 1500€ (5000 руб.).

«З іх каля 300 руб. ідзе на пераводы, таму што не ўсе рэчы з перадачак прымаюцца. Гэта такая латарэя: што ў выніку дойдзе да зняволенага? Даведаемся мы гэта ўжо з лістоў.

Пераводы патрэбныя, каб людзі маглі купіць цыгарэты, мыла, пракладкі, туалетную паперу. Наколькі я разумею, у СІЗА няма вялікага ліміту на тавары. Але ў турме, напрыклад, можна купіць толькі адзін пачак пракладак у месяц».

«У СІЗА хутчэй за ўсё разыходзіцца ежа»

«Самі перадачкі выходзяць даражэй, таму што там бываюць затратныя куплі накшталт тэрмабялізны, лекаў і вітамінаў. Мы са сваякамі стараемся купляць дабаўкі да ежы, клятчатку ў таблетках — але ў нас яе пакуль ні разу не бралі, і мы праз гэта перажываем. Цяпер на перадачкі для дваіх у месяц у нас ідзе мінімум 1000€ (3400 руб.). Калі ёсць магчымасць, мы стараемся адпраўляць больш.

Хутчэй за ўсё ў СІЗА траціцца ежа. Таму мы стараемся класці ўсякія смакоткі, якія любяць блізкія, снэкі, але каб гэта было добрай якасці і не хутка псавалася. Перадаем сканворды, судоку, размалёўкі, паперу, алоўкі — гэта даволі хутка сканчваецца».

«Чэргі на перадачу пасылак расцягваюцца на цэлы дзень»

«Нам вельмі пашанцавала, што ўсё яшчэ ёсць блізкія сваякі ўнутры Беларусі, якія могуць перадаваць пасылкі, — гэта мая цётка і старэнькая бабуля. Адзіны дзень для перадачак — панядзелак. Гэта максімальна нязручна для людзей, якія працуюць. Таму ў асноўным прадукты перадае мая бабуля, але для яе вельмі цяжка стаяць у чарзе па 5-6 гадзін.

Раней я не ведала, што людзей, якія адносяць перадачкі, так шмат: чэргі расцягваюцца на цэлы дзень.

«Акрамя перадачак аплачваем крэдыты і здымнае жыллё»

«У маіх блізкіх цяпер ідзе следства, таму акрамя перадачак трэба аплачваць адваката — ён можа прыходзіць ад аднаго да чатырох разоў на тыдзень. Залежыць ад таго, як часта яго выклікаюць. Адзін візіт адваката абыходзіцца ў 400 руб. Таксама, калі сваяк трапляе ў СІЗА або турму, ягоныя грашовыя абавязацельствы пераходзяць на блізкіх. Напрыклад, у маіх сваякоў былі крэдыты, і, каб на іх нічога не вісела і ў будучыні не было праблем, мы іх выплачваем. У месяц гэта прыкладна 500 руб. Да таго ж мы аплачваем здымную кватэру, дзе жылі блізкія. Для Мінска гэта не вельмі вялікая сума, каля 150$ (490 руб.)».

«Не думала, што мне настолькі рана давядзецца ўтрымліваць сваю сям'ю»

«Я разумею, што знаходжуся ў прывілеяваным становішчы. Я не жыву ў Беларусі, і ў мяне ёсць плюс-мінус стабільны заробак. Цяпер большая частка майго заробку ідзе непасрэдна на ўтрыманне маёй сям'і.

Калі ўсё пачалося, я не думала, што гэта будзе настолькі дорага.

Часам думаю, што не ведаю сем'яў у Беларусі, якія могуць кожны месяц выдзяляць такую суму. Няхай гэта будзе 700€, але нават столькі многія людзі ў нас не зарабляюць. Па стане здароўя мне трэба рабіць аперацыю, і я яе адкладаю, таму што няма грошай.

Бывае, хочаш сабе нешта купіць, а ў цябе ў галаве круціцца, што лепш адправіць пабольш грошай блізкаму. Я не думала, што мне настолькі рана давядзецца ўтрымліваць сваю сям'ю».

CityDog.io пагаварыў з актывістамі ініцыятывы, якая дапамагае сваякам палітвязняў збіраць пасылкі ў СІЗА і калоніі. Са слоў актывістаў, за апошнія гады кошт перадачак вырас. Часам сем'і аддаюць па 3500 руб. за пасылкі з ежай і адзеннем.

— У колькі сям'і палітвязня абыходзіцца яго ўтрыманне ў турме?

— Залежыць ад таго, пра якія пасылкі і перадачы мы гаворым.

Напрыклад, да суда чалавеку пад вартай могуць перадаваць рэчы і прадукты кожны месяц. Улічваючы, што вага пасылак па пошце не ўваходзіць у агульную лічбу дазволенай вагі, якую прынясуць рукамі, то можна сябе не абмяжоўваць. Рэчы, напрыклад, адпраўляюць пасылкай, як і нешта цяжкае, а рукамі прыносяць свежае і самае неабходнае.

Па нашаму вопыту, у 2024 годзе ў сярэднім выдаткі склалі каля 500-700 руб. толькі на перадачы.

Таксама асобны артыкул выдаткаў — гэта калі чалавеку даюць пазбаўленне волі па выніках суда і яго збіраюць у калонію, пакуль ён яшчэ фізічна знаходзіцца ў СІЗА. Некаторыя вырашаюць перастрахавацца і адразу выслаць у СІЗА тое, што будзе трэба чалавеку ў калоніі: чорную вопратку, тэрмабялізну, гадзіннік, электрабрытву, абутак.

Праўда, і тут ёсць свае нюансы: на этапе гэта дадае вагі торбам, і гэта фізічна складана, бо часцей за ўсё людзі нясуць свае рэчы ў кайданках.

— Ці павялічыўся кошт пасылак, калі параўноўваць з 2020 годам?

— Вядома, прычым значна. Калі ў 2020-м магчыма было сабраць добрую перадачу на 500 руб., то цяпер гэта нерэальна. Мы нядаўна дапамагалі збіраць перадачы, і кошт адной выйшаў 1500 руб., а сям'і трэба было адправіць дзве — рэчавую і прадуктовую. Разам прыйшлося выдаткаваць 3500 руб.

Прычым людзі не закупляюць нешта ў дарагіх крамах, звычайна шукаюць на зніжках, дзесьці на рынку, дзесьці з анлайн-крам — імкнуцца максімальна аптымізаваць выдаткі.

— Што блізкія адпраўляюць палітвязням?

— Дазволеная прадуктовая перадача — 50 кг. Збіраюць яе так, каб чалавеку хапіла на доўгі перыяд. У яе імкнуцца пакласці:

• касцюм;
• чаравікі, тапкі;
• розныя варыянты вусцілак;
• крэм для абутку;
• сшытак;
• канверт;
• вяхотку;
• брытву, станкі для змены;
• мыла, парашок, крэм, дэзадарант;
• туалетную паперу.

У прадуктовых пасылках адпраўляюць:

• да 10 кілаграмаў мяса, каўбасы, сала;
• сыр;
• шматкі (грачаныя, рысавыя),
• сухое пюрэ;
• прыправа;
• какава, кава, чай;
• арэхі;
• сухафрукты;
• шакалад, цукеркі, печыва;
• цыгарэты;
• гародніну і садавіну.

— У СІЗА і калоніях працуюць спецыяльныя крамы. У некаторых з іх можна заказаць прадукты анлайн. Наколькі асартымент такіх крам дазваляе пакрыць патрэбы зняволеных?

— Такая паслуга ёсць не ва ўсіх калоніях. Але, напрыклад, анлайн-крама ёсць у папраўчай калоніі №17 у Шклове. Выбар тавараў там, вядома, меншы, чым у гіпермаркетах. І ўсё ж лепш, калі такая магчымасць існуе, таму што не ўсе фізічна могуць адвезці перадачу.

Мы шмат разоў дапамагалі людзям з тым, каб адвезці ў калонію сумкі з прадуктамі, — і гэта асобная гісторыя. Калі пенсіянерка жыве ў вёсцы ў Гомельскай вобласці, а сын адбывае пакаранне ў Віцебску, то гэта няпроста.

Таму бывае, што лепш купіць сертыфікат. Некаторыя выдаткоўваюць па 1500 руб. на сертыфікаты, каб палітвязень мог купіць у краме тое, што яму трэба. Асабліва гэта актуальна для тых, у каго блізкія не змаглі застацца ў Беларусі і больш няма магчымасці самім збіраць перадачы. Таму такія крамы застаюцца адзіным выхадам, каб падтрымаць сваіх блізкіх.

— З якімі цяжкасцямі пры зборы і перадачы пасылак сутыкаюцца блізкія?

— Заўсёды ёсць фінансавыя складанасці, таму што гэта даволі накладна. А яшчэ больш накладна, калі перадачы супадаюць па таймінгу. Каб пазбегнуць гэтага, многія пачынаюць збіраць пасылкі загадзя і купляць патроху. Ёсць сем'і, якія круглы год збіраюць перадачы.

Часам сем'і саромеюцца і адмаўляюцца ад дапамогі, якую прапануюць актывісты і ініцыятывы. Таму мая адзіная парада — не адмаўляцца ад падтрымкі. Будзе лягчэй.

• 1
• 0
• 1
• 3
• 1
• 6
• 0
• 0