Užo daŭno, vidać, usie vykarystoŭvajuć hetaje słova spres u značeńni «viadoma», «praŭda što», «a jak ža!». Jak niejkaje śćviardžeńnie abo paćvierdžańnie. Tak i słoŭniki našy prapisvajuć. Ale, dziakavać bohu i dobrym ludziam, nie tolki tak.
Treba viedać, što tak było nie zaŭsiody. Ciapierašniaje papularnaje značeńnie «kaniečnie» ci «kaniešnie» — heta novaje značeńnie i mabyć vynik ahresiŭnych pavodzin movy-susiedki. Naš prabaćka Francišak Bahuševič (sałodkaja pamiać jaho) vykarystoŭvaŭ hetaje słova ŭ značeńni «abaviazkova»:
Ci ž užo nam kaniečnie tolki na čužoj movie čytać i pisać možna? («Dudka biełaruskaja»)
Takoje ž značeńnie my sustrakajem i ŭ Kołasa, što, darečy, zaŭvažyŭ tłumačalny słoŭnik. A vialiki znaŭca žyvoha čałaviečaha słova Kuźma Čorny vykarystoŭvaje «kaniečnie» tolki ŭ značeńni abaviazkova. Hetaje słova dobra kładziecca taksama i zamiest paskudnaj kalki «nieabchodna». Jak na moj hust i dośvied, to ŭsie hetyja «nieabchodna», «biezumoŭna» treba naohuł vykinuć k čortu, kali my žadajem havaryć svabodna, bahata i smačna. Jany źbiadniajuć našu movu, a znaŭcy ź imi zaŭsiody zmahalisia. Vynik ichniaha zmahańnia nie nadta dobry, jak vidać.
Hlańcie, jak choraša i samabytna našaje «kaniečnie» prajaŭlajecca ŭ movie Kuźmy Čornaha:
Dyk nie kaniečnie i tabie iści słužyć licha viedaje za što čortu łysamu. (Kuźma Čorny «Lavon Bušmar»)
Jana paryvałasia ŭsio na heta, ale ž chiba mały śviet čałavieku, što kaniečnie dumać pra adno ŭsio? (tamsama)
Pasmakujcie hetyja skazy. Prymierajcie na svaju havorku. Moža varta vykarystoŭvać hetyja słovy akurat u hetym, daŭniejšym značeńni? A toje inšaje, noŭšaje — lepiej zaniać inšymi smačnymi vyrazami, roznymi da roznaha kantekstu: «i praŭda», «a jak ža!», «viadoma ž», «praŭda što!», «dziva što». I mova bliščyć i bruicca. Sporu Vam.
Ciapier čytajuć
Stała viadoma, kolki hrošaj atrymlivali ad kramloŭskaha fondu Łušč, Mirsalimava i Hieraščanka7
Stała viadoma, kolki hrošaj atrymlivali ad kramloŭskaha fondu Łušč, Mirsalimava i Hieraščanka
Navukoviec raspavioŭ pra hieałahičnyja zahadki Biełarusi: irtuć ź ziamli i kratar ad padzieńnia mietearyta, jaki źniščyŭ usio žyvoje ŭ radyusie tysiač kiłamietraŭ88
Kamientary