Franak Viačorka pra pašpart novaj Biełarusi: Pašpartny centr budzie raskidany pa roznych krainach. A pry Kavaleŭskim prajekt nie ruchaŭsia
Pra zapusk prajekta pašparta Novaj Biełarusi było abvieščana jašče ŭ žniŭni 2023 hoda. Spačatku abiacali, što pieršyja ŭzory pabačać śviet u pačatku 2024-ha. Ale ŭźnikli prablemyŭ Litvie, i pašpart Novaj Biełarusi dahetul nie staŭ paŭnavartasnym dakumientam, pretendujučy tolki na funkcyju darahoha (košt — 97 jeŭra) suvienira. Čamu tak adbyvajecca, «Lusterka» pahavaryła z hałoŭnym daradcam Śviatłany Cichanoŭskaj Franakam Viačorkam.
«Całkam pieranosim pašpartny prajekt ź Litvy»
Viačorka raskazaŭ, što pašpartny prajekt całkam pieranosiać ź Litvy.
«Źmienicca taksama jurydyčnaja asoba, adkaznaja za vydaču, ale Marus Hudziełajcis zastaniecca kiraŭnikom. Za palityčnuju častku adkazvajuć Ofis i Kabiniet. Apošnija miesiacy zaklučali damovy, vyrašali techničnyja momanty. Nie budzie adnoj krainy, dzie ŭsio adbyvajecca «pad kluč».
Pakul vydača dakumientaŭ adbyvajecca ŭ testavym režymie. Kožny moža padać zajaŭku anłajn. Paśla vieryfikacyi vy atrymajecie infarmacyju, jak i dzie zdać bijamietryju. Kali vyrašym lehalnyja momanty, to budziem ruchacca da aficyjnaha startu».
Pašpartny centr budzie raskidany pa niekalkich krainach. Rehistracyja — u adnoj, bijamietryja — u druhoj, piersanalizacyja — u treciaj.
«Z dobrych navinaŭ: buduć pracavać mabilnyja centry, i, mahčyma, možna budzie padacca ŭ toj krainie, dzie vy znachodziciesia, bieź nieabchodnaści niekudy jechać, ale kali naźbirajecca zajavak.
Mahčyma, budziem damaŭlacca z pryvatnymi vizavymi centrami, u jakich biełarusy robiać vizy — jak toj samy VFS Global, kab, naprykład, biełarusy Arhienciny mieli takuju mahčymaść».
Pa słovach daradcy Cichanoŭskaj, prablemy z pašpartam u Litvie ŭźnikli dosyć niečakana.
«Tut roznyja pryčyny nakłalisia. Źmianiŭsia kantekst: vajna, biaśpieka, tak zvany litvinizm. Jość tyja, chto padtrymlivaje, jość tyja, chto suprać. Kažuć, «kali biełarusy Litvy majuć pašparty zamiežnikaŭ, to navošta im jašče svoj?»
Uźnikli prablemy i z «Pahoniaj», pytańni i da taho, čamu ŭ Litvie vydajucca nielitoŭskija dakumienty. U asnoŭnym na ich adkazali, ale ŭ vyniku stała jasna, što praściej pieranieści prajekt».
Kolki pašpartoŭ vydali i kali dakumient stanie nie tolki simvałam
Viačorka adznačyŭ, što minimum hod projdzie, pierš čym pašpart atrymaje niejki aficyjny status.
«Vidavočna, što naš pašpart nie zamienić miascovych dakumientaŭ, nie zdymie patreby ŭ lehalizacyi. I pakul vykonvaje ŭ asnoŭnym simvaličnuju rolu. Niadaŭna my viarnulisia z Kosava, nam kazali, što im spatrebilisia hady, kab lehalizavać svoj pašpart, i pry hetym im z samaha pačatku mocna dapamahaŭ Jeŭrasajuz. Jany rychtavali bazu hramadzian, tolki potym pačali vydaču dakumientaŭ. Heta ŭsio doŭha.
U Polščy i Litvie ŭžo jość pracoŭnyja rašeńni — dakumienty zamiežnikaŭ. A naš pašpart — heta doŭhaterminovy prajekt, nad jakim budziem pracavać paralelna. Heta taksama palityčny i imidžavy prajekt, važny dla padtrymańnia biełaruskaj supolnaści, kab abaznačyć, što my — heta nie režym, nie Rasija, što biełarusy — nie ahresary. Padkreślić, što my nie prymajem hetaha teroru, jaki Łukašenka čynić suprać biełarusaŭ».
Ciapier vydali niekalki dziasiatkaŭ pašpartoŭ Novaj Biełarusi. «Sotni jašče čakajuć», — kaža Viačorka.
Adkaz na krytyku Kavaleŭskaha
Viačorka adkazaŭ taksama na krytyku Valeryja Kavaleŭskaha, jaki padčas pracy ŭ Abjadnanym pierachodnym kabiniecie byŭ adkazny za prajekt pašparta.
Pa jaho słovach, pakul pašpartam zajmaŭsia Kavaleŭski, jany «stracili praktyčna paŭtara hoda, bo ŭvieś hety čas prajekt nie ruchaŭsia».
«Ruch pačaŭsia paśla taho, jak prajekt byŭ pieradadzieny Marusu Hudziełajcisu. Jaho vialikaja zasłuha ŭ tym, što ciapier padrychtavanaja ŭsia infrastruktura, adbyŭsia testavy zapusk i vydadzienyja piłotnyja asobniki.
Valeryj Kavaleŭski dakładna nie maje racyi. Było šmat abiacańniaŭ, zroblenych publična, jakija niemahčyma realizavać: što dakumient adrazu stanie pašpartam, vyrašać usie prablemy. Byli zavyšanyja čakańni. Heta ŭ vialikaj stupieni ŭdaryła pa imidžy.
Usio-taki čakańni treba rabić realistyčnymi. Pašpart, vizy dla biełarusaŭ, mahčymaści lehalizacyi — heta ŭsio vielmi składany i doŭhi praces, i nijaki adzin vizit Śviatłany Cichanoŭskaj ci navat niekalki sustreč nie vyrašać usich prablem. Na žal, my trapili va ŭnikalnuju svajoj składanaściu situacyju, davodzicca pieraadolvać miljon vyklikaŭ — lehalnych pracedur, biurakratyi, palityčnych intaresaŭ — i prachodzić pamiž kropielkami vady ŭ roznych krainach. U Jeŭrasajuzie ciapier usie dumajuć pra biaśpieku, a my prapanujem takija śmiełyja rašeńni, jakija mohuć, na dumku niekatorych palitykaŭ, hetaj biaśpiecy pahražać».
«Kali Łukašenka choča, kab pašpart Novaj Biełarusi nie vydavaŭsia, to musić skasavać zabaronu na konsulskija pasłuhi»
Franak Viačorka kaža, što Ofis Cichanoŭskaj praz partnioraŭ sprabuje davieści da Łukašenki nieabchodnaść admieny pašpartnaha dekreta, kab biełarusy znoŭ mahli atrymać dakumienty ŭ konsulstvach za miažoj.
«Heta adno z našych patrabavańniaŭ u pieramovach, jakija našyja sajuźniki pravodziać z režymam. Admiena dekreta prachodzić čyrvonaj nitkaj. Kali Łukašenka choča, kab pašpart Novaj Biełarusi nie vydavaŭsia, jon musić skasavać zabaronu na akazańnie biełarusam konsulskich pasłuh za miažoj. Pakul režym nie idzie na sastupki.
Toje samaje pa pamiłavańniach — abiacajuć sotni i sotni, a vyzvalajuć dziasiatki. Pry hetym nie vyzvalajuć palityčnych lidaraŭ. My bačym, što režym sprabuje ŭsialak zabałbatać hetuju temu. Sproby damovicca z Łukašenkam pra vyzvaleńnie palitviaźniaŭ u abmien na źmiakčeńnie sankcyj pačalisia jašče ŭ 2021 hodzie. Sankcyi na kalij nie ŭvodzilisia hod mienavita praz heta. Łukašenka padmanuŭ. Sproby damovicca doŭžylisia ŭsie hetyja hady».
Ciapier čytajuć
«Ja jašče moh sumniavacca ŭ sabie. Ale kali Maša takoje zrabiła!» Nieviadomyja fakty pra Viktara Babaryku raskazała jaho advakatka Natalla Mackievič77
Kamientary