Vučonyja znajšli ahromnistaje radovišča zołata, jakoje źmiaščaje 99,999% usiaho zołata płaniety
Pa słovach daśledčykaŭ, hetaha zołata stolki, što chapiła b pakryć uvieś ziamny šar słojem u amal u paŭmietra. Ale jość adna zahvazdka.
Zołata zaŭsiody mieła asablivaje značeńnie dla ludziej — nie tolki jak kaštoŭny mietał, ale i jak simvał ułady, svabody dy bahaćcia. Jano natchniała paetaŭ, razburała impieryi, vyklikała vojny i rabiłasia pradmietam asabistaj apantanaści.
Fizičnyja ŭłaścivaści zołata — admietny blask, chimičnaja ŭstojlivaść, lohkaść apracoŭki, vysokaja elektra– i ciepłapravodnaść, nietaksičnaść — zrabili jaho idealnym materyjałam jak dla juvielirnych vyrabaŭ, tak i dla pramysłovych patreb. I pry hetym jano dastatkova redki mietał.
Jak piša New Atlas, za ŭsiu historyju čałaviectva było zdabyta kala 216 tysiač ton zołata — hetaha chapiła b, kab zrabić kub z bakami ŭ 22 mietry.
Ale ŭsio heta — drabiaza ŭ paraŭnańni z najvialikšym radoviščam zołata, jakoje vyvučajuć navukoŭcy z Univiersiteta Hiotynhiena.
Dzie ž jano? Pa słovach aŭtaraŭ daśledavańnia, jakoje apublikavana ŭ časopisie Nature, u samym centry Ziamli — u jaje raspłaŭlenym jadry.
Jak jany tłumačać, usio zołata, što my kali-niebudź zdabyli, — heta tolki ślady, što zastalisia ŭ lohkich silikatnych parodach ziamnoj kary. Asnoŭny abjom znachodzicca ŭ jadry, kudy jano pravaliłasia na rańnich etapach farmiravańnia płaniety 4,5 miljarda hadoŭ tamu.
Zołata — siderafilny (ad hreč. sideros ≈ žaleza i philéo ≈ lublu) elemient, jano naturalna ciahniecca da žaleza i lohka ź im złučajecca. A pakolki žaleza — asnoŭny kampanient ziamnoha jadra, bolšaja častka zołata apynułasia mienavita tam.
Pavodle acenak, jaho tam stolki, što chapiła b pakryć usiu pavierchniu Ziamli płastom taŭščynioj kala 46 santymietraŭ.
Adnak zdabyć hetaje zołata nie ŭjaŭlajecca nijakaj mahčymaści. Jadro — heta raspłaŭlenaja žaleznaja śfiera na hłybini tysiač kiłamietraŭ. Ale, jak śćviardžajuć vučonyja, jość nadzieja: pavodle daśledavańniaŭ, zołata patrochu vychodzić vonki.
Daśledčyki praanalizavali suadnosiny izatopaŭ ruteniju i valframu ŭ akijanskich bazaltach i pikrytach (mahmatyčnych hornych parodach) z Havajaŭ, Bafinavaj Ziamli, Hałapahosaŭ i vostrava Rejuńjon. Jany zaŭvažyli, što adzin ź izatopaŭ ruteniju mieŭ anamalna vysoki ŭzrovień prysutnaści. Heta śviedčyć, pa słovach vučonych, ab tym, što parody, jakija źmiaščajuć hety izatop, pachodziać ź vielmi hłybokich nietraŭ Ziamli.
Vymiareńni pakazvajuć, što parody, jakija źmiaščajuć rutenij, pastupili ź miažy pamiž jadrom Ziamli i mantyjaj, a zatym vyjšli na pavierchniu praz vułkaničnyja kanały.
Heta značyć, što zamiest taho kab zastavacca ŭ jadry nazaŭždy, zołata i inšyja mietały pastupova padnimajucca ŭvierch — praz haračyja patoki raspłaŭlenaj parody z hłybiniaŭ Ziamli da mantyi, a adtul — u tyja płasty, dzie my ŭžo možam ich zdabyć. Ale hety praces doŭžycca sotni miljonaŭ hadoŭ.
Kali vam nie chočacca čakać miljony hadoŭ, jość inšy varyjant — zdabyvać zołata ŭ kosmasie. Navukoŭcy miarkujuć, što niekatoryja asteroidy, jakija zastalisia paśla ŭtvareńnia Soniečnaj sistemy, vielmi bahatyja na mietały.
Naprykład, asteroid Psichieja składajecca amal całkam ź mietaličnych parod i nie maje takoj abałonki, jak Ziamla, što chavała b skarby hłyboka ŭnutry. Kali ŭ im sapraŭdy jość zołata i inšyja kaštoŭnyja mietały, jaho košt moža dasiahać 10 kvadryljonaŭ dołaraŭ. Pryvabna, praŭda? Zastałosia tolki dalacieć i pryasteroidzicca.
Kamientary