Olivier z ZŠA vyvučyŭ biełaruskuju movu, bo daviedaŭsia, što jaho prodki z Mahilova
«Ja abažaju Lavona Volskaha. «Try čarapachi» pastajanna słuchaju». Daktarant kafiedry słavianskich movaŭ i litaratur Čykahskaha ŭniviersiteta Olivier Okuń raskazaŭ svaju historyju «Biełsatu».
Sioleta Olivier pryjechaŭ na fiestyval Tutaka dla taho, kab nie tolki pasłuchać muzyku, ale i pabyć u biełaruskamoŭnym asiarodździ. Da hetaj pajezdki, jak pryznajecca Olivier, jon vielmi mała razmaŭlaŭ pa-biełarusku, choć šmat čytaŭ.
«Na Tutaka ja zmoh razmaŭlać pa-biełarusku. Na žal, u mianie jašče nie atrymałasia pajechać u Biełaruś, ale na fiestyvali było tak, jak byccam by ja byŭ u Biełarusi, bo ŭsie razmaŭlali pa-biełarusku. Biełarusy vielmi ŭrazili mianie svajoj dabrynioj i adkrytaściu», — adznačaje Olivier.
Cikaŭnaść da biełaruskaj movy ŭ chłopca naradziłasia z pošuku svaich karanioŭ:
«U mnohich ludziej jość adsutnaść, kali my nie viedajem, adkul my. I heta asabliva adbyvajecca ŭ ZŠA — krainie mihrantaŭ. Ja nie viedaŭ, adkul ja. Ja pytaŭsia ŭ baćki, i jon skazaŭ, što my ź Biełarusi. Ja chacieŭ razmaŭlać na toj ža movie, na jakoj razmaŭlali maje prodki».
Prodki Oliviera 120 hadoŭ tamu pryjechali ŭ Złučanyja Štaty z Mahilova. U siamji zachavalisia paštoŭki, na jakich paznačany adras u hetym horadzie:
«Maje prodki byli miascovymi jaŭrejami. Pry hetym biełaruskamoŭnymi jaŭrejami. To-bok, na hetych paštoŭkach jany pisali na idyšy i taksama pa-biełarusku. I heta vielmi cikava. Jany dobra viedali biełaruskuju movu».
Maci i baćka Oliviera razmaŭlajuć na anhlijskaj, troški viedajuć ispanskuju. Babula i dziadula taksama viedali tolki anhlijskuju. Ale, zhadvaje chłopiec, jon pamiataje, što babula zaŭždy hatavała draniki i tak ich nazyvała.
Avałodać biełaruskaj movy, jak pryznajecca chłopiec, było niaprosta. Asnoŭnaja pryčyna — mała adpaviednych materyjałaŭ. Jon pryznajecca, što vyvučaje biełaruskuju movu nie sistematyčna i znajomy jak z taraškievicaj, tak i sa školnym pravapisam.
«Ja šukaŭ u internecie hramatyku, knihi kłasikaŭ. Ja čytaŭ šmat [tvoraŭ] Janki Kupały, Jakuba Kołasa», — dzielicca Okuń i pryznajecca, što jaho vielmi ŭraziła pjesa Janki Kupały «Tutejšyja».
Pa słovach chłopca, u Čykaha vialikaja biełaruskaja dyjaspara, ale jon nie maje mahčymaści časta brać udzieł u mierapryjemstvach, jakija jany ładziać, bo žyvie na poŭdni horada, a biełarusy — na poŭnačy horada-miehapolisa.
Olivier rekamienduje tym, chto imkniecca vyvučyć movu, znajści atmaśfieru ci miesca, dzie možna razmaŭlać pa-biełarusku ź biełarusami, čytać sučasnuju biełaruskuju litaraturu, słuchać biełaruskuju muzyku, šmat jakoj možna znajści na jutubie.
«Vielmi dapamahaje, kali čuješ muzyku. Ja abažaju Lavona Volskaha. «Try čarapachi» pastajanna słuchaju», — davodzić Okuń.
Kudy addać sioleta svaich dziaciej, kab jany vučylisia pa-biełarusku
Ruskamoŭnaja piśmieńnica vyjšła zamuž za biełarusa i skłała niezvyčajny słoŭničak jahonych słoŭ, jakich nikoli raniej nie čuła
«Razmaŭlaju pa-biełarusku, kab mova nie zahinuła». Palak vyvučyŭ biełaruskuju movu nastolki, što vodzić na joj ekskursii i vykładaje
Japoniec chacieŭ vyvučyć biełaruskuju movu, ale nie znajšoŭ u Minsku nivodnaj škoły
Ciapier čytajuć
«Ludzi, budźcie pilnyja! U takoj situacyi moža apynucca kožny žychar ES!» Hramadzianin Litvy, asudžany ŭ Biełarusi da 13 hadoŭ za «špijanaž», pieradaŭ list z kałonii18
«Ludzi, budźcie pilnyja! U takoj situacyi moža apynucca kožny žychar ES!» Hramadzianin Litvy, asudžany ŭ Biełarusi da 13 hadoŭ za «špijanaž», pieradaŭ list z kałonii
«Niezaležnaść nie padaje ź nieba i nie dajecca nazaŭsiody. Jaje treba abaraniać». Cichanoŭskaja vystupiła z zajavaj da 35-hodździa pryniaćcia Dekłaracyi ab suvierenitecie4141
Kamientary
Było b cikava pabačyć paraŭnańnie pamiž kolkaściu tych, chto štodzionna karystajecca biełaruskaj movaj i tymi, chto štodzionna karystajecca litoŭskaj movaj. Jość sumnievy kaho budzie bolš.