Siońnia marskija lilei ŭ vyhladzie skamianiełych reštkaŭ možna sustreć tolki ŭ muziejach, ale tysiačy hadoŭ tamu našyja prodki bačyli ŭ hetych staražytnych artefaktach vydatny materyjał dla stvareńnia ŭpryhažeńniaŭ.
Pra ŭpryhažeńni ź niezvyčajnaha materyjału raspaviadaje telehram-kanał «Pieršabytnaja archieałohija ŭ kantekście», jaki viadzie archieołah Alaksandr Vašanaŭ ź Instytuta historyi NAN Biełarusi.
Estetyčnyja akamianiełaści
Marskija lilei (Crinoidea) — heta staražytnyja marskija žyvioły, jakija žyli na terytoryi sučasnaj Biełarusi jašče ŭ paleazojskuju eru, sotni miljonaŭ hadoŭ tamu. Marskija lilei nie vymierli, jany dahetul žyvuć u marach pa ŭsim śviecie. Ich najbližejšyja svajaki — marskija zorki i marskija vožyki.
Pareštki staražytnych marskich lilej dajšli da nas tolki ŭ vyhladzie akamianiełaściej, niezvyčajny vyhlad jakich zdaŭna rabiŭ ich pryvabnymi dla ludziej.
Na terytoryi Biełarusi znachodki akamianiełaściej marskich lilej prymierkavany da krajavych ledavikovych utvareńniaŭ i azior. Našy prodki pabačyli ŭ ich vydatny materyjał dla ramiastva.
Vykarystańnie pacierak z marskich lilej na Biełarusi achoplivaje nievierahodna doŭhi časavy adrezak — z kanca palealitu da rańniaha žaleznaha vieku. Heta značyć, što roznyja supolnaści na našych ziemlach praciahvali vykarystoŭvać adzin i toj ža materyjał na praciahu dziasiatkaŭ stahodździaŭ. Asabliva ŭražvaje, što ŭ rukach staražytnych majstroŭ akazvalisia skamianiełaści, jakim užo byli sotni miljonaŭ hadoŭ.
Staražytnyja ŭpryhažeńni sa staražytnaha materyjału
Najčaściej archieołahi znachodziać asobnyja členiki ściabła z charakternaj skraznoj adtulinaj u centry. Hetyja pacierki mohuć mieć roznyja formy: ad prostych akruhłych da składanych zorkapadobnych.
Adzin z najbolš značnych prykładaŭ na Biełarusi pachodzić z pomnika Kavalcy 4. Tut znojdzieny pacierki z Crinoidea, jakija datujucca biolinhskim paciapleńniem (intestadzijałam) — prykładna 12 420 hadoŭ tamu. Heta aznačaje, što tradycyja vykarystańnia takich upryhažeńniaŭ viadomaja jašče z poźniaha palealitu.
U apošnija hady archieołahi ŭsio čaściej znachodziać padobnyja artefakty. Hieahrafija znachodak achoplivaje roznyja kutki Biełarusi: Asaviec 2 (Biešankovicki rajon), Biarešča 1 (Lepielski rajon), Zadzieŭskaje 1 (Pastaŭski rajon), Klišyna 3 (Krupski rajon) i navat małoje haradzišča na Miency epochi rańniaha žaleznaha vieku.
Anałohii biełaruskich znachodak viadomy z šerahu pomnikaŭ z terytoryi Jeŭropy, dzie jany byli vyjaŭleny jak u kulturnych napłastavańniach, tak i ŭ pachavańniach.
Kožnaje takoje adkryćcio dadaje novyja štrychi da razumieńnia taho, jak staražytnyja ludzi ŭsprymali pryrodnyja materyjały i vykarystoŭvali ich u svaim pobycie i abradach.
«Naša Niva» — bastyjon biełaruščyny
PADTRYMAĆSakrety pabudovy pieršaha Mienska: polskija technałohii i śviatyja drevy dla ścien
U biełaruskaj vioscy na Smalenščynie znajšli žudasnuju šaścipalcuju ruku, jakoj kala 7 tysiač hadoŭ
Ad klinapisu da vitražoŭ Sien-Deni. Telehram-kanały biełaruskich historykaŭ, na jakija varta padpisacca
U Biełarusi znajšli kaścianyja karali ŭzrostam 5 tysiač hadoŭ
Ciapier čytajuć
«Abmiarkoŭvajem pytańnie ab vyzvaleńni jašče 1300 źniavolenych». Tramp raskazaŭ, pra što havaryŭ z Łukašenkam22
Kamientary
- kolki?
pradaviec (pryhožy, baradaty, u švedry hrubaj viazcy - usio, jak ja lublu) robić mnie maleniečkuju lekcyju, chto heta i adkul. pram na kavałačku pierhamienta piša, kolki hetamu amanitu młn hod i pytaje:
- a vy tolki starych lubicie?
pytańnie i adkaz
ja lublu sapraŭdnych
śmierć Ozika
čałaviek syšoŭ dastojna. daŭ apošni kancert i pamior