Kolkaść ludziej na płaniecie pačnie skaračacca značna raniej, čym vy dumajecie

U svaim analizie hłabalnych demahrafičnych tendencyj The Economist źviartaje ŭvahu na fakt, jaki ŭparta ihnarujuć aficyjnyja prahnozy: naradžalnaść va ŭsim śviecie padaje značna chutčej, čym čakałasia.

Tak letaś kaeficyjent naradžalnaści ŭ Turcyi ŭpaŭ da 1,48 dziciaci na žančynu, što značna nižej za ŭzrovień zamiaščeńnia (kala 2,1) i značna nižej za prahnozy AAN, ekśpierty jakoj ličyli, što taki ŭzrovień Turcyja dasiahnie da 2100 hoda.

Padzieńnie naradžalnaści nazirajecca nie tolki ŭ Turcyi. Pa ŭsim śviecie, ad Kałumbii i Indyi da Francyi i Italii, naradžalnaść źnižajecca značna chutčej, čym čakałasia. Nasielnictva Kitaja ŭžo skaračajecca, a kaeficyjent naradžalnaści ŭ Indyi ŭpaŭ nižej za ŭzrovień zamiaščeńnia.

Histaryčna naradžalnaść źnižałasia pa zrazumiełych pryčynach: sacyjalnaje zabieśpiačeńnie, jakoje dazvoliła nie spadziavacca na svaich naščadkaŭ u staraści, źnižeńnie dziciačaj śmiarotnaści i pašyreńnie pravoŭ i mahčymaściej žančyn.

Adnak niečakanym i novym źjaŭlajecca toje, što hetaje padzieńnie paskarajecca. Tempy hłabalnaha padzieńnia padvoilisia pamiž 2000‑mi i 2010‑mi hadami i znoŭ padvoilisia ŭ hetym dziesiacihodździ, źnižajučysia ŭ siarednim amal na 2% u hod. U mnohich miescach uzrovień naradžalnaści źnižajecca jašče chutčej. Uzroŭni, jakija kaliści ličylisia niejmavierna nizkimi, stanoviacca zvyčajnaj źjavaj.

U mnohich krainach, takich jak Tajłand i Kałumbija, realnyja pakazčyki akazalisia značna nižejšymi za prahnozy AAN. Ekśpierty AAN mierkavali, što ŭ 2024 hodzie kaeficyjent naradžalnaści tajskich žančyn składzie 1,2. Faktyčnaja ličba akazałasia ŭsiaho adzinkaj.

U Kałumbii prahnozny pakazčyk byŭ 1,63, i vierahodnaść taho, što jon budzie nižejšy za 1,4, składała tolki 2,5%. Ale nacyjanalnaje statystyčnaje ahienctva ličyć, što Kałumbija ŭžo apuściłasia nižej za hety ŭzrovień, źniziŭšysia da 1,2 narodžanych na žančynu ŭ 2023 hodzie.

U minułym hodzie ŭ Jehipcie naradziłasia mienš za 2 miljony dziaciej, i hety paroh nie čakaŭsia da 2100 hoda.

Što heta značyć?

Usio heta aznačaje, što suśvietnaje nasielnictva, vierahodna, dasiahnie svajho pika značna raniej i na bolš nizkim uzroŭni, čym prahnazuje AAN.

Zamiest rostu da 10,3 miljarda da 2084 hoda, pik moža nastupić u 2050‑ch hadach i nie pieravysić 9 miljardaŭ. Paśla hetaha nasielnictva śvietu pačnie skaračacca ŭpieršyniu z časoŭ Siaredniaviečča, kali «Čornaja śmierć» u XIV stahodździ źniščyła, jak miarkujecca, piatuju častku nasielnictva.

Heta budzie mieć vielizarnyja nastupstvy dla suśvietnaj ekanomiki, hieapalityki i sacyjalnych struktur.

Aŭtary zaŭvažajuć, što mnohija prahnozy, u tym liku AAN, zasnavanyja na małavierahodnych zdahadkach. Demohrafy AAN miarkujuć, što ŭ krainach ź nizkaj naradžalnaściu jaje padzieńnie nieadkładna spynicca abo navat pačniecca rost. Naprykład, jany prahnazujuć, što kaeficyjent naradžalnaści ŭ ZŠA zastaniecca stabilnym, a ŭ Paŭdniovaj Karei pačnie pavolna raści.

Pavialičyć

Mnohija ekśpierty nazyvajuć čakańnie takoha adnaŭleńnia pryniaćciem žadanaha za sapraŭdnaje. Navat kali ŭ niekatorych krainach u pačatku 2000‑ch naziraŭsia časovy rost, ciapier naradžalnaść znoŭ źnižajecca. Arhumient, što hiendarnaja roŭnaść pavysić naradžalnaść, taksama sumnieŭny, bo histaryčna pašyreńnie pravoŭ žančyn pryvodziła da advarotnaha efiektu.

Bolš za toje, jość padstavy mierkavać, što naradžalnaść praciahnie padać. Naprykład, u Indyi biadniejšyja rehijony z vysokaj naradžalnaściu pastupova dahaniajuć bahaciejšyja, dzie jana ŭžo nizkaja. Heta budzie i dalej źnižać siaredni pakazčyk pa krainie.

Padobnaja łohika prymianialnaja da mnohich krain, ad Kałumbii da Turcyi. Ciažka pavieryć u toje, što ŭsie mahutnyja sacyjalnyja tendencyi, jakija dziesiacihodździami źnižali naradžalnaść, raptam adnačasova raźviernucca ŭ advarotny bok pa ŭsim śviecie. Adnak navat nievialikija adchileńni ad hetaha aptymistyčnaha scenaryja pryvodziać da vielizarnych źmien u doŭhaterminovych prahnozach nasielnictva.

Prahnoz The Economist

Kab pakazać, nakolki adčuvalnyja prahnozy da hetych zychodnych zdahadak, The Economist praanalizavaŭ niekalki scenaroŭ.

Prahnoz AAN miarkuje, što ŭ pieravažnaj bolšaści krain (182 z 210) dynamika naradžalnaści źmienicca: tam, dzie jana padała, padzieńnie zapavolicca, spynicca ci navat pačniecca rost.

The Economist zachavaŭ hetaje mierkavańnie, ale ŭ svajoj madeli prosta adsunuŭ u budučyniu momant, kali hety pierałom adbudziecca.

Pavialičyć

Upłyŭ takoha zruchu akazaŭsia vielizarnym. Pavodle raźlikaŭ, kali ciapierašnija tempy padzieńnia naradžalnaści zachavajucca jašče ŭsiaho adzin hod, hłabalny pik nasielnictva nastupić na try hady raniej, a ludziej budzie na 130 miljonaŭ mienš. Kali ž źnižeńnie praciahniecca jašče dziesiacihodździe, pierš čym dasiahnie stabilnaści, pik budzie dasiahnuty ŭ 2065 hodzie, a kolkaść ludziej budzie mienšaj na 750 miljonaŭ.

Ekśpiert Łent Prytčet z Łondanskaj škoły ekanomiki nazyvaje stabilny ŭzrovień naradžalnaści «lazom naža», bo heta vielmi tonki bałans: kali kaeficyjent choć trochi nižejšy za normu, čałaviectva z časam vymiraje, a kali vyšejšy — niekantralujema raście.

Tamu mierkavańnie, što naradžalnaść abaviazkova vierniecca da stabilnaha ŭzroŭniu, vielmi pryvabnaje dla navukoŭcaŭ: jana dazvalaje paźbiehnuć matematyčna niajomkich prahnozaŭ, u jakich nasielnictva ŭ vyniku albo źnikaje, albo raście da biaskoncaści.

Da taho ž, paśla pamyłkovych paničnych prahnozaŭ pra demahrafičny vybuch u 1960‑ch demohrafy, mahčyma, prosta nie rašajucca prahnazavać advarotny, ale taksama tryvožny scenar — skaračeńnie čałaviectva.

I ŭsio ž, jak zaklučajuć aŭtary, padabajecca nam heta ci nie, ale mienavita heta nieŭzabavie i adbudziecca.

• 19
• 0
• 2
• 0
• 1
• 2
• 0
• 0