«Heta tolki pytańnie času»: Vicis Jurkonis pra novyja zachady Litvy suprać Minska
Ci budzie Litva znoŭ zakryvać pamiežnyja pierachody ź Biełaruśsiu? Čamu Minsk idzie na eskałacyju mienavita ciapier i jak heta ŭpłyvaje na sproby palepšyć stasunki z ZŠA i ES? Navošta ŭ Vilni abmiarkoŭvajuć płan «Pryvitańnie Łukašenku» i jakuju rolu zastajecca adyhryvać biełaruskaj dyjaspary? Na hetyja pytańni Biełsatu adkazaŭ dacent Vilenskaha ŭniviersiteta Vicis Jurkonis.

Vicis Jurkonis padkreślivaje, što ryzyka paŭtornaha zakryćcia litoŭska-biełaruskaj miažy realnaja.
«Viadoma, tak. Ja dumaju, što sapraŭdy nie vyklučana», — kaža jon. Sa słoŭ ekśpierta, litoŭski ŭrad užo davaŭ zrazumieć, što hatovy paŭtaryć hety krok, kali abstaviny znoŭ hetaha zapatrabujuć.
Jurkonis adznačaje, što pavodziny Minska nie dajuć padstaŭ čakać deeskałacyi.
«My bačym, što niama nijakaha ruchu z boku biełaruskaha režymu», — padkreślivaje jon. Naadvarot, situacyja paharšajecca. «Tysiačy dalnabojščykaŭ stali zakładnikami režymu, plus režym nastojvaje na tym, što treba sieści za stoł pieramovaŭ na palityčnym uzroŭni, što, viadoma, nie budzie».
Sa słoŭ ekśpierta, pry takim raźvićci padziej Litva praktyčna niepaźbiežna budzie ŭzmacniać cisk na Minsk.
«Ja dumaju, što i hetaja miera, i dadatkovy sankcyjny pakiet, i dadatkovyja arhumienty ŭ płanie mižnarodnaj adkaznaści — jany dakładna buduć», — kaža jon, heta «tolki pytańnie času».
Jurkonis tłumačyć, što niadaŭniaje paŭtornaje adkryćcio miažy nie było źviazana ź niezadavolenaściu ŭnutry Litvy.
«Pieraadkryćcio miažy było nie praz toje, što heta była niejkaja vialikaja niezadavolenaść litoŭskaha nasielnictva», — kaža jon. Hałoŭnaj pryčynaj stała niervovaja i chaatyčnaja reakcyja Minska.
«U pieršyja dni Łukašenka nahavaryŭ praktyčna na ŭvieś miesiac i potym źnik… my bačyli, što jany pierahrupavalisia. Na praciahu pary dzion pryniali kontrmiery, dzie, jak terarystyčnaja dziaržava, uziali novych zakładnikaŭ. Akramia palitviaźniaŭ — jašče i litoŭskich dalnabojščykaŭ», — ličyć ekśpiert.
Jon padkreślivaje, što ŭ takoj situacyi reahavać u adzinočku Litvie niedalnabačna — treba ŭklučać miechanizmy ES.
«Heta nie tolki pytańnie Litvy. Paciarpieli nie adna kraina i nie adna kampanija», — adznačaje jon.
U hetym kantekście Jurkonis źviartaje ŭvahu, što ŭ mižnarodnaha prava jość instrumienty ŭździejańnia.
«Kali hladzieć z boku mižnarodnaha prava i arbitražaŭ, možna padrychtavacca da taho, što režym sydzie ŭ minus», — kaža jon, majučy na ŭvazie mahčymyja kampiensacyi, pretenzii i arbitražnyja razbory suprać Minska.
Eskałacyja suprać sprobaŭ «razmarozki»
Jurkonis adznačaje, što eskałacyja, zładžanaja Minskam, całkam supiarečyć sprobam naładzić stasunki z Zachadam.
«My bačym, što ŭ Minsk pryjazdžali amierykanskija delehacyi, analityki źviarnuli ŭvahu, što jość niejkija sproby razmarozić stasunki pamiž režymam Łukašenki i niekatorymi krainami zachodniaha śvietu. Kali byccam by ŭžo pajšła niejkaja razmova, kali jość niejkaja nadzieja ŭ biełaruskaha režymu, što tut i vinšavańni chtości piša z Vašynhtona, i što ŭ Francyi chtości prysłuchoŭvajecca da biełaruskich dypłamataŭ, hety ŭvieś eksces vyhladaje jak streł sabie ŭ nahu na ŭsie hetyja namahańni, jakija rabilisia da hetaha», — kaža jon
Jon nahadvaje: navat tyja, chto kazaŭ, što treba abmiarkoŭvać tolki pravaabarončyja pytańni, ciapier vymušanyja hladzieć šyrej — na varožyja pavodziny Minska, prysutnaść vahnieraŭcaŭ, uklučanaść biełaruskich pradpryjemstvaŭ u VPK RF, raźmiaščeńnie ŭ Biełarusi «Arešnika».
Pra płan «Pryviet Łukašenku»
Asobna Jurkonis prakamientavała ideju deputata Łaŭrynasa Kaščunasa ab płanie «Pryviet Łukašenku».
«Ščyra kažučy, ja nie vielmi razumieju sutnaść takich słoŭ», — kaža jon. Na jaho dumku, u Litvie vyjaŭlajucca elemienty ŭnutrypalityčnaj kankurencyi, jakija niehatyŭna adbivajucca na zamiežnaj palitycy.
«Litva na praciahu dziesiacihodździaŭ užo pa zamiežnaj palitycy praktyčna trymała adnu liniju, usie partyi. I my zaraz bačym niejkaje razychodžańnie [pamiž uradam i apazicyjaj], i mnie zdajecca, heta nie vielmi dobraja tendencyja, tamu što dla krain-režymaŭ u Kramli i ŭ Minsku takija situacyi najbolš zručnyja. Jany najbolš efiektyŭna pracujuć, kali mohuć vykarystoŭvać hety aśpiekt «padzialaj i ŭładar», — adznačaje ekśpiert.
Jurkonis ličyć, što kali chtości prapanuje žorstkija miery, jon pavinien prychodzić «z kankretnym płanam», abmiarkoŭvać jaho z usimi partyjami i damahacca adzinaj pazicyi.
Adsutnaść dystancyjavańnia ad Rasii i rola biełaruskaj dyjaspary
Havoračy ab dziejańniach Minska, Jurkonis padkreślivaje, što ciapierašnija pavodziny stvarajuć arhumienty suprać lubych sprobaŭ «razmarozki». Jon pakazvaje, što Zachad dahetul nie ŭbačyŭ ni najmienšych dokazaŭ dystancyjavańnia Minska ad Kramla.
«Za apošni čas my nie bačyli nijakich realnych krokaŭ u hetym kirunku. U kirunku dystancyjavańnia siabie ad Kramla, choć by milimietr za milimietram, jak heta robić Armienija, hetaha nie bačym», — źviarnuŭ jon uvahu.
Ź jahonych słoŭ, u Vašynhtonie mohuć chutka ŭśviadomić, što Miensk tolki «zaciahvaje čas», i tady «nichto cackacca nie budzie».
Adkazvajučy na pytańnie pra rolu biełaruskaj demakratyčnaj dyjaspary, Jurkonis kaža, što ciapier asabliva važna nie paddavacca stomlenaści i nie dazvalać Minsku sutykać litoŭcaŭ i biełarusaŭ.
«Vielmi važna pakazvać, što vorah tut adzin. Heta toj samy čałaviek, jaki katavaŭ ludziej, jaki zabivaje ludziej, jaki sadžaje ludziej — biełarusaŭ, i litoŭcaŭ, i niemcaŭ, u krainie, dzie ludzi svabodnyja stanoviacca zakładnikami hetaj situacyi. I nie treba błytać, chto tam vinavaty praz zakryćcio miažy, praz usie abmiežavańni, praz sankcyi», — kaža dacent.
Jon zaklikaje biełaruskuju dyjasparu pamiatać: «Baraćba 2020 hoda nie skončanaja, nichto nie pierahortvaje staronku».
Jurkonis ličyć, što mienavita fokus, zhurtavanaść i jasnaje abaznačeńnie vinavataha taho, što adbyvajecca, dapamahajuć Litvie i demakratyčnym biełarusam zachoŭvać ahulny kirunak i dziejničać razam. Ź jahonych słoŭ, važna nie dapuskać, kab Minsk vykarystaŭ roznahałośsi ŭ svaich intaresach i sprabavaŭ asłabić hetaje adzinstva.
Urad rychtuje asablivy režym, deputaty — płan reakcyi na dziejańni Biełarusi
Na fonie praciahu napłyvu kantrabandnych pavietranych šaroŭ, jakija parušajuć pracu Vilenskaha aeraporta, urad Litvy płanuje abviaścić nadzvyčajnuju situacyju z-za pahrozy hramadskaj biaśpieki. Uviadzieńnie nadzvyčajnaj situacyi nie aznačaje vajennaha stanovišča abo kamiendanckaj hadziny. Hety režym uzmacniaje pracu słužbaŭ, daje dadatkovyja paŭnamoctvy viedamstvam i dazvalaje chutčej uvodzić novyja miery.
Deputat Łaŭrynas Kaščunas miarkuje, što ŭ dačynieńni da Minska treba ŭžyvać i «puhu», i «piernik», a ŭ raźviazańni kryzisu varta vykarystoŭvać padtrymku ZŠA. Jon prapanavaŭ raspracavać asobny pakiet mier u adkaz — tak zvany płan «Pryviet Łukašenku», kali ŭ pavodzinach Minska nie adbudziecca źmienaŭ. Padrabiaznaściaŭ hetaha płana palityk nie raskryŭ.
Kamientary
Zatym, na zakryli miažu - ci pryviało heta da pazityŭnych nastupstvaŭ?
Jak heta "pryčyna adkryćcia nie niezadavolenaść miascovych". A što kali nie heta? Hrošy ž hublajucca - jany sami heta adznačajuć.
Čamu jon nie zhadvaje spravazdačy svajoj ža palicyi, jakaja niadaŭna złaviła čatyroch čałaviek u Litvie za kantrabandu? Nie kaža pra kryšavańnie hetaj kantrabandy ŭ Siejmie i toj ža palicyi?
Bo vyhadna razyhryvać čysta palityčnuju kartu.