Kultura66

Biełaruskija vielikodnyja tradycyi

Jajki-krašanki, pirahi-paski, supolny śviatočny abied — karani tradycyj chavajucca ŭ lehiendach.

Easter cake
Vielikodny piroh. Fota: Pixabay

U minułuju niadzielu, 9 krasavika, Vialikdzień śviatkavali kataliki, u tym liku biełaruskija ŭnijaty, a taksama pratestanty i častka pravasłaŭnych. U pravasłaŭnych Ruskaj pravasłaŭnaj carkvy, Pravasłaŭnaj carkvy Ukrainy i ŭkrainskich unijataŭ Vialikdzień buduć śviatkavać u hetu niadzielu, 16 krasavika.

Na śviata ci na samym jaho pačatku ludzi nieśli aśviačać u carkvu samyja vielikodnyja skaromnyja stravy: pirahi, miasa, sała, syr, a taksama sol i ŭ pieršuju čarhu, viadoma, jajki, pafarbavanyja ŭ cybulniku ci kary drevaŭ, što nadavała im čyrvony koler (byli i «pisanki» — jajki, razmalavanyja roznymi ŭzorami). Staryja raili jajka pierad aśviačeńniem abłupić, kab śviataść lepš «prajšła ŭ jaho».

Subota — vialikaja, čyrvonaja, apošni dzień pierad Vialikadniem. U subotu farbujuć jajki, piakuć pirahi. U chramach śvienciać pafarbavanyja jajki, pirahi i inšuju ježu. Mnohija nie śpiać usiu noč: iduć u carkvu ci kaścioł na ŭsianočnuju.

U pieršy vielikodny dzień nie palać u piečy. Stoł zaściłajuć bialutkim abrusam. Na stoł staviać «aśviačonaje» — jajki, sol, pirahi, viandlinu. «Razhaŭlacca» pačynajuć sa śvianconaha jajka: jaho dzielać pa kavałku na ŭsiu siamju.

Stoł, za jakim źbirajecca ŭsia siamja, ščodra nakryty raznastajnymi stravami.

Pierad pačatkam śniadańnia čytaŭsia ŭryvak sa Śviatoha Piśma, potym usie razam čytali malitvy «Ojča naš» i «Słava Ajcu», paśla čaho jeli aśviačonaje jajka.

Chryščonym dzieciam chryščonyja baćki na Vialikdzień dorać «vałačobnyja» haścincy.

Charakternaja admietnaść mienavita biełaruskaha falkłoru — vałačobnyja pieśni. Zvyčaj abychodzić dvary na Vialikdzień maje vielmi staražytnyja karani. Ličyli, što abychod dvaroŭ vałačobnikami — chłapčukami i dziaŭčatkami — prynosić supolnaści jednaść, a ź joj — i ŭdaču. Padychodziačy pad akno, vałačobniki śpiavali pieśni, u jakich uschvalali haspadara, haspadyniu, ich synoŭ i dačok. Haspadary, da jakich prychodzili vałačobniki, ščodra dzialilisia ź imi roznymi prysmakami.

Na Vialikdzień asablivym čynam nazirali za soncam,

bo ličyłasia, što ŭ im možna ŭbačyć uvaskresłaha Chrysta. Ludzi kazali taksama, što sonca ŭ hety dzień «skača z radaści».

Samaja lubimaja hulnia na Vialikdzień — bitki.

Stukalisia śviatočnymi jajkami, i pieramožcam akazvaŭsia toj, u kaho jano zastavałasia cełaje («macak»). Niekatoryja ščaśliŭcy vyjhravali ažno poŭnuju šapku čyrvonych jajek. Znachodzilisia i žartaŭniki, jakija zamiest jajek padstaŭlali pafarbavany kamień kruhłaj formy i takim viasiołym padmanam zdabyvali pieramohu.

Čytajcie jašče:

Jak farbavać vielikodnyja jajki: vialiki hajd

Da vielikodnaha stała. Robim paschu: 4 recepty, jakija abaviazkova atrymajucca

Čamu katoliki i pravasłaŭnyja śviatkujuć Vialikdzień u rozny čas. I roźnica moža składać navat miesiac?

Biblija na biełaruskaj movie: ciažkaści pierakładu

Kamientary6

  • saŭka
    08.04.2023
    Sapraŭdy ŭvaskros! - tak adkazvajuć
    a Hryška sam z saboj pachrystosavaŭsia atrymlivajecca što
    biedny Hryška... samotny
    Hryška , boha niama
  • Hryška
    08.04.2023
    saŭka, Hryška nie samotny. Maju siamju j siabry. Ale Saŭka, na svaich pasadach zdajecca, nie zadavoleny žyćciom. Toje, što vy nia vierycie ŭ Boha, nie aznačaje, što Boha nie isnuje. Saŭka nie ŭsio viedaje.
  • saŭka
    08.04.2023
    a moža saŭka viedaje bolš za Hryšku)
    dla vas t.zv. viera, jak samazaspakajeńnie - heta zrazumieła. ale lepš by vy ŭ takim vypadku vieryli ŭ našych bahoŭ, a nie habrejskaha
    kali tolki vy biełarus kaniečnie)

Ciapier čytajuć

«Pa adčuvańniach, chvarejuć usie»: piedyjatr pra situacyju z hrypam u Biełarusi2

«Pa adčuvańniach, chvarejuć usie»: piedyjatr pra situacyju z hrypam u Biełarusi

Usie naviny →
Usie naviny

Jak vyhladajuć čerhi na maršrutki ź Minska ŭ Barysaŭ i Žodzina VIDEA5

Pamiatajecie stvaralnika adyjoznaha sajta «Litkrytyka», jaki byŭ palitviaźniem? Zdajecca, jaho aryštavali znoŭ3

Dla biblijateki imia Karatkieviča ŭ Rahačovie zakuplajuć tysiačy knih, ale nivodnaj na biełaruskaj movie16

Błohieru Mełstroju adpravili pozvu na dopyt u pasolstva Rasii ŭ Čarnahoryi3

U Minsku stali pradavać biarozavy sok

Piaskoŭ skazaŭ, što Biedros Kirkoraŭ prajšoŭ Vialikuju Ajčynnuju vajnu. Ale tamu było 9 hadoŭ u 1941-m21

Navukoŭcy zmahli vyznačyć mahčymych svajačak Jefrasińni Połackaj dziakujučy hienietyčnamu analizu9

U Minsku sutyknulisia dźvie lehkavuški i maršrutka

Zahinuŭ biełarus ź Indury, jaki vajavaŭ na baku Rasii. Pratrymaŭsia mienš za dva miesiacy3

bolš čytanych navin
bolš łajkanych navin

«Pa adčuvańniach, chvarejuć usie»: piedyjatr pra situacyju z hrypam u Biełarusi2

«Pa adčuvańniach, chvarejuć usie»: piedyjatr pra situacyju z hrypam u Biełarusi

Hałoŭnaje
Usie naviny →

Zaŭvaha:

 

 

 

 

Zakryć Paviedamić