25-ha sakavika ŭ žyvym efiry pieradačy «Kuchnia z Andrejem Čarkizavym» abmiarkoŭvałasia sytuacyja ŭ Biełarusi da i paśla prezydenckich vybaraŭ, siarod inšaha – siłavy razhon mirnaj akcyi. Prapanujem vam tekst pieradačy.
25-ha sakavika ŭ žyvym efiry pieradačy «Kuchnia z Andrejem Čarkizavym» abmiarkoŭvałasia sytuacyja ŭ Biełarusi da i paśla prezydenckich vybaraŭ, siarod inšaha – siłavy razhon mirnaj akcyi.
Prapanujem vam tekst pieradačy.
❏
V efirie radiostancii «Echo Moskvy» žurnalisty Oksana Pašina, Marina Maksimova (v studii) i Roman Plusov (po tielefonu iz Minska).
Pieriedaču viediet Andriej Čierkizov.
A.ČIERKIZOV – Dobryj viečier, moskovskoje vriemia 21 čas 7 minut, vy słušajetie radio «Echo Moskvy», «Kuchnia» otkryłaś. Siehodnia «Kuchnia» budiet imieť, ja by tak miahko skazał, nieskolko osobyj charaktier. Ona pośviaŝiena sobytijam v Biełoruśsii, vyboram priezidienta, sobytijam pośle vybornoj niedieli, u mienia v hostiach Oksana Pašina i Marina Maksimova, moi kollehi, sotrudniki našiej s nimi obŝiej radiostancii, zdravstvujtie.
O.PAŠINA – Zdravstvujtie.
M.MAKSIMOVA – Zdravstvujtie.
A.ČIERKIZOV – I potom my vyzvonim Romana Plusova, kotoryj siejčas nachoditsia v Minskie, vyzvonim Aleksandra Vładimiroviča Milinkieviča, lidiera oppozicii, kotoryj tožie v Minskie, s nimi tožie pohovorim, poetomu tielefony dla vas siehodnia voobŝie nie rabotajut dla vas poka. Naš piejdžier 725-66-33, no imiejtie v vidu, čto ja siehodnia budu mało na nieho smotrieť. U mienia k vam nieskolko prostych voprosov. Vas komandirovali v Minsk ili vy pojechali po svojej vole?
O.PAŠINA – My pojechali v komandirovku ośvieŝať prochodiaŝije vybory priezidienta.
A.ČIERKIZOV – Hdie vy tam žili?
O.PAŠINA – V hostinicie.
A.ČIERKIZOV – Kakoj?
O.PAŠINA – Na okrainie horoda: «Orbita».
A.ČIERKIZOV – Počiemu na okrainie?
O.PAŠINA – Potomu čto v cientrie vsie hostinicy byli zaniaty prijechavšimi mieždunarodnymi nabludatielami, i tiemi, kto ranieje zabronirovał nomiera.
A.ČIERKIZOV – A było mnoho voobŝie inostrannych ludiej v Minskie.
M.MAKSIMOVA – Da, było očień mnoho.
O.PAŠINA – I očień mnoho žurnalistov.
A.ČIERKIZOV – Skažitie mnie na miłosť, vot, dień vyborov, čto voobŝie proischodiło v horodie? Hdie vy byli, i čto tam proischodiło?
O.PAŠINA – Nu, my s Marinoj razdieliliś, ona pošła vysłušivať oficialnuju točku zrienija, a ja posmotrieła, kak hołosujut ludi v obyčnych rajonach, v obyčnych iźbiratielnych učastkach.
A.ČIERKIZOV – Prošu proŝienija, vy prijechali v horod Minsk, vy komu-to takije-to udostovierienija priedostavlali?
O.PAŠINA – Niet, nas nikto ničieho nie sprašivał, dažie po priletie v aeroportie u nas prosto posmotrieli pasporta, i dažie nie zadali vopros, začiem i dla čieho my priletieli.
A.ČIERKIZOV – Iźvinitie, ja vas pieriebił.
O.PAŠINA – Nu vot, my razdieliliś, ja snačała posmotrieła, kak hołosujut prosto ludi obyčnyje, v obyčnych rajonach, v etich učastkach, kotoryje u nas nachodiatsia v škołach. Ja podošła, dažie snačała nikomu nie pokazyvała svoje udostovierienije, potomu čto biez udostovierienija nie obŝajutsia sotrudniki iźbiratielnoj komiśsii, a obyčnyje ludi obŝajutsia biez udostovierienija, chotia očień svojeobrazno.
A.ČIERKIZOV – Čto vy imiejetie v vidu?
O.PAŠINA – Vy znajetie, voobŝie, ludi v Biełoruśsii, oni s odnoj storony očień otkrytyje, oni s udovolstvijem vam rasskažut kuda pojti, kak projti, no stoit tolko rieči zajti o politikie ili, nie daj boh, vopros «a za koho vy hołosovali», ludi momientalno priekraŝajut s vami obŝaťsia, v łučšiem słučaje oni vam skažut: «My za stabilnosť» - eto odin iz łozunhov priedvybornoj kompanii Łukašienko, otviedut hłaza, ili naoborot budut smotrieť vam v hłaza, pytajaś takim obrazom nievierbalnuju kakaju-to pieriedať informaciju, začastuju my dažie nie ponimali s Marinoj, čto žie oni chotiat etim skazať.
A.ČIERKIZOV – To jesť, Oksana, ludi bojaliś.
O.PAŠINA – Da. A pod koniec užie načali bojatsia i my.
A.ČIERKIZOV – Počiemu?
O.PAŠINA – Prosto, kohda my prijechali v Minsk, ja ponimaju mnohich našich słušatielej, kotoryje nam zvoniat, zadajut voprosy, hovoriat pro to, čto propłačiena vsia eta oppozicija, i voobŝie nieponiatno začiem tam oppozicija, tam chorošo žiť. Vot ja ponačału, nie znaju kak Marina, razdielała etu poziciju, ja chodiła po ulicam, smotrieła na etot horod čudiesnyj, na eti mahaziny, na eti cieny i hovoriła: čto jeŝie nužno etim ludiam, zdieś priekrasno. I v tiečienije niedieli, mnie chvatiło hdie-to dniej triech, čtoby poniať, čieho žie chočiet eta oppozicija. V obŝiem-to, da, diejstvitielno, obŝiestvo pronizyvajet strach. Ludi, diejstvitielno bojatsia.
A.ČIERKIZOV – Čieho? Ja nie słučajno sprašivaju čieho, potomu čto to, čto ja poka znaju iz Moskvy, da, milicija razhoniajet, sažajet v okołotki, nu kak-to po-osobomu nikoho nie b́jet, nikoho nikuda nie sažajet…
O.PAŠINA – Strašno to, čto tam každyj čiełoviek chodit pod damokłovym miečom vozmožnych rieprieśsij, pričiem nieobiazatielno kakije-to oppozicionnyje aktivisty, absolutno luboj čiełoviek ili jeho rodstvieńniki. Vot prosto kartinka: ja pošła v mahazin kupiť suvieniry, i słyšu, poka mnie zapakovyvali podarok, razhovor dvuch prodavŝic, odna hovorit druhoj, čto trieťju prodavŝicu vyzvali k diriektoru, i, naviernoje, jeje uvolat. «A počiemu?», « A u nieje syn siejčas nachoditsia na płoŝadi sriedi mitinhujuŝich. Žałko budiet, jeśli jeje vyhoniat, potomu čto chorošaja žienŝina, nieiźviestno kto pridiet na jeje miesto». Vot takaja bytovaja ścienka absolutno.
A.ČIERKIZOV – A počiemu u nich takoje pravo vyhoniať? U nich čto, druhaja sistiema trudovych otnošienij?
O.PAŠINA – U nich diejstvujet kontraktnaja sistiema, po kotoroj rabotodatiel voobŝie ni koim obrazom nie otviečajet pieried sotrudnikami i možiet v luboje vriemia po svojemu usmotrieniju prosto vyhnať jeho. Pri etom, eto nie hłasno, no vsie znajut, na čiełovieka sostavlajetsia dośje i v dalniejšiem, jeśli on zamiečien v kakoj-to niebłahovidnoj diejatielnosti, ili jeho rodstvieńniki, jeho na druhuju rabotu nikuda nie voźmut.
A.ČIERKIZOV – Minutočku, dośje sostavlajetsia načalstvom.
O.PAŠINA – Da.
A.ČIERKIZOV – A vy čitali, vy vidieli choť odin ekziemplar kontrakta?
O.PAŠINA – Niet, no mnoho słyšali ob etom kontraktie.
A.ČIERKIZOV – Tohda ja śnimaju vopros.
O.PAŠINA – Nu, vot eto odin iz primierov, čto dažie nie samoho čiełovieka, kotoryj učastvujet v kakoj-to oppozicionnoj akcii, a jeho rodstvieńniki mohut v etoj situacii postradať, opiať žie, kto dołožił ob etom, o tom, čto syn etoj žienŝiny nachoditsia tam, tožie nieiźviestno.
A.ČIERKIZOV – Nu, potomu, čto ja, opiať žie, znaju iz Moskvy, s piervych poślevybornych dniej, pomnitie, našie radio soobŝało, čto kohda načałsia mitinh na Oktiabŕskoj płoŝadi, tam byli ludi s kamierami, kotoryje śnimali, nu, naviernoje, oni byli odnimi iz tiech, potom informirovali roditielej, a tom, ċji dieti byli tam, po krajniej mierie, kohda u tiebia jesť izobražienije, to ty možieš opriedieliť etoho čiełovieka i skazať.
O.PAŠINA – Da, vyčiśliť dostatočno lehko. Druhaja kartinka, eto mnie rasskazyvał sam čiełoviek, kotoryj postradał. On rabotał v ofisie, okna kotoroho vychodili na etu Oktiabŕskuju płoŝad́, hdie šieł etot mitinh, śnimał etot mitinh i kidał kartinki v Intierniet. Vsie, bolšie on v etom ofisie nie rabotajet.
A.ČIERKIZOV – Skažitie mnie, požałujsta, vy vied́, tiem nie mienieje, obŝaliś s Intiernietom. Dopustim, tielevidienije, radio, haziety Biełoruśsii ničieho ni pro čto nie soobŝajut ili soobŝajut očień svojeobrazno. A vot jeśli ja vlez v Intierniet, ja mohu uznať pravdivuju charaktieristiku toho, čto siejčas proischodit v eto vriemia v horodie Minskie?
M.MAKSIMOVA – Pravdivuju charaktieristiku, naviernoje, dažie s foto-otčietami možno najti tolko, tak nazyvajemych, Intiernietbłohach, v žurnałach, v kotoryj očień opierativno vykładyvałaś vsia informacija, to jesť vpłoť do toho, čto vykładyvaliś fotohrafii, kotoryje byli sdiełany mobilnym tielefonom.
A.ČIERKIZOV – Kstati, a vy nie zachodili v Intierniet-kafie, smotrieť, skolko tam narodu sidit voźle intiernietovskich pultov?
O.PAŠINA – Narodu očień mnoho. V odnom iz bližajšich Intierniet-kafie očieried́ i dažie priedvaritielnaja zapiś.
M.MAKSIMOVA – On kak raz raspołožien niedaleko ot Oktiabŕskoj płoŝadi, poetomu my tuda zachodili očień často.
A.ČIERKIZOV – Vot narod, užie noċ s voskriesieńja na poniedielnik, pošieł na Oktiabŕskuju płoŝad́, čto za publika tam była, kak ona siebia vieła?
M.MAKSIMOVA – Choču skazať, čto publika tam mieniałaś izo dnia v dień. Jeśli v piervyj dień mitinha, viečier voskriesieńja, kohda tolko načinałaś akcija, tam diejstvitielno było podavlajuŝieje količiestvo eto mołodież…
A.ČIERKIZOV – Kstati, mołodież orhanizovannaja ili sama po siebie nožkami prišiedšaja?
M.MAKSIMOVA – Sovieršienno nožkami prišiedšaja, potomu čto eto dažie nie było pochožie, vot, naprimier, možno siebie priedstaviť, kak v Moskvie, mołodież ta žie sobirajetsia na koncierty, zdieś eto było sovieršienno po-druhomu, ludi podchodili s raznych miest, vdvojem, vtrojem, kto-to odin šieł.
A.ČIERKIZOV – A možiet byť, tak było orhanizovano Milinkievičiem i jeho štabom?
M.MAKSIMOVA – Mnie słožno otvietiť na etot vopros, jeśli takoje było, to ja etoho nie znaju, no ja nie priedstavlaju. Dumaju, čto niet, takoje nievozmožno prosto orhanizovať. Eto był piervyj dień. Na vtoroj-trietij dień načali pojavlaťsia ludi sovieršienno raznyje. Pojaviliś piensioniery, pojaviliś ludi 30, 35, 40, 50-letnije. Ja, kstati, etim kak raz zaintieriesovałaś. Ja zadała vopros odnomu, po-mojemu, na trietij dień, odnomu iz učastnikov etoj akcii, mužčinie, jemu, naviernoje, let było 55, ja sprosiła: «A počiemu vas rańšie zdieś nie było?» On objaśnił, čto tie ludi, kotoryje vystupajut protiv Łukašienko, privykli k tomu, čto lubyje kakije-to akcii protiv diejstvujuŝieho hłavy hosudarstva, oni mhnovienno razhoniajutsia, i dažie jeśli kto-to vychodit na płoŝad́, kakoj-to pikiet, dopustim dažie, to on obyčno nie mnohočiślennyj i na śledujuŝij dień ot nieho nie ostajetsia i śleda. Tak vot siejčas on poniał, čto prošieł piervyj, vtoroj dień, a ludi tam stojat. On skazał, čto on nie moh nie vyjti, on vynuždien, eto diejstvitielno kakaja riealnaja siła, čto ludi stojat i nužno ich poddieržať, i, sudia po vsiemu, eto počuvstvovali mnohije druhije, potomu čto v poślednije dni mitinha tam było očień mnoho vzrosłych ludiej.
O.PAŠINA – Nužno dobaviť, čto tam vo vriemia rabočieho dnia ludi rabotajut, niet takoho, čto kak u nas v Moskvie bołtajutsia tołpy ludiej po ulicam. My dažie byli udivleny, kohda prijechali, čto s 10 utra do 6 viečiera ulicy počti pustyje. Tak vot utrom v osnovnom mołodież, požiłyje ludi, a pośle šiesti viečiera načinali podtiahivaťsia ludi sriednieho vozrasta, tie, kto, vidimo, zakančivali rabotať.
A.ČIERKIZOV – To jesť, jeśli ja vas pravilno poniał, mołodyje ludi mołča rabotali ahitatorami po otnošieniju k ludiam boleje staršim, čtoby ich pozvať za soboj na etu Oktiabŕskuju płoŝad́.
M.MAKSIMOVA – Da.
A.ČIERKIZOV – Vam eto ničieho nie napominajet? Siejčas ja choču pomołčať, možiet byť, vy čto-to vspomnitie. Ja potom skažu, čto mnie eto napominajet, imienno eta rol mołodych ludiej. Ničieho?
O.PAŠINA – Niet.
A.ČIERKIZOV – Eto nieudivitielno, potomu čto vy nieskolko mienia mołožie. Dla mienia eto absolutno kartina Buchariesta 1989 hoda. Značit, v Buchariestie była takaja istorija, tam žiena Čaušiesku, hospoža Jelena Čaušiesku, hdie-to v 1960-je hody zaprietiła aborty, no tie žienŝiny, kotoryje nie chotieli brať riebienka siebie, mohli jeho otdavať hospožie Jelenie Čaušiesku, kotoraja była hosudarstviennoj mamoj, i dalšie oni žili v śpiecialnych dietskich domach. V 1989 hodu k Buchariestu pojechali mašiny, na kotoryj stojali sovsiem mołodieńkije siroty, kotoryje kričali ludiam, kotoryje smotrieli iz okon: «Iditie k nam, iditie, my idiem jeho śvierhať». Vot eto było samoj aktivnoj siłoj v Buchariestie 1989 hoda. Potom načaliś vzrosłyje, potom, s mojej točki zrienija, sovieršienno niespraviedlivo rasstrielali Nikołaja i Jelenu, no načinali eto dieti, kotorym było 15-16 ili 18 let, sovsiem podrostki. Iźvinitie, ja vas pieriebił, dalšie.
M.MAKSIMOVA – Tak vot zdieś tožie v piervyje dni sobiraliś ludi, kotorym było 15, 16, 20 let. Bližie k viečieru, pośle šiesti časov, kak zakančivałsia rabočij dień, podchodili ludi sriednieho vozrasta.
O.PAŠINA – Pričiem mołodież, kotoraja stojała ciełyj dień, oni dieržali płakaty, na kotorych było napisano 18.30, to jesť eto był prizyv ko vsiem prisojediniťsia k etomu vriemieni, projezžajuŝije mimo mašiny vidieli etot płakat, i, v obŝiem-to, sihnalili v poddieržku tiech, kto nachodiłsia na płoŝadi.
A.ČIERKIZOV – Ponimaju. Prostoj vopros, vy, kak ja ponimaju, každyj viečier prichodili na Oktiabŕskuju płoŝad́, vam było strašno? Vot, čisto po životnomu, «blin, mnie strašno, ja bojuś», koho-nibud́ iz mužikov brali s soboj i hovorili: «Ty tam śpinu podierži, mienia popasi niemnožko»?
O.PAŠINA – Nam było strašno v 10 šahach ot etoj płoŝadi. Potomu čto na płoŝadi, sohłasno śpiecialnomu prikazu, žurnalistov, oni užie znali, bukvalno dnia čieriez dva, čto my žurnalisty…
A.ČIERKIZOV – Oni eto kto?
O.PAŠINA – Śpiecnaz i milicija. Praktičieski tam byli odni i tie žie ludi, mienialiś posmienno, tak žie kak i my s Marinoj. Ja łoviła na siebie vzhlady, povoračivałaś, i oni čuť li nie kivali mnie hołovoj: «zdrastie».
A.ČIERKIZOV – Kstati, skažitie mnie na miłosť, kak vy dumajetie, eta milicija Biełorusskaja, to jesť eto mołodyje riebiata, oni sposobny pieriemieniť svoi vzhlady i vstať na zaŝitu etich mołodych i požiłych ludiej, kotoryje, v obŝiem, bieź vsiakoj ahrieśsii pytajutsia, my znajem, čto oni paru časov nazad pošli ot pamiatnika Janki Kupały k SIZO, vyzvolať ottuda politziekov. Oni sposobny pomieniať svoju točku zrienija, ili vy połahajetie, čto oni upiertyje i budut stojať na svojem, pokuda im nie dadut komandu śvierchu?
M.MAKSIMOVA – Nu, jeśli takije jesť, kotoryje byli sposobny pomieniať takuju točku zrienija, to ja, po krajniej mierie, ich nie vidieła. Boleje toho, kak raz tiech, kotorych ja vidieła, ja absolutno uvieriena, čto oni ostanutsia na svojem, a pośle toho, kak ja uvidieła kak raz, na vopros po povodu toho, strašno mnie było ili niet, mnie nieskolko po-druhomu, jeśli Oksana, naviernoje, vsie-taki čieho-to bojałaś, možiet byť, potomu čto ona nieskolko staršie mienia i opytniej, ja v piervyje dni nie bojałaś ničieho, ja dažie nie nosiła priess-kartu, akkrieditaciju, kotoruju nam davali, chotia vsie zarubiežnyje žurnalisty kak pioniery nosili.
A.ČIERKIZOV – Siejčas na tielefonie u nas Roman Plusov, Roman, dobryj viečier.
R.PLUSOV – Dobryj viečier, Andriej.
A.ČIERKIZOV – Skaži mnie, požałujsta, čto siejčas proischodit v Minskie?
R.PLUSOV – Dobryj viečier vsiem. Siejčas Minsk vyhladit očień spokojno, na ulicie hulajet mołodież, to jesť dostatočno mirnyj i spokojnyj horod. I vot, ja, bukvalno tolko čto smotrieł novosti po piervomu biełorusskomu kanału, i tam vieduŝij piervoj novosťju skazał o tom, čto vybory zakončiliś, chočiet etoho kto-nibud́ ili niet, no vybory zakončiliś. On tak mnohoznačitielno, nie hovoria napriamuju, no namieknuł na siehodniašnieje mieroprijatije i skazał, čto: «Vot, vy vidieli, čto proischodiło, eto točka». A ministr vnutrieńnich dieł skazał, čto s siehodnia otnynie v Minskie budiet spokojno. Nie znaju, čto on imieł v vidu, jeśli ludi opiať vyjdut, budiet opiať takoj siłovoj variant…
A.ČIERKIZOV – Skaži mnie, a čto proizošło, kohda ludi pošli ot pamiatnika Janki Kupały k SIZO?
R.PLUSOV – Andriej, ja prosto choču utočniť, čto u nas siejčas prohramma, i ja nie kak žurnalist novostiej, ja nohu vyskazyvať kakije-to svoi mnienija i oŝuŝienija?
A.ČIERKIZOV – Jestiestvienno, my sidim na «Kuchnie».
R.PLUSOV – Ja by chotieł skazať, čto mirnaja kołonna diemonstrantov, ludi dieržali ćviety v rukach, ludi, kotoryje dieržali hołubyje šariki, rastianułaś na nieskolko kiłomietrov, to jesť eto było očień mnoho ludiej, no kak hovoriat oficialnyje vłasti Biełoruśsii 900 čiełoviek, eto, koniečno, niepravda, eto očień bolšaja niepravda. Tam było około 2-3 tysiač čiełoviek, i oni šli mirno k etomu SIZO biez absolutno kakich-to provokacij, biez radikalnych vykrikivanij, eto prosto było mirnoje šiestvije, i kohda oni prošli bukvalno poł puti, im dorohu pieriehorodili armiejcy, eto dažie nie śpiecnaz, eto armija, to jesť vnutriennije vojska biełorusskije vłasti napravili protiv biezoružnych mirnych ludiej, kotoryje šli s ćvietami, armiju, kotoraja była s dubinkami, so šlemami, kotoraja była odieta v broniu, kotoraja ispolzovała dymovyje zaviesy, šumovyje hranaty. Vot vy siejčas hovorili o tom, strašno ili niet, vot, ja, možiet byť, piervyj raz v svojej žiźni podumał i počuvstvovał, čto takoje strach. Ludi, kotoryje šli na etich omonovciev, oni hieroi, potomu čto mnie było strašno. Ja nie znaju, dołžien ja błahodariť biełorusskije vłasti ili niet, priessu nie trohali. To jesť, było žiestkoje ukazanije priessu nie trohať voobŝie nikak, nas propuskali viezdie i čieriez kordony.
A.ČIERKIZOV – A kak vy dumajetie, eto było ukazanije Łukašienko ili eto było ukazanije ministra vnutrieńnich dieł ili kakoho-to jeho podčiniennoho načalnika ili eto Łuka sam etim vsiem rasporiažajetsia?
R.PLUSOV – Ja dumaju, čto eto s samoho viercha byli ukazanija, potomu čto nie trohali nikoho, ni žurnalistov cientralnych kanałov, ni žurnalistov miełkich miestnych haziet i Intierniet sajtov. I vot v tot momient, kohda dorohu ludiam pieriehorodili vnutriennije vojska i brosiliś na tołpu, znajetie, kak oni diełajut akcii ustrašienija, śpiecnaz b́jet dubinkoj po mietalličieskomu ŝitu i razdajetsia takoj zvon, a ich tam było čiełoviek 300 ili 500, oni stučali, kričali i biežali v etu tołpu.
A.ČIERKIZOV – Oni bili tołpu, ili oni prosto pytaliś jeje razdieliť?
R.PLUSOV – Andriej, ja choču utočniť, kohda akcija načałaś dniem, kohda ich raśsieivali s cientralnoho prośpiekta – nikoho nie bili, prosto raśsieivali, a jeśli my siejčas hovorim o šiestvii, vot, tam było poboiŝie. Ja po-druhomu nazvať eto nie mohu, eto było nastojaŝieje poboiŝie.
A.ČIERKIZOV – Mnoho ty vidieł žiertv?
R.PLUSOV – Była krov́, ludi ležali na asfaltie.
A.ČIERKIZOV – Nu, eto byli živyje ludi?
R.PLUSOV – Samo soboj, k sčasťju obošłoś biez čiełoviečieskich žiertv, byli tolko postradavšije, žiertv nie było. I to, čto vidieł ja, ja vidieł minimum 10 čiełoviek, no ja vidieł takich, kotoryje vstavali, užie połučiv dubinkoj, i ubiehali ottuda.
A.ČIERKIZOV – Ubiehali kuda?
R.PLUSOV – Obratno po prośpiektu.
A.ČIERKIZOV – To jesť oni otchodili ot svoich žie ludiej ili oni k nim prisojedinialiś?
R.PLUSOV – Ich nie okružili. Šła kołonna diemonstrantov, im pieriehorodili dorohu i navstrieču kołońnie diemonstrantov brosiliś śpiecnazovcy i brosiliś armiejcy. Časť ludiej on vstaskivali k siebie v tołpu śpiecnazovskuju i tam užie obrabatyvali ich dubinkami i sapohami. Bili pričiem i po hołovie, i pinali, i kohda čiełoviek padał, dopinyvali i bili žienŝin. Kohda diemonstranty uvidieli, čto proischodit, časť načała raźbiehaťsia. Poskolku my sidim na «Kuchnie» ja mohu podieliťsia. U mienia byli raznyje komandirovki, było ich mnoho, no v mirnom hosudarstvie, v mirnom horodie mnie na samom diele było strašno, znaja, čto jesť rasporiažienije śvierchu priessu nie trohať, było žutko. Było około čietyriech moŝniejšich hromkich vzryvov, kotoryje ohłušali bukvalno.
A.ČIERKIZOV – Skažitie mnie Roman, u vas tielefon jeŝie nie saditsia? Potomu čto siejčas dołžna byť na połminuty riekłama. Podožditie paru minut. Siejčas budiet riekłama, a potom my opiať prodołžim naš razhovor.
RIEKŁAMA
A.ČIERKIZOV – 21 čas 30 minut, u mikrofona Andriej Čierkizov, u mienia v studii moi kollehi sotrudniki «Echa Moskvy» Oksana Pašina i Marina Maksimova. Po tielefonu iz Minska Roman Plusov, my obsuždajem nyniešnije sobytija, priedšiestvujuŝije sobytija, kotoryje proischodiat v Minskie pośle vyborov priezidienta i siejčas po tielefonu, možiet byť, sojediniat s Aleksandrom Milinkievičiem, s odnim iz kandidatov na post priezidienta. Dievočki, poka čto Milinkieviča niet, jeśli u vas jesť voprosy k Romanu…
M.MAKSIMOVA – Roma, dobryj viečier, eto Marina. U mienia k tiebie takoj vopros, jesť li u tiebia oficialnaja akkrieditacija MIDa?
R.PLUSOV – Niet, Marina, niet.
M.MAKSIMOVA – A jeŝie takoj vopros. Kak opriedielali tie žie samyje śpiecnazovcy i milicija, čto ty žurnalist? Jeŝie odin momient. Kohda byli my s Oksanoj tam, v Minskie, podavlajuŝieje bolšinstvo zarubiežnych žurnalistov nosili eti bejdžiki na hrudi. Tak, naskolko ja ponimaju, miestnaja milicija opriedielała, hdie žurnalisty, hdie niet, i nie trohała žurnalistov. Skaži, kak siehodnia razvoračivaliś sobytija, i kak možno było opriedieliť žurnalistov.
R.PLUSOV – Marin, ja by očień chotieł skazať, čto u mienia na licie napisano, čto ja žurnalist, i poetomu opriedielali milicija, śpiecnaz po mojemu duchu žurnalistskomu opriedielali, čto ja žurnalist, no eto budiet čuť-čuť niepravda. Kohda ja prišieł i poniał, čto na Oktiabŕskoj płoŝadi, hdie vsie eto proischodiło, bukvalno razvoračivajetsia tieatr vojennych diejstvij, po-druhomu eto nie nazvať, tysiači milicionierov, tysiači śpiecnazovciev, i ja obratił vnimanije, čto vsie žurnalisty nosiat eti bejdžiki, svoi, to jesť priessa. U mienia samo soboj jesť udostovierienije «Echa Moskvy» i ja jeho priładił, prikriepił, eto stoiło mnie usilij, no ja podumał, čto eto budiet, vo-piervych, dla mienia. To jesť ja smohu ośvieŝať, smohu hovoriť i nie popadu so vsiemi vmiestie v SIZO…
M..MAKSIMOVA – Roma, skaži, nie było li takoho: dieło v tom, čto v poślednije dni, kohda ja była v Minskie obyčno składyvałaś takaja situacija, čto milicija diejstvovała odnimi mietodami, odnimi sposobami, kohda vokruh byli odni miestnyje žitieli i nikoho iz žurnalistov i sovieršienno po-druhomu siebia vieła, kohda zamiečała… Na moich hłazach był takoj słučaj, kohda ja šła, i pri mnie zadieržali dvoich riebiat i zasunuli ich v uazik, no dieło v tom, čto pri mnie nie było kak raz etoho udostovierienija, dieło v tom, čto kohda ja podchodiła k płoŝadi ja śpiecialno odieła eto udostovierienije i ja zamietiła milicionierov, kotoryje płanirovali užie zachvatiť odnoho čiełovieka, no uvidieli mienia s etim bejdžikom «priessa» i otošli ot nieho, oni dažie nie podošli k niemu. Kak-to mieniałaś siehodnia situacija ot toho, vidiat žurnalisty, čto diełajet milicija ili nie vidit?
R.PLUSOV – Nie znaju, čto pokazyvajut vam tielekanały, no dołžien skazať, čto siehodnia milicii, śpiecnaz nie stieśnialiś ničieho, ničieho i nikoho.
A.ČIERKIZOV – Značit, Roma, srazu tiebie skažu, čto naši moskovskije tielekanały nam ničieho nie pokazyvajut, rovnym sčietom. Takoj strany Biełoruśsija, u kotoroj stolica horod Minsk v mirie nie suŝiestvujet.
R.PLUSOV – Ja nie udivlen, potomu čto zdieś siehodnia v tołpie očień často kak vidiat kamiery piervoho kanała i kamiery, usłovno hovoria, NTV, našich kolleh, ja nie znaju, mohu ja eto hovoriť ili niet…
A.ČIERKIZOV – Ty možieš hovoriť na «Kuchnie» vsie, čto sčitaješ nužnym skazať.
R.PLUSOV – I ja sčitaju nužnym skazať, čto uvidia kamiery piervoho, vtoroho kanała, NTV, ja nie vidieł kamier vtoroho kanał, NTV vidieł, ludi očień ahrieśsivno rieahirovali na nich.
A.ČIERKIZOV – To jesť takžie kak na Piervyj kanał biełorusskoho tielevidienija? Prosto libo bili, libo byli ahrieśsivny?
R.PLUSOV – Piervyj kanał biełorusskoho tielevidienija popytaliś pobiť. Nie stali biť…
A.ČIERKIZOV – Ich nie stali biť?
R.PLUSOV – Niet, nie stali. Tam zaviazałaś potasovka, ich zakidali śniežkami i, po-mojemu, opierator, kohda on pytałsia ubiežať iz etoj tołpy, po-mojemu, jeho odin raz pinkom soprovodili. Ja otmieču, čto eto łukašienkovskoje tielevidienije, eto piervyj kanał, kotoryj ja siehodnia vam citirovał.
A.ČIERKIZOV – Eto ja vsie ponimaju. Skaži, požałujsta, Łukašienko vybrali v prošłoje voskriesieńje, siehodnia subbota. A čto on diełajet voobŝie? V etoj stranie proischodiat niekije sobytija, narod kak-to vyražajet svoje niesohłasije, u nas, ja, iz toho, čto ja słušaju po tielevidieniju, po radio, ja ničieho nie znaju pro to, čieho diełajet, čieho nie diełajet hospodin Łukašienko. On čieho-nibud́ voobŝie diełajet? Hdie on nachoditsia? On ujechał v dierievniu korov doiť? Čto on diełajet?
R.PLUSOV – Andriej, vy znajetie, on podnimajet ekonomku, povyšajet žizń strany.
A.ČIERKIZOV – Eto ja ponimaju, a čto on jeŝie diełajet?
R.PLUSOV – Miestnyje ŚMI i miestnoje otdielenije hovorit ob etom, čto pośle vyborov, pośle dnia hołosovanija Łukašienko ni na siekundu nie vpał v ejforiju i nie stał stroiť iz siebia pobieditiela. Opiať vziałsia za rabotu, za kropotlivuju rabotu.
A.ČIERKIZOV – To jesť ja skažu prosto. Hraždanie Biełoruśsii hołosa svojeho priezidienta v eti dni nie słyšat. Ja pravilno diełaju.
R.PLUSOV – Pochožie, čto tak. Jedinstviennoje, čto ja choču skazať, čto po słucham, čto ja słyšał ot ludiej, on očień ždał, za poślednije dni i hrima na niem mnoho i kakije-to nieadiekvatnyje diejstvija. Miestnym žurnalistam prosačivajetsia kakaja-to informacija, siehodnia ja słyšał, čto na čriezvyčajnych zasiedanijach milicii, s HKB Biełorusskim on možiet libo chichikať, libo śmiejaťsia nievpopad, s kakimi-to bumažkami, eto vsie na urovnie słuchov, povtoriaju, no eto hovoriat priedstavitieli miestnych ŚMI.
A.ČIERKIZOV – Eto čto, značit, on ṕjet, čto li?
R.PLUSOV – Vy znajetie, možiet byť, nie ṕjet. Možiet byť, eto śviazano s niervnym napriažienijem? Možiet byť, eto priznak toho, čto on boitsia?
A.ČIERKIZOV – On čiełoviek dostatočno akkuratnyj v svoich niervnych napriažienijach, naskolko ja jeho znaju za poślednije 12 let.
R.PLUSOV – Povtoriaju, Andriej, eto po słucham. Samo soboj na publikie takoho niet.
A.ČIERKIZOV – Chorošo, Rom. Siekundočku. Prišieł Saša Klimov, on prosit słovo.
S.KLIMOV – Słava bohu, ničieho ekstriennoho, ja prosto chotieł v płanie vosstanovlenija spraviedlivosti, v dieviatičasovych novostiach Piervyj kanał pokazał kadry razhona etoho šiestvija, etoj diemonstracii, dovolno otkroviennyje kadry, s iźbijenijem. Očievidno, tam postradavšije jesť pośle takich udarov. Jedinstviennoje, čto eto było nie piervoj novosťju, kak eto idiet u nas, eto było hdie-to 3-4, piervoj novosťju było Pridniestrov́je, dostavka humanitarnoho hruza.
R.PLUSOV – I jeśli ja nie ošibajuś, to, po-mojemu, vieduŝaja novostiej zajaviła o tom, čto Piervyj kanał triebujet ot biełorusskich vłastiej otpustiť ich korriespondienta Pavła Šieriemieta, kotoryj był zadieržan v chodie mitinha. To jesť Piervyj kanał triebujet ot biełorusskich vłastiej.
A.ČIERKIZOV – Chorošo. U Mariny Maksimovoj k vam vopros, Roman.
M.MAKSIMOVA – Niet, u mienia nie vopros, ja chotieła prosto dobaviť. V dień vyborov 19 čisła Aleksandr Łukašienko zajavił o tom, čto viečierom on budiet piť čaj, tak vot on provodił dień.
A.ČIERKIZOV – Nu. Ṕjet čaj i našatyŕ, nam eto poniatno.
M.MAKSIMOVA - A na śledujuŝij dień on davał bolšuju priess-konfierienciju, kotoraja šła połtora časa.
A.ČIERKIZOV – Da, ona była v poniedielnik.
M.MAKSIMOVA – Tak vot ja prosto choču skazať. čto on užie tohda očień silno niervničał. Ja bukvalno mohu sravniť 2 dnia. Ja była na učastkie nomier 1, hdie hołosovał Łukašienko, v etot dień, i na śledujuŝij dień na priess-konfieriencii on był užie druhoj. Na niem diejstvitielno była tonna hrima, no pri etom zamietno było, čto u nieho ohromnyje siniaki pod hłazami, on niervničał, nieskolko raz bukvalno sryvałsia na žurnalistov, osobienno kohda oni zadavali nieudobnyje jemu voprosy. Naprimier, on francuzskoj korriespondientkie skazał, kohda ona zadała vopros «kak žie tak, vy žie obieŝali šiei svoračivať», na čto on jej skazał «vam žie šieju poka nie śviernuli». Tak Aleksandr Łukašienko diejstvitielno očień niervničajet. Nie znaju, možiet byť, on ustał, čiem vyzvano, nie budiem priedpołahať, choču skazať, čto on diejstvitielno očień silno niervničał.
R.PLUSOV – Podtvierždajetsia iz raznych istočnikov. Ja hovoriu, ssyłajaś na raznyje istočniki v Minskie. Marina vidieła sama, kak vyhladieł Łukašienko. Na samom diele čiełoviek niervničajet i čiełoviek pierieživajet.
O.PAŠINA – Roma, priviet. Skaži, požałujsta, v siehodniašniem šiestvii k etomu prijemniku raspriedielitielu kto učastvovał? V osnovnom mołodyje ludi ili ludi raznych vozrastov i čto eto było? Eto była mirnaja diemonstracija ili, kak utvierždajut miestnyje vłasti, eto była popytka zachvata etoho KPZ?
R.PLUSOV – Eto byli studienty, eto byli piensioniery, eto byli prostyje ludi, prostyje minčanie, prostyje biełorusskije hraždanie, kotoryje očień dobryje po svojej naturie, očień otzyvčivyje, ja ni razu nie stołknułsia zdieś s hrubosťju, nieprivietlivosťju, to jesť eto byli obyknoviennyje dobryje ludi, była osobaja enierhietika, opiať žie ja mohu hovoriť na «Kuchnie» ob enierhietikie, o svoich čuvstvach, był podjem.
O.PAŠINA – To jesť takije žiestokije miery byli primienieny po suti k absolutno mirnomu šiestvuju.
R.PLUSOV – Absolutno mirnomu. Oni šli s ćvietami, oni darili milicii ćviety, oni kričali, čto milicija s narodom. Kohda šła eta diemonstracija mimo projezžajuŝije mašiny sihnalili, sihnalili dažie trollejbusy, voditieli trollejbusov, vy ponimajetie, učityvaja to, čto zdieś vsie hosudarstviennoje i voditiel trollejbusa, idia na riskovannyj dla siebia šah, jeho mohut uvoliť i tak daleje. I choču jeŝie skazať, čto studienty, kotoryje šli v tołpie, u niekotorych lica byli zakryty šarfami, potomu čto oni hovorili, čto v institutach, v vuzach im napriamuju skazali, nie daj boh uvidiat, pojmajut, ili jeŝie čto-to v etoj diemonstracii, v etom mitinhie, iz univiersitieta, iz instituta otčiślajut biez prava vosstanovlenija.
A.ČIERKIZOV – Ja dołžien skazať, prišli na piejdžier soobŝienija, čto NTV i Piervyj kanał i Saša Klimov ob etom tožie hovorił, pokazali kadry razhona diemonstracii. Značit, eta moja prietienzija k cientralnomu tielevidieniju śnimajetsia. Skažitie mnie takuju vieŝ. Kak vy połahajetie, to, čto proischodit siehodnia v Biełoruśsii, v horodie Minskie, eto načało łukašienkovskoho konca ili eto tak, niekij miestnyj mieždusobojčik?
R.PLUSOV – Vy znajetie, ja s vami sohłašuś. Zdieś, v Minskie, pravda, vsie podkontrolno hosudarstvu, vsie podkontrolno KHB, ludi bojatsia hovoriť, bojatsia vyskazyvaťsia, zdieś niet niezavisimych ŚMI, zdieś s etim očień słožno, no tiech ludiej, kotorych ja vidieł siehodnia na płoŝadi, kotoryje biezoružnyje s ćvietami šli navstrieču vooružiennoj armii, armii, kotoraja ispolzovała protiv nich śpiecsriedstva, armii, kotoraja ispolzovała protiv nich dubinki, eti ludi, ja prosto uvierien, čto oni nie ostanovitsia na etom, ja uvierien, čto ich nie zapuhať etimi vieŝami, chotia lidiery oppozicii priznajut, čto pośle takoho razhona ludiej budiet očień słožno vyviesti na ulicy.
A.ČIERKIZOV – Skažitie, požałujsta, kak vy dumajetie, kakuju rol v etom vsiem ihrajet hospodin Kozulin, fihura mnie tožie vieśma zanimatielnaja?
R.PLUSOV – Moje mnienije, słoživšiejesia ot siehodniašnieho mitinha, ja obŝałsia i s Kozulinymi, i s Milinkievičiem, obŝałsia očień so mnohimi minčanami, kotoryje vyšli siehodnia na mitinhi, i oni hovorili, čto my, možiet byť, dažie i nie poddierživajem Kozulina, Milinkieviča, my ich nie znajem, no eto pravda, vsie hosudarstviennyje ŚMI ničieho pro nich nie hovoriat, ludi ničieho o nich nie znajut, oni pojaviliś miesiac nazad, v hłazach minčan, eto my, možiet byť, o nich čto-to znali, čto słyšali, mirovaja obŝiestviennosť, a v Biełoruśsii o nich ničieho nie znajut. I prostyje hraždanie hovoriat, čto my, možiet byť, i nie za Milinkieviča, nie za Kozulina, no my protiv Łukašienko, my bolšie tak nie možiem žiť, my nie chotim tak žiť. Očień słožno hovoriť, kohda ludi idut diełať odno dieło, a v itohie połučajetsia raskoł, kohda odin odnomu nie prostit, odin prizyvajet, druhoj nie prizyvajet, pri tom oni stojat na odnoj tribunie i obŝajutsia s lud́mi, čto tut hovoriť. Kozulin, o kotorom Milinkievič hovorit, čto on sprovocirovał, povieł tołpu, faktičieski znaja, čto vsie zakončitsia razhonom ili Milinkievič, kotoryj brosił ludiej, svoich ludiej, kotoryje povierili choť i nie do konca jemu, no poniali, čto on možiet čto-to sdiełať i on nie pošieł s nimi, on ich brosił.
A.ČIERKIZOV – Nie pošieł ot Kupały k SIZO?
R.PLUSOV – Milinkievič nie chodił.
A.ČIERKIZOV – A Kozulin?
R.PLUSOV – Kozulin chodił. Kozulina zadieržali tam.
A.ČIERKIZOV – A čto siejčas s Kozulinym, kstati?
R.PLUSOV – On ariestovan i nachoditsia v śledstviennom izolatorie po moim poślednim dannym.
A.ČIERKIZOV – A hdie Milinkievič?
R.PLUSOV – Znajetie, kohda ja užie vozvraŝałsia, ja poznakomiłsia s nieskolkimi riebiatami iz ŚMI, oni pieriezvanivaliś i opiať žie eto vsie na urovnie słuchov, potomu čto etu informaciju nie podtvierdiť nikak, čto jakoby Milinkieviča tožie zadieržali, no siehodnia nieskolko raz prichodiła informacija, čto jeho zadierživali, a potom prichodiło oprovieržienije, siejčas zadieržan on ili niet nieponiatno, no Kozulin był zadieržan, eto vidieli očień mnohije.
A.ČIERKIZOV – Poniał. Tiepieŕ choču sprosiť moich očarovatielnych dam. Vy siejčas słušali Romana, vas čto-nibud́ udivlajet iz toho, čto on rasskazał? Kak vy vosprinimajetie to o čiem siehodnia, siejčas rasskazyvajet Roman Plusov.
O.PAŠINA – Mienia eto absolutno nie udivlajet, osobienno jeśli vspomniť sobytij sobytija, kotoryje byli pośle riefierienduma, na kotorom Łukašienko po prośbie trudiaŝichsia vydvinułsia na trietij srok 2 hoda nazad. Priblizitielno tie žie samyje byli sobytija, byli protiesty, ludiej takžie žiestoko razhoniali, prosto źvierskije miery, iźvinitie za vyražienije, byli priniaty, potom 2 hoda tišiny, otnositielnoj tišiny, to jesť ničiem tie protiesty nie zakončiliś, chotia byli očień hromkije vystuplenija, mnohije byli v tiuŕmie, mnohije postradali. Čto kasajetsia Kozulina i Milinkieviča, to opiať-taki, poskolku my nachodimsia na «Kuchnie» možno dať nieformalnyje ocienki, to Marina podtvierdit, čto bukvalno pośle nieskolkich priess-konfieriencij, vstrieč s Kozulinymi i Milinkievičiem, pośle mojeho obŝienija, čto Kozulin – eto byčok provokator, potomu čto mnie było žałko etich malčikov i dievočiek, on vydvihajet dostatočno radikalnyje łozunhi, on prizyvajet k radikalnym diejstvijam.
A.ČIERKIZOV – Kstati, on sohłasovan s Milinkievičiem ili oni vsiakoj tvari po parie odin hovorit odno, druhoj druhoje?
O.PAŠINA – Oni postojanno fłuktuirujut ot objedinienija k razjedinieniju.
M.MAKSIMOVA – Tak my dažie chotieli zadať na priess-konfieriencii vopros, dažie zadali, nam na nieho nie otvietili, Kozulin nie otvietił na vopros, my sprašivali «jeśli vy siejčas objedinitieś, dopustim, śnimitieś, eto było za dień do vyborov, jeśli vy siejčas śnimitie vašu kandidaturu i sootvietstvienno tie ludi, kotoryje budut hołosovať za vas otdadut hołosa Milinkieviču, značit, tohda u Milinkieviča budiet bolšie šansov nabrať bolšie hołosov. Eto by łohično vyhladieło. Tak on nie otvietił na etot vopros, prosto jeho proihnorirovał, na nieho nie stał otviečať.
O.PAŠINA – A čto kasajetsia Milinkieviča po moim nabludienijam opiať-taki iz obŝienija s nim, potomu čto Marina v osnovnom s Łukašienko obŝałaś, a ja s Milinkievičiem, eto čiełoviek dostatočno vdumčivyj i ostorožnyj, no s každym dniem u nieho narastała rastieriannosť.
A.ČIERKIZOV – To jesť on nie był hotov k tomu, čto stało proischodiť.
O.PAŠINA – Da. On nie był hotov po moim nabludienijam vstať vo hłavie etoho protiesta i poviesti jeho pusť nie tak radikalno, pusť boleje vźviešienno, ostorožno, nie hotov. On s každym dniem vsie bolšie i bolšie kazałsia rastieriannym čiełoviekom.
R.PLUSOV – Eto na samom diele tak. Eto nie tie fihury, kotoryje mohli by vozhłaviť, kotoryje mohli by vstať po hłavie toho, čto ja siehodnia zdieś vidieł.
A.ČIERKIZOV – No oni siehodnia nachodiatsia vo hłavie, nravitsia eto, nie nravitsia. Oni vo hłavie. Druhoje dieło, možiet byť ich poślezavtra nie budiet vo hłavie, no siehodnia oni vo hłavie, siehodnia i tot, i druhoj oppozicionnyje kandidaty na post priezidienta, oba eks-kandidaty, odin s 6% hołosov, druhoj s 2:%, no eto oba eks-kandidata.
R.PLUSOV – No ludi hovoriat o tom, čto oni ich nie znajut, i čto oni sami ustali žiť tak, kak oni živut siejčas. Dieło v tom, čto kakoje-to vriemia na płoŝadi u pamiatnika Janki Kupała była nieopriedielennosť, kto pozvał ludiej. Vsie słyšali poślednieje vystuplenije Milinkieviča, kotoryj prizvał razojtiś, i było nieponiatno, kto pozvał ludiej idti k SIZO, to jesť eto vyjaśniłoś užie pozžie.
A.ČIERKIZOV – A kto pozvał?
R.PLUSOV – Pozvał Kozulin. No eto vyjaśniłoś užie čuť pozžie, i kohda ludi pošli, i kohda ja v tołpie pytałsia vyjaśniť, kto vas pozvał, potomu čto na miestie vo vsiem eto proischodiaŝiem, vo vsiej eto rievolucionnoj situacii było niemnožiečko słožno poniať čto i kak, i ja šieł s lud́mi, i ja vsie ich sprašivał, kto pozvał, počiemu pošli, i čto mnie ludi otviečali « užie nie važno, kto pozvał» i puskaj eto nie Milinkievič, nie Kozulin, nie važno, ludi pošli sami, to jesť situacija užie rievolucionnaja, kohda ludiam nie nužien był lidier.
A.ČIERKIZOV – To jesť vy sčitajetie, čto ludi prosto načali prieodolevať svoj strach pieried Łukoj, pieried jeho sistiemoj i prosto riešili idti, čiem by im eto nie hroziło, i riešili idti vpieried.
R.PLUSOV – Da. Oni pošli vpieried ot maleńkoj, jeśli v hłobalnom smyśle ot maleńkoj cieli, oni pošli osvoboždať nievinnych ludiej, po ich mnieniju, nievinnych i po ich mnieniju, i po mojemu mnieniju tožie, nievinnych ludiej političieskich zaklučiennych, kotorych schvatili na płoŝadi, kstati, ich užie do 500 čiełoviek po niekotorym dannym sidiat v SIZO nie pośle siehodniašnieho razhroma, a jeŝie do siehodniašnieho dnia około 500 čiełoviek sidiat po raznym SIZO za to, čto oni prinimali učastije v akcijach, političieskije zaklučiennyje, i oni pošli ot etoj maleńkoj idiei osvobodiť svoich braťjev, siestier, druziej, s kotorymi oni protiestovali, s kotorymi oni mitinhovali. Kstati, raz už ja zahovorił o SIZO o količiestvie zadieržannych ja by jeŝie chotieł skazať, ja jeŝie v efirie ob etom nie hovorił, sam sovsiem niedavno uznał, ludiej zadieržannych siehodnia, ich było nastolko očievidno mnoho, povtoriaju, očievidno, potomu čto nikakoj oficialnoj informacii niet, ich otvozili v sosiednije horoda, potomu čto SIZO zapołnieny.
A.ČIERKIZOV – Ja słyšał, čto ich v Žodino sriedi pročieho otvozili.
R.PLUSOV – I tuda tožie. To jesť SIZO v Minskie siejčas zapołnieny i pieriepołnieny, to jesť my ponimajem, čto jeśli kamiera na 6 miest, navriad li tam budut dieržať zadieržannych všiestierom, to jesť navierniaka tam čiełoviek 12 ili 10 v zavisimosti po situacii.
O.PAŠKOVA – Roman, tut postupiła sročnaja informacija o tom, čto iz pałaty, hdie nachoditsia rośsijskij žurnalist piervoho kanała Pavieł Šieriemiet, udalili vsiech pacijentov, ob etom soobŝajet «Biełorusskij partizan», nie isklučieno, čto noċju Pavła pierieviezut iz bolnicy, vozmožno, v tiuŕmu. Siejčas vo dvorie etoj bolnicy nachodiatsia ludi v štatskom i mnoho milicii.
A.ČIERKIZOV – Spasibo ohromnoje, Roman, ja žiełaju vam spokojno pieriežiť noċ, nie popadať ni v kakije durackije sostojanija, byť s nami na śviazi i viernuťsia v Moskvu, spasibo vam ohromnoje, vsieho dobroho, do śvidanija.
R.PLUSOV – Vsieho dobroho.
A.ČIERKIZOV – Tut tolko čto privieźli nam kakuju-to śviežuju tassovku. Marina ili Oksana, požałujsta.
M.MAKSIMOVA – Da, jesť soobŝienija o tom, čto v otnošienii byvšieho kandidata v priezidienty, a imienno Aleksandra Kozulina budiet vozbuždieno uhołovnoje dieło, ob etom žurnalistam rasskazał hłava MVD Vładimir Naumov, i on jeŝie dobavił, čto v riezultatie stołknovienija orhanov pravoporiadka i oppozicii postradali 8 vojennosłužaŝich i rabotnikov milicii.
A.ČIERKIZOV – Pribavim jeŝie nieiźviestnoje nam količiestvo normalnych ludiej, kotoryje šli na vstrieču vojskam armii, milicii.
O.PAŠKOVA – Jeŝie odno sročnoje soobŝienije. O niem pišiet Živoj žurnał, eto žitieli Minska, kotoryje pišut v Intiernietie. Oni pišut o tom, čto postupiło priedłožienije zavtra vsiem vyjti v 8 viečiera so śviečkami na prośpiekt Dzieržinskoho v Minskie i vstať po dvum storonam prośpiekta, čtoby chotia by takim obrazom vyraziť svoj proties protiv proischodiaŝieho.
A.ČIERKIZOV – A hdie etot prośpiekt Dzieržinskoho v Minskie?
O.PAŠKOVA – Eto voźle tieatra Muzkomiedii, eto cientr Minska, nie sovsiem Oktiabŕskaja płoŝad́, hdie-to 2 stancii mietro.
A.ČIERKIZOV – No vsie ravno eto cientr horoda.
O.PAŠKOVA – Cientr horoda, da.
A.ČIERKIZOV – Skažiem tak, v Moskvie u nas Biełyj horod, da?
O.PAŠKOVA – Da.
A.ČIERKIZOV – Chorošo, kakije-to vieŝi my vyjaśnili, tut na piejdžierie jestiestvienno idiet połnaja, nie bojuś etoho słova, tufta i połnyje pomoi na mienia po bolšiej časti i niemnožiečko na vas. No u mienia vopros k vam, sprovocirovannyj mnohimi posłanijami. Skažitie mnie, požałujsta, kak vy połahajetie to, čto siejčas proischodit v Minskie – eto pripłačiennyj bunt lentiajev ili eto načało voleizjavlenija nastojaŝieho, uličnoho voleizjavlenija naroda?
M.MAKSIMOVA – My užie niemnožiečko zatronuli etu tiemu o tom, čiem zakončatsia eti vystuplenija. U mienia vsie-taki oŝuŝienije, čto eto načało konca Łukašienko. Objaśniu počiemu. Možiet byť, siejčas aktivnyje vystuplenija naroda priekratiatsia, diejstvitielno siejčas razohnali, možiet byť, čieriez miesiac budiet ticho, no ja dumaju, čto Łukašienko nie dołho ostałoś, potomu čto eti vystuplenija vsie-taki otličajutsia ot tiech, čto byli do riefierienduma, to jesť eto čto-to boleje silnoje.
A.ČIERKIZOV – Počiemu vy tak dumajetie, Marina? Čto v vas vsielajet etu nadieždu ili takije oŝuŝienija?
M.MAKSIMOVA – Prosto ja razhovarivała s lud́mi, pričiem nie s mołodieżju, kak raz mienia intieriesovało v dannom słučaje mnienije boleje vzrosłych ludiej, kotoryje siebia viedut boleje ostorožno, možno skazať, čto, mołodież vybiežała na ulicu, potomu čto u nich niet jeŝie kakoho-to stracha, u nich niet takoho opyta za plečami toho, kak razhoniali druziej.
A.ČIERKIZOV – Nu da. U nich niet stracha, kohda im v institutie, v univiersitietie hovoriat «riebiata, hłavnoje, čtoby vašich lic nie było», kohda oni sami prichodiat s licami, zakrytymi šarfami, kak eto niet stracha.
M.MAKSIMOVA - No vsie ravno, kohda był 91, 93 hod v Moskvie mienia roditieli s trudom udieržali, uvieźli na daču. Nie było u mienia stracha, potomu čto ja chotieła idti tuda. Tak vot, ja hovoriła so vzrosłymi lud́mi, kotoryje podchodili k etomu prahmatično, jeśli tak možno skazať, počiemu sobstvienno hovoria v piervyj dień tam było mało vzrosłych ludiej. Oni hovoriat o tom, čto každyj hod v Dień voli, oni etot prazdnik, 25, kak raz, oni v principie starajutsia provodiť akcii, chotia v poślednieje vriemia oni stali prosto mikroakcii, imienno iz-za toho, čto každyj hod razhoniajut, tiem nie mienieje, každyj hod 25 čisła v cientrie ludi pytajutsia sobraťsia, nie tolko na Oktiabŕskoj płoŝadi, v raznych miestach, i oni postojanno eto diełajut. Tak vot ja dumaju, čto v śledujuŝiem hodu tam budiet očień mnoho ludiej.
A.ČIERKIZOV – Tut pišiet čiełoviek, nie podpisavšijsia, no ja etu informaciju pročitaju: 2, 3, 5 tysiač ludiej dla mnohomillionnoho horoda ničto. Na futboł i to v 10 raz bolšie chodiat. Vy sohłasny s etim?
O.PAŠKOVA – Dla Moskvy, možiet byť i ničto, a dla Minska, hdie ludi voobŝie bojatsia raskryť rot, eto dostatočno bolšaja cifra.
M.MAKSIMOVA – I tam poślednije dni było 2, 5, a do etoho tam było 10 tysiač.
O.PAŠKOVA – Da niet, možiet byť, dažie bolšie. Tysiač 20 było 19 čisła, a potom diejstvitielno 2. 3, 5 tysiač, no, tiem nie mienieje, v otličije ot Mariny u mienia boleje pieśsimističnyje prohnozy. Ja priekłoniajuś pieried mužiestvom tiech ludiej, kotoryje vyšli na ulicy, no ja nie dumaju, čto eto načało kakich-to rievolucionnych prieobrazovanij.
A.ČIERKIZOV – Niekij Michaił pišiet, čto piervonačalno po svojej iniciativie 15-letnriaja mołodież sobrałaś v cientrie Minska, potomu čto prišła na rok-konkciert, kuda jeje prihłasili.
O.PAŠKOVA – Nikakoho tam rok-koncierta nie było, był rok-konciert na Banhałorie, on był za nieskolko dnie do etoho i nie na płoŝadi.
A.ČIERKIZOV – Eto vam otviet, Michaił. I nie nado poetomu pisať vaši hadosti. Čto ja choču skazať, posłušav Romana Plusova, Marinu Maksimova, Oksanu Pašinu, k sožaleniju, nie połučiłoś vyzvoniť Aleksandra Milinkieviča, vidimo, čto-to s nim proischodit, počiemu on nie podchodit k tielefonu. Čto ja choču skazať, pieriefraziruja mojeho kollehu Matvieja Hanopolskoho, mnie na hospodina Łukašienko načichať s očień vysokoj kołokolni. On dla mienia nie zakonnyj priezidient riespubliki Biełaruś, a samozvaniec. On dla mienia nie diemokrat, a absolutnyj avtokrat s elemientami diktatorstva. On dla mienia čiełoviek za 12 let, nachodiaŝijsia u vłasti, kotoryj sozdał sistiemu takich užasajuŝich vozmožnostiej proživanija normalnoho čiełovieka v svojej stranie, čto ja by tak miahko skazał, prichoditsia divu davaťsia. Sud́ba hospodina Łukašienko mienia nie intieriesujet nikoim obrazom i ni po kakomu povodu. Jedinstviennoje, čto ja nie choču, čtoby jeho postihła sud́ba hospodina Čaušiesku, ja choču, čtoby nad nim był sud. Ja nie znaju, kohda hospodin Łukašienko śletit ot vłasti, i kak dalšie budut razvoračivaťsia sobytija, ja tolko ponimaju, čto oni nakručivajutsia šah za šahom, step by step, vsie s bolšiej siłoj, vsie s bolšiej aktivnosťju, ja dumaju, čto vy so mnoj, kollehi sohłasitieś.
M.MAKSIMOVA – Da. Ja sohłasna.
A.ČIERKIZOV – Skolko on prodieržitsia ja nie znaju, znajetie li, inohda nikohda nie možieš priedskazať, kakaja nitka srabotajet, kakoje śviazujuŝieje źvieno srabotajet v tom ili inom lidierie, kohda on vdruh voźmiet i ujdiet v otstavku. Mienia poka radujet, čto osoboj krovi, krovi kak javlenija, v Minskie poka nie prolito, da, jesť poka pobityje, krov́ potiekła, no eto nie jesť riezultat sieŕjeznoj ataki, rassčitannoj imienno na krov́. Ja priedłahaju vsiem nabraťsia tierpienija i spokojno podoždať zavtra, poniedielnika, śledia postojanno za našim radio, i za tiemi ŚMI, kotoryje vy možietie vidieť, ili słušať, ili słyšať, chotia ja povtoriaju, čto našie radio budiet naiboleje točnym, naiboleje opierativnym. Eto ja hovoriu nie v poriadkie riekłamy, a prosto potomu, čto ja znaju, kak rabotajet našie radio. Spasibo, do śledujuŝiej subboty. U nas v hostiach na kuźnie była Oksana Pašina i Marina Maksimova, po tielefonu Roman Plusov, nie udałoś vyzvoniť Aleksandra Milinkieviča, uvy, vsieho dobroho, do śvidanija, do śledujuŝiej subboty.
Biełaruskim top-čynoŭnikam u Vałhahradzie razdali kałaradskija stužki. Marzaluk zastaŭsia ź jabłynievaj FOTY8
Kamientary