Navukoŭcy narešcie rasšyfravali pačatak tajamničaha manuskrypta Vojniča XV stahodździa
Navukoŭcy z Albiertskaha ŭniviersiteta ŭ Kanadzie ŭžyli štučny intelekt dla vyvučeńnia manuskrypta Vojniča. Im udałosia vyznačyć movu dakumienta i pierakłaści pieršy skaz, pieradaje cbc.ca.
Dla daśledavańnia navukoŭcy raspracavali ałharytm, jaki z dakładnaściu da 97% vyznačaŭ tekst Usieahulnaje dekłaracyi pravoŭ čałavieka, pierakładzienaj na 380 movaŭ. Užyŭšy jaho da manuskryptaŭ Vojniča, śpiecyjalisty pryjšli da vysnovy, što jon napisany na iŭrycie. Pry hetym, adznačajuć navukoŭcy, vykarystoŭvaŭsia šyfr, pry jakim źmianiajecca paradak litar u słovach, a hałosnyja prapuščanyja (uvohule adsutnaść hałosnych litar na piśmie ŭłaścivaja habrejskaj movie).
Letaś aŭstralijski navukoviec Styvien Skinar nibyta vyjaviŭ, što aŭtaram tajamničaha manuskrypta byŭ lekar-habrej, jaki pražyvaŭ na poŭnačy Italii.
Čytajcie: Znajšli aŭtara rukapisu, napisanaha na nieviadomaj movie nieviadomym aŭtaram z vykarystańniem nieviadomaha ałfavitu?
Pieršy skaz, pa słovach navukoŭcaŭ, abviaščaje: «Jana dała rekamiendacyi śviataru, haspadaru doma, mnie i ludziam». Akramia taho, u tekście sustrakajucca słovy «fiermier», «śviatło», «pavietra» i «ahoń».
Aŭtary daśledavańnia adznačajuć, što dla poŭnaha razumieńnia tekstu nieabchodnaja sumiesnaja praca śpiecyjalistaŭ pa iŭrycie, historykaŭ i kryptohrafaŭ.
Rukapis Vojniča — kniha, napisanaja, mierkavana, ŭ XV stahodździ nieviadomym aŭtaram na nieviadomaj movie z vykarystańniem nieviadomaha ałfavitu. Usiaho ŭ rukapisie prykładna 250 tysiač słovaŭ. Manuskrypt umoŭna možna padzialić na šeść raździełaŭ: astranamičny, bataničny, bijałahičny, kasmałahičny, farmaceŭtyčny i receptny. Dahetul rasšyfravać knihu ni ŭ koha nie atrymlivałasia.
Suśvietnaja zorka Džejsan Deruła zajechaŭ u Biełaruś. Premjer Turčyn vadziŭ jaho pa Domie ŭrada8
Kamientary