Źmierajcie svaju taliju i rost — hetyja dźvie ličby šmat skažuć pra vaša zdaroŭje

Jak piša Daily Mail, niadaŭniaje daśledavańnie italjanskich navukoŭcaŭ pakazała, što ludzi z bolš šyrokaj talijaj čaściej sutykajucca z prablemami ruchu ŭ stałym uzroście i majuć bolš vysokuju ryzyku zaŭčasnaj śmierci.

Daśledčyki adznačyli, što važna nie toje, kolki vy važycie, a toje, dzie nazapašvajecca tłušč. Adkłady tłušču na žyvacie źjaŭlajucca surjoznym sihnałam niebiaśpieki dla vašaha zdaroŭja.

Centr pa kantroli i prafiłaktycy zachvorvańniaŭ ZŠA śćviardžaje, što tłušč na žyvacie, asabliva toj, jaki nazapašvajecca vakoł unutranych orhanaŭ, pavialičvaje ryzyku sardečnych zachvorvańniaŭ, insultu, dyjabietu 2 typu i rańniaj śmierci.

Daśledavańnie, apublikavanaje ŭ časopisie Aging, było skancentravana na dvuch pakazčykach: WHR (suadnosiny talii da ściohnaŭ) i WHtR (suadnosiny talii da rostu).

Hetyja paramietry daŭno vykarystoŭvajucca dla acenki ryzyki raźvićcia chvarob serca i dyjabietu. Adnak niadaŭniaje daśledavańnie vyvučała suviaź WHtR sa źnižeńniem myšačnaj masy z uzrostam, praviarajučy, jak chutka paharšajecca myšačnaja funkcyja pacyjenta sa stareńniem.

Što ličycca normaj?

U vypadku WHtR (suadnosiny talii da rostu), normaj ličycca značeńnie mienš za 0,5. Kali suadnosiny roŭnyja abo pieravyšajuć 0,5, heta śviedčyć pra padvyšanuju ryzyku. Asabliva tryvožnym sihnałam źjaŭlajecca WHtR, roŭnaje abo bolšaje za 0,6 — taki pakazčyk aznačaje vysokuju ryzyku, asabliva dla ludziej va ŭzroście bolšym za 50 hadoŭ.

Dla nahladnaści možna pryvieści prosty prykład. Kali rost čałavieka składaje 170 sm, to abjom talii pavinien być mienšy za 85 sm, kab WHtR nie pieravyšaŭ paroh u 0,5 (170 × 0,5 = 85). Kali talija pieravyšaje hetuju vieličyniu, heta ŭžo sihnał niebiaśpieki, navat kali ahulnaja vaha čałavieka ŭ miežach normy.

Dla WHR (suadnosiny talii da ściohnaŭ) normy adroźnivajucca ŭ zaležnaści ad połu. U žančyn hety pakazčyk nie pavinien pieravyšać 0,85, a ŭ mužčyn — 0,90. Pieravyšeńnie hetych ličbaŭ śviedčyć pra nazapašvańnie niebiaśpiečnaha tłušču, jaki moža vyklikać surjoznyja prablemy sa zdaroŭjem.

Jak prachodziła daśledavańnie?

Navukoŭcy vymiarali taliju i ściohny ŭdzielnikaŭ, vyvučali ich charčavańnie, fizičnuju aktyŭnaść, a taksama analizavali ŭzrovień chalesterynu i hlukozy ŭ kryvi.

U daśledavańni, jakoje prachodziła šeść hadoŭ, pryniali ŭdzieł 10 690 čałaviek. Ź ich kala 71% mužčyn i 53% žančyn mieli ryzykoŭnyja suadnosiny abjomu talii da rostu. Što tyčycca suadnosin abjomu talii da ściohnaŭ, to niezdarovy pakazčyk mieli 61% mužčyn i 39% žančyn.

Usie ŭdzielniki vykonvali prosty test: piać razoŭ ustać z kresła i sieści nazad. Navukoŭcy vymiarali, kolki heta zajmała času. Aŭtary adznačajuć, što hetaje prostaje praktykavańnie dazvalaje vyjavić ludziej z ryzykaj raźvićcia surjoznych prablem jašče da ich źjaŭleńnia.

U siarednim žančyny vykonvali zadańnie za 7,9 siekundy, mužčyny — za 7,6 siekundy, što znachodzicca ŭ miežach normy dla ich uzrostavych hrup.

Adnak daśledavańnie pakazała, što tyja ŭdzielniki, chto mieŭ indeksy WHR i WHtR vyšej za normu, pastajanna pakazvali horšyja vyniki, navat paśla ŭliku vahi, uzrostu i inšych faktaraŭ.

Tak niezaležna ad vahi abo ŭzrostu vysoki WHR byŭ źviazany z pavieličeńniem ryzyki horšaj fizičnaj pradukcyjnaści na 28%, a vysoki WHtR — na 32%.

Tradycyjna paroham, paśla jakoha padazrajecca kvołaść abo invalidnaść, ličycca pakazčyk 10,8 siekundy. Adnak daśledčyki zaŭvažajuć, što navat u vypadkach, kali ludzi jašče nie dasiahnuli krytyčnaha paroha niebiaśpieki, bolš pavolnaje vykanańnie imi testa moža śviedčyć pra paharšeńnie funkcyi myšcaŭ jašče da taho, jak uźniknie vidavočnaja prablema.

Tłušč vakoł orhanaŭ — hałoŭny vorah

Inšaje daśledavańnie, apublikavanaje Nacyjanalnym instytutam zdaroŭja ZŠA, pakazała: pažyłyja ludzi z tłuščam u vobłaści žyvata i nizkaj siłaj ściskańnia kiści ruki padviarhajucca ŭdvaja bolšaj ryzycy śmierci ad luboj pryčyny.

Hetaje spałučeńnie śviedčyć pra paskoranaje stareńnie i pavyšanaj schilnaści da słabaści, invalidnaści i zaŭčasnaj śmierci.

U jakaści asnoŭnaj pryčyny daśledčyki nazyvajuć visceralny tłušč, jaki atačaje piečań, kišečnik i straŭnik. Jon źviazany z chraničnym zapaleńniem, drennaj jakaściu myšcaŭ i sarkapienijaj — stanam, kali siła myšcaŭ z uzrostam źnižajecca.

Pa słovach ekśpiertaŭ, takoje nakapleńnie tłušču vakoł unutranych orhanaŭ moža niezaŭvažna paŭpłyvać na našu raŭnavahu, pracavitaść i navat na toje, jak pracuje naša serca i lohkija padčas fizičnych nahruzak.

U adroźnieńnie ad masy cieła abo indeksa masy cieła (IMT), jakija mohuć być padmanlivymi, WHtR i WHR dakładna pakazvajuć niebiaśpiečnyja tendencyi, navat kali IMT u normie.

Daśledavańnie taksama pakazała, što suadnosiny abjomu talii da rostu (WHtR) źjaŭlajucca lepšym prahnastyčnym pakazčykam, čym suadnosiny abjomu talii da ściohnaŭ (WHR). Jano było bolš dakładnym jak dla mužčyn, tak i dla žančyn, i pracavała lepš niezaležna ad uzrostu.

Takim čynam, prostaje vymiareńnie talii i jaje paraŭnańnie z rostam moža być samym dastupnym sposabam daviedacca, ci pahražajuć vam prablemy z ruchomaściu ŭ budučyni. Akramia taho, hety test — chutki, tanny i nie patrabuje łabaratornych umovaŭ abo miedycynskaha ŭmiašańnia.

Choć daśledavańnie było pryśviečana fizičnaj zdolnaści, jaho vyniki majuć bolš šyrokija nastupstvy. Słabaja ruchomaść źviazana z vyšejšaj śmiarotnaściu, bolšaj kolkaściu špitalizacyj i horšaj jakaściu žyćcia.

Adno z daśledavańniaŭ Nacyjanalnym instytutam zdaroŭja ZŠA za 2023 hod pakazała, što ludzi starejšaha ŭzrostu ź vialikim abjomam talii mieli značna vyšejšuju imaviernaść raźvićcia invalidnaści ciaham piaci hadoŭ — navat kali ich ahulnaja vaha zastavałasia stabilnaj.

• 6
• 0
• 0
• 0
• 0
• 0
• 0
• 0