Pradstaŭnica Akademii navuk raskryła ŭzrovień naradžalnaści ŭ Biełarusi. Jon žachliva nizki
Ličba kolkaści dziaciej, jakuju ciapier u siarednim naradžaje adna žančyna, nikoli raniej nie hučała i nie publikavałasia.

16 kastryčnika ŭ Biełarusi prajšoŭ «Adziny dzień infarmavańnia». Heta centralizavana arhanizavanyja mierapryjemstvy — anałah «palitinfarmacyj» u saviecki čas, kali da ŭsich žycharoŭ krainy adnačasova danosiać ustanoŭki i naratyvy, patrebnyja ŭładzie. Temaj apošniaha dnia infarmavańnia stała «Rola siamiejnych kaštoŭnaściaŭ u sučasnym hramadstvie».
Dziakujučy hetamu ŭ ŚMI trapili ličby, jakija nikoli raniej u adkrytym dostupie nie publikavalisia — kolkaści dziaciej, jakija ŭ siarednim naradžaje adna žančyna.
U Smalavickim rajvykankamie dzień infarmavańnia pravodzili Natalla Jakubickaja, staršynia Minskaha abłasnoha savieta deputataŭ, člen Savieta Respubliki, i Nastaśsia Babrova, kandydatka ekanamičnych navuk, dacentka, dyrektarka Centra čałaviečaha raźvićcia i demahrafii Instytuta ekanomiki Akademii navuk.
Jak piša smalavickaja rajonnaja hazieta «Kraj smalavicki», Nastaśsia Babrova raskazała, što «nizkaja naradžalnaść — adno z samych vostrych pytańniaŭ. Sumarny kaeficyjent pa krainie — 1,1, a ŭ Minsku — usiaho 0,6. Heta nižej, čym u krainach z anałahičnym uzroŭniem urbanizacyi: naprykład, u Vialikabrytanii — 1,4. Paradoks: u stalicu aktyŭna jedzie moładź, budujecca žyllo, ale heta nie pryvodzić da rostu naradžalnaści», — adznačyła navukoviec.
Dla paraŭnańnia: u Litvie kolkaść dziaciej na adnu žančynu składaje 1,21, u Polščy 1,3, u Łatvii — 1,35. U vajujučaj Ukrainie — 1,0.
Arhanizacyja Abjadnanych Nacyj ličyła, što ŭ Biełarusi kolkaść dziaciej na adnu žančynu składaje 1,23.
Kaeficyjent 1,1 aznačaje, što Biełaruś naležyć da hrupy krain z samaj nizkaj u śviecie naradžalnaściu.
U Jeŭropie naradžalnaść na histaryčna najnižejšym uzroŭni. I navat prasiamiejnaja palityka nie dapamahaje. Adnak ličby Biełarusi — jašče nižejšyja, čym u jeŭrapiejskich krainach.
Pradstaŭniki ŭładaŭ, u tym liku i Nastaśsia Babrova, vystupajučy ŭ Smalavičach, uskładajuć vinu za takija demahrafičnyja pakazčyki na raspaŭsiud niapravilnych kaštoŭnaściaŭ i niedastatkovuju tłumačalnuju pracu. Adnak takomu rezkamu prasiadańniu naradžalnaści mienavita ŭ našaj krainie ciažka dać niejkaje inšaje tłumačeńnie, jak masavuju emihracyju maładoha nasielnictva pa palityčnych pryčynach.

U 2025 hodzie ŭpieršyniu za čatyry hady Biełstat apublikavaŭ źviestki ab naradžalnaści i śmiarotnaści. Praŭda, ličby stali publikavać adrazu za 2024-y, prapuściŭšy čatyry papiarednija hady. Heta było zroblena, imavierna, kab schavać trahičnyja źviestki ab kolkaści pamierłych ad kavidu, jakaja skłała kala 90 tysiač čałaviek.
Pa aficyjnych danych, u 2024 hodzie ŭ Biełarusi naradziłasia 58938 dziaciej, pakazčyk naradžalnaści — 6,5 ‰ (hety značok pramile pakazvaje kolkaść naradžeńniaŭ na tysiaču čałaviek).
Kolkaść naradžeńniaŭ u Biełarusi (2012—2024)

Kolkaść naradžeńniaŭ u Biełarusi (1990—2024)

Nahadajem, značeńnie naradžalnaści za 2024 hod — heta histaryčny antyrekord. Kolkaść dziaciej, jakija naradzilisia ŭ Biełarusi, znoŭ stała samaj nizkaj za ŭsiu historyju statystyčnaj spravazdačnaści ŭ Biełarusi — z 1950 hoda.
Kolkaść naradžeńniaŭ u Biełarusi (1950—2024)

Śmiarotnaść u Biełarusi
Jašče adna ličba, jakuju nie publikavali niekalki hadoŭ, — kolkaść pamierłych ludziej. Pa śviežych danych Biełstata, u 2024 hodzie jana skłała 115 124 čałavieki, pakazčyk śmiarotnaści — 12,6 ‰ (anałahična ličycca ŭ pramile i pakazvaje kolkaść śmierciaŭ na tysiaču čałaviek).
Značeńni z 2020 pa 2023 hod statystyčnaje viedamstva taksama pa nieviadomaj pryčynie prapuściła. «Kibierpartyzany» na asnovie danych uciečak pryvodzili takija ličby pamierłych u Biełarusi pa hadach: u 2020‑m — 149 339, u 2021‑m — 177 825, u 2022‑m — 130 064, u 2023‑m — 119 823.
Z ulikam hetych danych situacyja sa śmierciami pa hadach vyhladaje tak:
Kolkaść śmierciaŭ u Biełarusi (2012—2024)

Kolkaść śmierciaŭ u Biełarusi (1990—2024)

Kolkaść śmierciaŭ u Biełarusi (1950—2024)

Taksama Biełstat apublikavaŭ značeńnie naturalnaha pryrostu (a dakładniej, źmianšeńnia) nasielnictva Biełarusi za 2024 hod — minus 56 186 čałaviek. Hetaja ličba pakazvaje roznaść pamiž naradžalnaściu i śmiarotnaściu, jana nie ŭličvaje mihracyjnyja pracesy.
Foty ŭ aficyjnych kanałach ź lekcyj pra «Rolu siamiejnych kaštoŭnaściaŭ u sučasnym hramadstvie» tolki padkreślivajuć vastryniu demahrafičnych prablem.
Voś jak vyhladała hetaja lekcyja ŭ Čerykavie:

Voś jak hetyja lekcyi vyhladali ŭ Miorskim rajonie:


U Smalavičach Jakubickaja i Babrova vystupali pierad elitnaj aŭdytoryjaj, jakaja składałasia z kiraŭnictva rajvykankama, deputataŭ rajsavieta i sielsavietaŭ, pradstaŭnikoŭ śfiery adukacyi, a taksama ŽKH.


Ciapier čytajuć
«Ruki preč ad sasisačak!». U sacsietkach horača abmiarkoŭvajuć baraćbu Łukašenki z kavaj na zapraŭkach. Niekatoryja zaklikajuć dziejničać bolš žorstka

Kamientary