Культура44

Пад Вільняй адшукалі магілу Старога Уласа

Надмагілле беларускага фалькларыста і паэта «нашаніўскага перыяду» патрабуе аднаўлення.

Магіла Старога Уласа ў Сужанах. Фота: фэйсбук

Занядбаную магілу знайшлі ў Сужанах (Sužionys) Віленскага раёна, пішуць у сацсетках. 

Стары Улас, ён жа Уладзіслаў Сівы-Сівіцкі, нарадзіўся ў 1865 годзе ў сям'і валожынскіх сялян Пятра і Людвікі. Бацька працаваў кухарам у мясцовым маёнтку графа Міхала Тышкевіча. Калі сыну было ўсяго дзевяць гадоў, бацька памёр, тым жа летам не стала і маці. Сірату забрала цётка.

Стары Улас і рукапіс ягонага верша. Фота: Wikimedia Commons

Неўзабаве Уладзіслаў пайшоў у памочнікі да кухара таго ж графа Тышкевіча. Праз некаторы час ён сам стаў графскім кухарам, а затым, калі яму было каля трыццаці, стаў аб’ездчыкам і, урэшце, ляснічым у маёнтку Сужаны на Віленшчыне. Жыў у вёсцы Варняны Астравецкага раёна, у Вільні.

З 1907 года друкаваўся ў «Нашай Ніве», потым у заходнебеларускіх выданнях. У беларускіх календарах змяшчаў вершы і вершаваныя апавяданні. Выступаў і як публіцыст. 

У 1908 годзе ў рэдакцыі «Нашай Нівы» паэт пазнаёміў Янку Купалу з настаўніцай Уладзіславай Францаўнай Станкевіч, якая стане жонкай класіка.

Магіла Старога Уласа і яе размяшчэнне на схеме на могілках у Сужанах. Фота: фэйсбук

У 1910-м заснаваў школу пісьменнасці, у якой разам са сваімі дочкамі вучыў дзяцей грамаце. Своеасаблівым летапісам працы і побыту сялянства з’яўляецца паэма «Год беларуса» (1911).

Максім Гарэцкі так пісаў пра Старога Уласа: «Такія паэты маюць у нашай паэзіі літаральна маральнае значэнне як песняры з мазольнаю рукой, што не толькі «з народу», але і «сам народ». Яго творы часам не вельмі складныя, але чуецца ў іх сіла самае зямлі, непасрэдны павеў самога жыцця беларускай вёскі. Яны — натуральны адростак народнай паэзіі, казак і гутарак, легендаў і жартаў».

За польскім часам у 1920 годзе Сівы-Сівіцкі пераехаў у вёску Сужаны, а пазней у Шашэльгішкі Віленскага павета, дзе займаўся земляробствам. Памёр неўзабаве пасля пачатку Другой сусветнай вайны, 30 верасня 1939 года ў Вільні.

Месца, дзе калісьці стаяла хата Старога Уласа ў вёсцы Шашэльгішкі, у якой той пражыў да самай сваёй смерці, і надмагілле ў Сужанах, якое даглядаў А. М. Курчэйка. З кнігі «Год беларуса»

Часта ў якасці месца апошняга спачыну паэта называўся менавіта гэты горад, хоць у прысвечаных яму манаграфіях падаваўся нават фотаздымак магілы ў Сужанах. Тым не менш дакладнае месца магілы забылася, а людзей, якія даглядалі ягоную магілу, не засталося. Сёння надмагілле славутага беларуса патрабуе аднаўлення.

«Наша Нiва» — бастыён беларушчыны

ПАДТРЫМАЦЬ

Каментары4

  • XXX
    23.01.2024
    https://knihi.com/Stary_Ulas/
  • Кока
    23.01.2024
    Трэба віленскай дыяспары заняцца
  • Максім і з ім
    24.01.2024
    Кока, думаеце віленскія айцішнікі падключацца?

Цяпер чытаюць

Банкаўскія інсайдары лічаць новыя санкцыі супраць чатырох беларускіх банкаў малазначнымі. І вось чаму9

Банкаўскія інсайдары лічаць новыя санкцыі супраць чатырох беларускіх банкаў малазначнымі. І вось чаму

Усе навіны →
Усе навіны

Каверын не будзе выказвацца пра сітуацыю Стрыжака. Каб не выкраслілі з прафесіі і яго27

У мінскім метро з’явілася новая схема ліній, многім пасажырам не падабаецца дызайн3

Былы гендырэктар Tut.by Аляксандр Чэкан — пра партал, Зісера, стартапы і прагноз па развіцці тэхналогій7

Ціханоўская пра справу Стрыжака: Тое, што зрабіў кіраўнік — не падстава разбураць фундамент10

У царкве-шэдэўры, што згарэла пад Жабінкай, да 2020 года служыў святар-палітвязень Разановіч1

Царква ў Сцяпанках згарэла цалкам ВІДЭА

У Польшчы скасоўваюць тэрміны разгляду заяў на міжнародную абарону1

Згарэў шэдэўр народнай архітэктуры Палесся — царква ў Сцяпанках. Яна засталася на фотах «Нашай Нівы»

Германія прыпыніла выдачу гуманітарных віз. Іх атрымлівалі і беларусы6

больш чытаных навін
больш лайканых навін

Банкаўскія інсайдары лічаць новыя санкцыі супраць чатырох беларускіх банкаў малазначнымі. І вось чаму9

Банкаўскія інсайдары лічаць новыя санкцыі супраць чатырох беларускіх банкаў малазначнымі. І вось чаму

Галоўнае
Усе навіны →

Заўвага:

 

 

 

 

Закрыць Паведаміць