Hety napoj z Paŭdniovaj Amieryki pastupova zavajavaŭ Jeŭropu. Pa acenkach navukoŭcaŭ, mate karyśniejšy za zialonuju harbatu. Ale jość i minusy.
Mate, abo parahvajskaj harbataj, nazyvajuć napoj z vysušanaha liścia paduba (astralista) parahvajskaha, jaki šyroka raspaŭsiudžany ŭ Paŭdniovaj Amierycy.
Ad inšych harbat mate adroźnivajecca sposabam hatavańnia. Dla pravilnaha zaparvańnia mate treba, kab tempieratura vady była 70—85 hradusaŭ. Dla hetaha navat vypuskajucca śpiecyjalnyja termapoty, što nahravajuć vadu tolki da nieabchodnaha dyjapazonu tempieratur.
Amatary mate taksama vykarystoŭvajuć śpiecyjalny kubak (kalebas — u hetym słovie nacisk na apošni skład) z harbuza-harlanki (łahienaryi). Pierad vykarystańniem jaje doŭha i aściarožna «ažyŭlajuć», nasyčajučy kańjakom. Dla pićcia vykarystoŭvajuć zručnyja sałominki (bambilji) ź siciečkam.
Pa svaim smaku i vodary mate addalena nahadvaje zialonuju harbatu. Ale pa chimičnych ułaścivaściach hety napoj dastatkova mocna adroźnivajecca ad inšych typaŭ harbaty. Mate maje bolšaje za zialonuju harbatu antyaksidantnaje ŭździejańnie, bo, jak śćviardžajuć chimiki, ličycca čempijonam pa ŭtrymańni chłarahienavaj kisłaty.
U toj ža čas u mate, u adroźnieńnie ad zialonaj harbaty, utrymlivajecca ŭ dva razy mienš kafieinu. Liście astralista nie źmiaščaje kachiecinu, što značna adroźnivaje jaho polifienolny profil ad inšych harbat.
Pra tanizujučyja ŭłaścivaści mate viedali jašče staražytnyja indziejcy. Akramia hetaha, napoj z astralista sadziejničaje pavyšeńniu imunitetu, maje supraćzapalenčaje ŭździejańnie, vałodaje antyhistaminnymi ŭłaścivaściami, narmalizuje pracu straŭnikava-kišačnaha traktu. Mate rekamiendujuć pić dla prafiłaktyki sardečna-sasudzistych zachvorvańniaŭ.
Ličycca, što hetaja harbata dapamahaje pazbavicca ad lišniaj vahi, bo paskaraje abmiennyja pracesy i spalvaje padskurny tłušč. Hety napoj taksama karysny dla kancentracyi ŭvahi. U toj ža čas jon dziejničaje jak lohki antydepresant, dapamahajučy pazbavicca ad napružańnia.
Razam z hetym śpiecyjalisty zaŭvažajuć, što mate akazvaje dadatkovuju nahruzku na serca, moža pryvieści da tachikardyi i pavysić kryviany cisk. Častaje ŭžyvańnie napoju ź liścia paduba moža pierasušyć skuru. Ad užyvańnia mate lepš admovicca ludziam z chvarobami nyrak, ciažarnym, dzieciam da 10 hadoŭ, a taksama ludziam, što majuć alerhiju na teafilin.
Hety napoj supraćpakazany pry tempieratury i prastudnych zachvorvańniach. I lepš jaho pić praz 40—60 chvilin paśla ježy, bo pry ŭžyvańni na pusty straŭnik mate moža naškodzić stravavalnaj sistemie.
Na asnovie mate hatujucca i chałodnyja napoi. Naprykład, u Polščy pradajecca piva-mate. Jano hatujecca ź liścia paduba, jabłyčnaha soku, tryśniahovaha cukru, chmielu. U Brazilii na asnovie kambinacyi nastoju astralista, chmielu i sumiesi soładaŭ taksama vypuskajuć piva. Na Kubie na asnovie liścia paduba raspracavali recept biezałkaholnaha napoju Matreva, jaki siońnia staŭ papularnym u Majami (ZŠA).
Čytajcie jašče:
Pavieście vykarystany pakiecik harbaty na batareju. Efiekt paraduje
Ciapier čytajuć
«Ja skazaŭ na videa, što mianie nie katujuć — na toj momant heta było praŭdaj. A paśla mianie bili dźvie hadziny». Ukrainski žurnalist dva hady pravioŭ u rasijskim pałonie — voś što jon pieražyŭ1
Kamientary