«Udziełu ŭ pratestach užo niedastatkova». Biełaruska nie bieź ciažkaściaŭ atrymała mižnarodnuju abaronu ŭ Polščy

Pra jaje vypadak raspaviała jurystka Volha Dabravolskaja, uładalnica pryvatnaj jurydyčnaj praktyki Olga Dobrowolska Immigration Lawyer, kiraŭnica adździeła pravavoj dapamohi Centra biełaruskaj salidarnaści, piša Most.

Maryja (imia źmienienaje) aktyŭna ŭdzielničała ŭ pratestach i vyjechała ź Biełarusi ŭ Polšču adrazu paśla pačatku masavych represij. Tut jana žyła na padstavie časovaha vida na žycharstva. Praz čatyry hady dziaŭčyna padała zajavu na mižnarodnuju abaronu — i sutyknułasia ź niečakanymi ciažkaściami.

— Orhan nie adrazu pahadziŭsia navat na pradastaŭleńnie dadatkovaj abarony (mižnarodnaja abarona moža pradastaŭlacca ŭ formie dadatkovaj abarony abo statusu biežanca). Prostaha ŭdziełu ŭ pratestach u 2020 hodzie ciapier niedastatkova. Nieabchodna dakazać, što zachoŭvajecca realnaja niebiaśpieka viartańnia na radzimu, — raspaviadaje Volha Dabravolskaja.

Sabrać dokazy akazałasia realna. Śpiecyjalistka raspaviadaje, što dla paćvierdžańnia pazicyi Maryi byli vykarystanyja materyjały Pravaabarončaha centra «Viasna» — u jaho spravazdačach zafiksavana, što ŭzrovień represij i zatrymańniaŭ u Biełarusi nie tolki zachoŭvajecca, ale i praciahvaje raści. Akramia taho, byli pradstaŭleny fakty raspaznańnia ŭdzielnikaŭ pratestaŭ pa fotazdymkach i videa.

— Usio heta śviedčyć pra zachavańnie ryzyki pieraśledu. Na padstavie hetych danych polski orhan pahadziŭsia z dovadami našaj boku i vydaŭ dziaŭčynie dadatkovuju abaronu, — kaža jurystka.

Raniej — amal aŭtamatyčna. Ciapier — praz pravierku

Paśla 2020 hoda spravy biełarusaŭ u Polščy razhladalisia ŭ sproščanym paradku: rašeńni prymalisia chutka, biez dopytaŭ — było dastatkova zapoŭnić ankietu. Adnak apošnim časam praktyka źmianiłasia.

— Ciapier Upraŭleńnie pa spravach zamiežnikaŭ viartajecca da poŭnaj pracedury. Treba abhruntavać i asabisty strach, i realnaść pahrozy. Inakš u abaronie mohuć admović, — tłumačyć śpiecyjalistka.

Inšymi słovami, sprava pra prašeńnie abarony raźbivajecca na dva klučavyja błoki: subjektyŭnyja abstaviny — treba acanić, ci sapraŭdy čałaviek baicca viartańnia ŭ Biełaruś, i abjektyŭnyja — tut važna paćvierdzić, što hety strach abhruntavany. Naprykład, što ŭ krainie sapraŭdy isnuje pahroza pieraśledu, i jana datyčycca kankretnaha zajaŭnika.

Čamu tak adbyvajecca?

Heta nie źviazana z tym, što nibyta skončyŭsia termin daŭnaści pa «złačynstvach» (udzieł u pratestach 2020 hoda) u Biełarusi. Chutčej, heta adkaz na złoŭžyvańni praceduraj.

— Šmat ludziej abo pasrednikaŭ pačali vykarystoŭvać praceduru mižnarodnaj abarony prosta jak sposab lehalizacyi znachodžańnia ŭ Polščy — navat kali abjektyŭnych padstavaŭ nie było, — tłumačyć śpiecyjalistka.

Kab paźbiehnuć takich vypadkaŭ, ułady pačali bolš uvažliva praviarać spravy. U niekatorych vypadkach zajaŭnikaŭ vyklikajuć na dadatkovy dopyt — kali ankiety niedastatkova abo ŭźnikajuć sumnieńni.

Što źmianiłasia?

Pavodle słoŭ jurystki, apošnija paŭhoda spravy biełarusaŭ razhladajucca ŭ «zvyčajnym», a nie sproščanym paradku. Z-za hetaha terminy razhladu vyraśli da 7—8 miesiacaŭ, časam padoŭžvajucca da 15. Taksama stanovicca ŭsio bolš admovaŭ.

Upraŭleńnie pa spravach zamiežnikaŭ taksama čaściej prysvojvaje status biežanca — ale tolki pry najaŭnaści indyvidualnaj ryzyki. Status biežanca dajecca tym, chto indyvidualna padviarhajecca ryzycy represij: aktyvistam, ludziam, što adkryta vykazvajuć svaju hramadzianskuju pazicyju. Dadatkovaja abarona — u vypadkach, kali ryzyka abumoŭlena ahulnaj palityčnaj situacyjaj u krainie.

— Status biežanca rehulujecca Ženieŭskaj kanviencyjaj «Ab pravach biežanca», da jakoj dałučylisia 149 krain. Jaho hałoŭnaja padstava — najaŭnaść indyvidualnaha strachu pieraśledu. Kali čałaviek moža dakazać, što jamu asabista pahražaje niebiaśpieka, jon atrymlivaje pryznańnie biežancam. Hety status daje dostup da sudovaj sistemy, prava na pracu, sacyjalnuju abaronu, a taksama prava na atrymańnie Ženieŭskaha prajaznoha dakumienta.

Dadatkovaja abarona — miera časovaja, tłumačyć Volha Dabravolskaja. Jana dajecca tym, chto nie moža viarnucca na radzimu z-za ahulnaj situacyi ŭ krainie, jakaja ŭjaŭlaje pahrozu žyćciu abo zdaroŭju. U adroźnieńnie ad statusu biežanca, jana nie praduhledžvaje indyvidualnaha pieraśledu, a tolki adlustroŭvaje najaŭnaść ahulnaj pahrozy.

— Ludzi, jakija atrymali dadatkovuju abaronu, sutykajucca z abmiežavańniami pry zvarotach u miascovyja sudy pa pytańniach, nie źviazanych naŭprost ź mihracyjaj, naprykład u spravach ab siamiejnych sprečkach abo apiecy nad dziećmi. U takich vypadkach kampietentnym ličycca sud krainy pachodžańnia, naprykład biełaruskaha. Heta niaredka stanovicca surjoznaj prablemaj, asabliva kali čałaviek nie moža ŭzajemadziejničać z orhanami svajoj krainy z-za pahrozy pieraśledu i represij.

• 1
• 1
• 3
• 2
• 1
• 2
• 1
• 0