«Što vy jeli siońnia?». Papa Francišak kožny dzień telefanavaŭ chryścijanam Hazy
«As-salamu alejkum!» («Mir vam!») — pa-arabsku źviarnuŭsia na pačatku hoda papa Francišak da prychadžan katalickaha chrama Śviatoj Siamji, što ŭ siektary Haza.
Heta śviedčyć pra toje, nakolki ciesnyja adnosiny źviazvali Franciška z malusieńkaj chryścijanskaj supolnaściu Paleściny, bolšaść prychadžan jakoj Papa pamiataŭ pa imionach, paviedamlaje Bi-bi-si
Na praciahu paŭtara hoda — z pačatku vajennaj apieracyi Izraila ŭ Hazie — jon litaralna kožny viečar telefanavaŭ tudy z Vatykana, kab asabista daviedacca, jak iduć spravy.
«Što vy siońnia jeli?» — pytajecca Francišak u miascovych śviataroŭ užo pa-italjansku. «Reštki ŭčarašniaj kurycy», — adkazvaje ajciec Habryel Ramaneli.
Pieravažnaja častka dvuchmiljonnaha nasielnictva Hazy vyznaje isłam, chryścijanaŭ tam naŭrad ci nabiarecca 1000 čałaviek (0,05%). Bolšaść ź ich — prychadžanie katalickaha chrama Śviatoj Siamji. Śmierć papy Franciška tut pieražyvajuć jak stratu blizkaha siabra.
«Padčas vajny jon telefanavaŭ nam štodnia — asabliva ŭ dni samych strašnych abstrełaŭ, kali ludzi vakoł hinuli abo stanavilisia invalidami», — uspaminaje ajciec Ramaneli.
«Telefonnaja suviaź časta źnikała — niaredka na niekalki hadzin — adnak, niahledziačy na svoj nadzvyčaj napružany hrafik, papa nie pakidaŭ sprobaŭ źviazacca z nami».
Džordž Anton — kaardynatar prychodu Śviatoj Siamji pa nadzvyčajnych situacyjach — pryznajecca, što pieršy asabisty zvanok ad pantyfika staŭ dla jaho nastolki niečakanym, što ad šoku jon nie moh źviazać dvuch słoŭ. Adnak u vyniku jany stali rehularna sustrakacca pa videasuviazi.
Padčas adnaho z takich razmoŭ Anton raspavioŭ pantyfiku, jak vajna pazbaviła jaho doma i siamji.
«Jon uvieś čas błasłaŭlaŭ mianie. Naša situacyja jamu była całkam zrazumiełaja, i jon zaŭsiody pierakonvaŭ nas zachoŭvać mužnaść», — uspaminaje Džordž Anton.
«A jašče jon uvieś čas pytaŭ: «Što jašče ja mahu dla ciabie zrabić? Ci mahu ja tabie choć čymści dapamahčy?»
Chryścijanie Hazy kažuć, što stracili svaju hałoŭnuju krynicu suciašeńnia i padtrymki.
«Dumka była adna: «Hospadzi, my ž ciapier jak siroty», — raspaviadaje Anton. — Ciapier papa nam užo nie patelefanuje, my bolš nie pačujem hety spakojny hołas. Nikomu budzie pažartavać, kab choć niejak padtrymać nas. Viedajecie, z Hazaj u papy Francyska byli asablivyja adnosiny — jak i z kožnym z nas».
Śviatuju Ziamlu papa Francišak naviedaŭ u 2014 hodzie, nieŭzabavie paśla svajho abrańnia na Śviaty Pasad.
Najbolš zapaminalnym momantam toj pajezdki stała niečakanaje — nie zapłanavanaje ŭ hrafiku vizitu — spynieńnie pantyfika ŭ Viflejemie. Tam, stojačy la pakrytaj hrafici ściany, što raździalaje Izrail i Zachodni bierah, jon źviarnuŭsia da Boha z malitvaj ab miry.
U svaim vielikodnym pasłańni minułaj niadzieli, jakoje stała jaho apošnim publičnym vystupleńniem, papa Francišak čarhovy raz zaklikaŭ da miru i spynieńnia ahniu ŭ Hazie: «Hety žudasny razdraj praciahvaje nieści śmierć i razbureńni, z kožnym dniom paharšajučy i biez taho vielmi ciažkuju humanitarnuju situacyju».
«Vajnu viaduć nie tolki sa zbrojaj u rukach. Časam u jakaści zbroi vykarystoŭvajecca słova — i dziejničaje jano nie mienš efiektyŭna», — kaža łacinski Patryjarch Ijerusalima, kardynał Pjerbacista Picabała, razvažajučy pra apošni zvarot papy Franciška.
Pavodle jaho słoŭ, pantyfik zaŭsiody vielmi vyrazna rasstaŭlaŭ maralnyja aryjenciry.
«U apošni čas, asabliva ŭ apošni hod, pra situacyju na Śviatoj Ziamli papa kazaŭ šmat i vielmi adkryta, — nahadvaje kardynał. — Jon zaklikaŭ vyzvalić [zachoplenych u Izraili] zakładnikaŭ, ale ŭ toj ža čas rezka asudžaŭ praciahvajučyjasia ŭ Hazie vajennyja dziejańni i havaryŭ pra katastrafičnuju dla paleścincaŭ — situacyju».
Izrailskija ŚMI adznačyli, što, choć prezident krainy Icchak Hiercah nakiravaŭ svaje spačuvańni katolikam usiaho śvietu z nahody śmierci pantyfika, ni premjer-ministr, ni ministr zamiežnych spraŭ Izraila hetaha nie zrabili — jak miarkujuć mnohija, mienavita z-za paśladoŭnaha i rašučaha asudžeńnia Franciškam dziejańniaŭ izrailskich vajskoŭcaŭ.
Napeŭna, samyja adkrytyja krytyčnyja vykazvańni papy na adras Izraila byli apublikavanyja ŭ kancy minułaha hoda, kali byli apublikavanyja ŭryŭki ź jaho jašče nie vydadzienaj knihi.
Kamientary
niešta malitva padziejničała naadvarot