U Buchienvaldzie prajšła cyrymonija ŭ honar 80-hodździa vyzvaleńnia — bieź biełaruskich i rasijskich dypłamataŭ
U muziejnym kompleksie na miescy byłoha kancłahiera Buchienvald adbyłasia cyrymonija ŭ honar 80-j hadaviny jaho vyzvaleńnia. Byŭ zaprošany były viazień ź Minska, ale nie aficyjnyja pradstaŭniki Rasii i Biełarusi, paviedamlaje Deutsche Welle.
U pamiatnych mierapryjemstvach udzielničali dziesiać byłych viaźniaŭ kancłahiera z Hiermanii, Biełarusi, Francyi, Izraila, Rumynii i Šviejcaryi. Jany ŭskłali vianki ŭ pamiać ab prykładna 56 000 zabitych u Buchienvaldzie.
U liku ŭdzielnikaŭ — 98-hadovy Andrej Maisiejenka ź Minska, jaki ŭtrymlivaŭsia ŭ kancłahiery ŭ 1944-1945 hadach. 9 krasavika jon praviadzie ŭ muziei publičnuju lekcyju.
Na cyrymonii 6 krasavika vystupiŭ premjer-ministr fiederalnaj ziamli Ciurynhija Maryjo Fojht. Jon zajaviŭ, što ciapier čas, «kali antysiemityzm, nacyjanalistyčnaja ideałohija i aŭtarytarnaje myśleńnie stanoviacca ŭsio hučniejšymi i raspaŭsiudžvajucca».
Z pramovaj vystupiŭ i eks-prezident Hiermanii Kryścijan Vulf. Jon pravioŭ paraleli pamiž časam nacyjanał-sacyjalizmu i ŭzdymam pravych sił siońnia. Naprykład, raskrytykavaŭ ultrapravuju partyju «Alternatyva dla Hiermanii».
«Z-za ździčeńnia, radykalizacyi i zruchu naprava pa ŭsim śviecie ciapier ja mahu bolš jasna ŭjavić sabie, i heta mianie turbuje, jak takoje mahło adbycca tady, — zajaviŭ Vulf. — Heta vielmi važna, bo ja adčuvaju, što ludzi ŭsio mienš kažuć pra heta».
«Tyja, chto pieramianšajuć niebiaśpieku AdH, ihnarujuć toj fakt, što svajoj ideałohijaj jana stvaraje pažyŭnaje asiarodździe dla taho, kab ludzi ŭ Hiermanii adčuvali siabie niekamfortna i nasamreč padviarhalisia kankretnaj niebiaśpiecy», — dadaŭ eks-prezident.
Jon zaklikaŭ aktyŭna adstojvać kaštoŭnaści demakratyi i humanizmu. «My niasiem pastajannuju, bieśpierapynnuju, viečnuju adkaznaść, tamu što zło nikoli nie pavinna znoŭ pieramahčy», — reziumavaŭ Vulf.
Adsutnaść dypłamataŭ z Rasii i Biełarusi
Napiaredadni pačatku mierapryjemstvaŭ ułady Rasii i Biełarusi vykazali niezadavolenaść tym, što ich aficyjnych pradstaŭnikoŭ tudy nie zaprasili. Biełaruski MZS vypuściŭ zajavu, dzie nazvaŭ heta «cyničnymi dziejańniami» kiraŭnictva muzieja ŭ Buchienvaldzie, jakija «vielmi chvaravita ŭspryniatyja biełaruskim hramadstvam».
Pradstaŭnik MZS Rasii Maryja Zacharava rezka raskrytykavała kiraŭnictva MZS Hiermanii, nazvaŭšy jaho «revanšysckim i nieanacysckim». «Ruskich i biełarusaŭ nie buduć dapuskać da ŭdziełu i navat fizičnaj prysutnaści na śviatočnych cyrymonijach. Bolš za toje, ich buduć, uvaha, hvałtoŭna vydvarać», — śćviardžała Zacharava ŭ Telegram. Nasamreč u cyrymonii ŭ Buchienvaldzie ŭdzielničaje hramadzianin Biełarusi Maisiejenka.
Zacharava spasłałasia na artykuł haziety Berliner Zeitung ad 4 krasavika. U joj cytujecca «stroha sakretnaja rekamiendacyja» MZS FRH, razasłanaja va ŭsie akruhi Hiermanii, pra toje, što dypłamataŭ Rasii i Biełarusi nie treba zaprašać na mierapryjemstvy ŭ pamiać pra 80-hodździe zakančeńnia Druhoj suśvietnaj vajny. U dakumiencie viedamstva Analeny Bierbak paznačyła, što Maskva i Minsk «vykarystoŭvajuć pamiać ab suśvietnaj vajnie jak instrumient dla svaich metaŭ i niepravamierna źviazvajuć jaje z ahresiŭnaj vajnoj suprać Ukrainy».
Dyskusija vakoł izrailskaha fiłosafa Biema
Pieršapačatkova vystupić z pramovaj na cyrymonii ŭ Buchienvaldzie zaprasili 46-hadovaha izrailskaha fiłosafa Amry Biema. Ale napiaredadni mierapryjemstva jaho publična raskrytykavaŭ ambasadar Izraila ŭ Bierlinie Ron Prosar.
Dypłamat vypuściŭ zajavu, zhodna ź jakoj myślar stavić pad sumnieŭ pamiać pra Chałakost. Prosar pryhraziŭ praihnaravać cyrymoniju, kali tam budzie Biem. Suprać prysutnaści fiłosafa vykazaŭsia i kiraŭnik jaŭrejskaj abščyny Ciurynhii Rajnchard Šram.
U vyniku arhanizatary adklikali zaprašeńnie fiłosafu. Adnak u pramovie 6 krasavika eks-prezident Vulf staŭ na abaronu Biema, nazvaŭšy jaho «abaroncam usieahulnaj čałaviečaj hodnaści, jaki imkniecca da spraviadlivaści, parazumieńnia i prymireńnia».
U Buchienvaldzie zabili bolš za 50 tysiač čałaviek
Buchienvald byŭ vyzvaleny 11 krasavika 1945 hoda armijaj ZŠA. Za vosiem hadoŭ praz kancłahier prajšli kala 280 000 čałaviek, ź ich kala 56 000 byli zabityja.
Adnym ź dziesiatkaŭ źniešnich łahieraŭ Buchienvalda byŭ raźmieščany pablizu Dora-Mitelbaŭ. Pamiatnyja mierapryjemstvy tam projduć u paniadziełak, 7 krasavika.
Kamientary