«Асану вы павінны пець не каланізатарам, а акупантам». Карпаў адказаў Святлане Алексіевіч
У інтэрв'ю El País нобелеўская лаўрэатка Святлана Алексіевіч адказала на пытанне, як яна ставіцца да адмовы ад рускай мовы ва Украіне? «Я супраць, але думаю, што гэта часовая з’ява, выкліканая адчаем, а не пастаянная тэндэнцыя. Урэшце, мовы, якія пакінулі пасля сябе каланізатары ў Афрыцы, сталі шляхам да цывілізацыі», — сказала пісьменніца. Стась Карпаў у фэйсбуку адказаў ёй.

Нядаўна спадарыня Алексіевіч назвала сябе беларускай пісьменніцай, якая піша па-расейску, і выказалася супраць адмаўлення ад расейскай мовы ва Украіне, сказаўшы, што «мовы, якія пакінулі пасля сябе каланізатары ў Афрыцы, сталі шляхам да цывілізацыі».
У такіх выпадках прынята казаць, што «я быў у лёгкай збянтэжанасці», але я не быў у збянтэжанасці, я быў у глыбокім ахеры, бо пытанне каланізацыяў і вынікаў каланізацыі — гэта не тая тэма, дзе можна дазволіць сабе спрашчэнні тыпу «ну неяк так і пох».
Я дазволю сабе выкласці для вас, спадарыня Святлана, нейкі каланізатарскі мінімум, які, можа быць, расплюшчыць вам вочы на некаторыя лагічныя нестыкоўкі ў вашай пазіцыі.
Па-першае, вам няблага было б ведаць, што Расея ніколі не каланізавала Беларусь і Украіну. Каланізацыя — гэта калі вы прыходзіце на чужую зямлю і ствараеце там свае паселішчы. На момант апошняга раздзела Рэчы Паспалітай у нас тут, ведаеце, паселішчаў хапала.
Рэч Паспалітую акупавалі і анексавалі. Так што асану вы павінны пець не каланізатарам, а акупантам.
Наогул, і з акупантамі ўсё няпроста. Манголы акупавалі Кітай, але перанялі ў кітайцаў прыблізна ўсё, што можна: грошы, падатковую сістэму, бюракратычную сістэму, друк і г.д. Кітайцы ім павінны выдаць грамату ў сувязі з гэтым?
Варвары, якія заваёўвалі рымскую імперыю, насіліся з манеткамі, як дзеці, і кляпалі ў сябе на радзіме аркі ў любым клапоўніку, а пасля іншыя варвары цэлую эпоху «адраджалі» тое, чаму яны дапамагалі знікаць.
Калі казаць пра чорную Афрыку, то клімат і геаграфія зрабілі стварэнне гарадской цывілізацыі ну… слаба магчымым. І зусім не таму, што чорныя — нейкія недастаткова разумныя сапіенсы. А проста таму, што там — ну вось такое жыццё. Маскіты, вільгаць, спёка і «сурса няма». Адпаведна, ваш спосаб выжывання ў гэтым рэгіёне — поўзаць вакол возера Чад з кволым сцімулам за сваёй кароўкай і цадзіць з яе кроў і малако. Такая цывілізацыя называецца пастаральнай.
Вялікае Княства Літоўскае, каб вы ведалі, не было першабытнай цывілізацыяй, а было часткай еўрапейскай сярэднявечнай. Гатовенькай.
Яно худа-бедна дало свету першы прававы акт, абсалютна адэкватную часу навуку і літаратуру. Мова Княства ў той час ужо істотна адрознівалася ад мовы Масковіі, а будучыя «прасвечаныя каланізатары» ў той жа час рубілі валюту сякерай, саджалі першадрукароў у ямы, лічылі тэатр д'яблавымі штучкамі і ні**я не ведалі пра магдэбургскае права.
Я разумею, што хочацца, як Вольга Карач, сказаць, што без Расеі ў нас не было б словаў «стаяк і унітаз». Але справа ў тым, што ўсе новыя словы і новыя сэнсы ў нашу культуру пранікалі не з Масковіі, а з якой-небудзь Германіі. А праз нас — ужо туды. У «цывілізацыю».
Вы моцна здзівіцеся, калі ўбачыце, у якіх аб'ёмах Масковія капіявала культуру і справаводства ВКЛ і колькі «ісконно-русскіх слов», кшталту блізкай вам «справядлівасці», яны прысвоілі з нашай «Афрыкі».
У 17‑м стагоддзі нашы будучыя «асветнікі» выразалі нашыя гарады «пад пень» і вывозілі ў Маскву нашых рамеснікаў, каб у 21‑м стагоддзі пісаць навуковыя працы, дзе «ох, пасматрыце-ка, скока граматных была в Маскве». Гуглім «Мяшчанская слабада» і цікавімся, з якога часу ў Маскве акаюць, а не окаюць (і нават дзекаюць і цекаюць).
Дарэчы, Польшча, якая ў выніку паглынула ВКЛ, зрабіла гэта таксама не таму, што збіралася насаджаць культуру вышэйшага парадку. Яна проста падкупіла эліту пэўнымі прывілеямі, і тагачасныя Святланы Алексіевіч радасна адмовіліся ад свайго на карысць чужога і пачалі тапіць за польскую мову. А ўсялякія ўмоўныя Стасі Карпавы ў роспачы страчылі свае «Прамовы Мялешкі» і шмыгалі носам. Дзялоў та.
Ну, Рэч Паспаліта абодвух народаў пражыла адносна нядоўга. Расійская імперыя, якая мела свайго прадстаўніка ў парламенце РП, па-першае, таксама ўмела ў перакупку спікераў, каб дзякуючы ліберум вета зрываць кожны першы сойм, а па-другое, мела сваіх сепараў у выглядзе Таргавіцкай Канфедэрацыі. Нічога, дарэчы, не нагадвае?
У выніку нашы дабрадзеі і асветнікі знішчылі гэтую дзяржаву і імгненна, калі вам цікава, запрыгонілі каля 2 млн беларускіх сялянаў.
Не ведаю, што вы лічыце цывілізацыяй, але на момант апошняга падзелу РП колькасць людзей (у адсотках), якія валодалі поўнымі правамі, была супаставіма з пострэвалюцыйнай Францыяй. У прасветленай Расеі гэты працэнт складаў прыблізна нуль.
На працягу наступных 100 з капейкамі гадоў перадавая расійская цывілізацыя адмаўляла і беларусам, і ўкраінцам у любой спробе самаідэнтыфікацыі і працягвала рабіць з нашых зямель хлеў, уцягнуўшы нас разам з лапцямі ў сусветную вайну, а пасля і ў рэвалюцыю.
Закончыўшыся як Расея 2.0, імперыя перасабралася і знішчыла ўсе спробы народаў, якія вырваліся знутры яе, на свае ўласныя дзяржавы. БНР, УНР, ГНР і дахера ўсялякіх іншых НР-аў былі гвалтам усунуты ў Расею 3.0, то бок СССР.
На працягу наступных 20 гадоў нашы папулярызатары навук і мастацтваў фізічна забівалі нацыянальныя эліты, рыхтуючы новы тып рускіх, якія называліся «савецкімі».
Пасля развалу Расіі 3.0, Расія 4.0 прапануе былым калоніям музыку ў выглядзе Шамана, літаратуру ў выглядзе Прылепіна і навуку ў выглядзе Мядзінскага.
Дарэчы, паважаная Святлана Аляксандраўна, вас яны ўсё ж лічаць расейскай пісьменніцай, і яшчэ нядаўна вы не адмаўляліся. Што здарылася?
За нежаданне размаўляць па-руску Расея скідвае бомбы на дзіцячыя садкі і адначасова запрашае ўсіх у свае шырокія абдымкі.
Хочацца спытаць, у які момант і да якой цывілізацыі нас за ручку прывялі ўсе гэтыя добрыя людзі? Ва Украіне, я так разумею, майдан быў супраць цывілізацыі, а антымайдан — за? У Беларусі ў 20-м, верагодна, цывілізацыя перамагла лудзітаў і рэтраградаў? Ну і рэтраграды, відавочна, пазвальвалі ў вялікай ступені — у ваш бок на адсталы Захад?
За апошнія гады дзякуючы вялікай расейскай культуры (асаблівая падзяка расейскай мове) мы далучыліся да паняццяў: камп’ютар, фармакалогія, інтэрнэт, мабільны тэлефон, квантавая механіка, дэмакратыя, канстытуцыя, гуманнасць і многіх іншых класных словаў, пра якія ні**я не ведаюць тыя, хто не дацягнуўся да расейскай «цыцы-ваўчыцы», і асабліва цвёрда не ведаюць на Захадзе.
Усё так.
«Мы живем в самой прекрасной стране на свете, а все остальные страны нам завидуют», Святлана Аляксандраўна.
Каментары